Γεωξύστες: Εσύ αποδέχεσαι την κατασκευή τους;

Λέξεις-Εικόνες: Χρήστος Λαζάρου

Αρκετούς μήνες τώρα γράφω σε διάφορες δημοσιογραφικές πλατφόρμες απόψεις μου σχετικά με την αρχιτεκτονική και την αστική αισθητική στην Ελλάδα. Πολλές φορές έχω δηλώσει υπέρμαχος της κατασκευής ψηλών κτηρίων στη χώρα μας. Αν και τα ψηλά κτήρια είναι ξένα προς το αισθητικό προφίλ που διαφημίζει η Ελλάδα, στα άρθρα μου υποστήριξα πως η κατασκευή ουρανοξυστών σε απόσταση από ιστορικά κέντρα θα ήταν μια δυναμική και ισχυρή προσθήκη που θα πρόσθετε πόντους στο σύνολό μιας πόλης και θα έκανε τους πολίτες να εστιάσουν μακριά από το τσιμεντένιο χάος που χαρακτηρίζει κάθε ελληνικό αστικό κέντρο.

Δυστυχώς τα άρθρα μου αυτά έχουν συγκεντρώσει κατά καιρούς πλήθος αρνητικών σχολίων από οργισμένους ανθρώπους οι οποίοι άλλοτε με σοβαρά και άλλοτε με ασόβαρα επιχειρηματα προσπάθησαν να μου αποδείξουν ότι είμαι λανθασμένος. Με λίγα λόγια συμφωνούμε ότι διαφωνούμε. Εφόσον λοιπόν υπάρχει τόση απέχθεια στη χώρα μας για την κατασκευή ψηλών κτηρίων, μήπως θα έπρεπε να σκεφτούμε αντίστροφα;

Τι θα πει όμως να σκεφτούμε αντίστροφα ή αντίθετα; Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα είναι οι λεγόμενοι “γεωξύστες”. Ο όρος “γεωξύστης” είναι σχετικά άγνωστος ακόμα και στο εξωτερικό. Αφορά κτήρια τα οποία αναπτύσσονται υπογείως. Μέχρι σήμερα έχουν σημειωθεί ελάχιστες αρχιτεκτονικές – κατασκευαστικές προτάσεις που να διέπονται από αυτή τη φιλοσοφία. Ίσως η πιο σημαντική είναι η πρόταση των BKNR Arquitectura για το ιστορικό κέντρο της πόλης του Μεξικού από το 2011.

Οι γεωξύστες με λίγα λόγια έχουν τη δυνατότητα να φιλοξενήσουν τεράστιους αριθμούς ανθρώπων, ίσως περισσότερους από ότι οι ουρανοξύστες, να προσφέρουν πληθώρα ανέσεων και υπηρεσιών ενώ παράλληλα να αποτελέσουν το πόνημα και σημεία ενδιαφέροντος. Η βασική λογική είναι πως διαθέτουμε ένα οικόπεδο το οποίο αναπτύσσεται σταδιακά προς το κάτω σαν αίθριο έχοντας ένα κενό στη μέση ώστε να εισέρχεται φως και αέρας στο χώρο.

Θεωρώ ότι στη περίπτωση των γεωξυστών όλες οι αντικρουόμενες απόψεις μένουν λίγο ή πολύ ευχαριστημένες. Οι υπέρμαχοι του κουμουνισμου χαίρονται που δεν επικράτησε στην Ελλάδα το υπέρτατο σύμβολο του καπιταλισμού, ο ουρανοξύστης, οι αρχιτεκτονικές αυθεντίες νιώθουν ευχάριστα που δεν διαταράχθηκε η έννοια του μέτρου και της μεσογειακής ανθρώπινης κλίμακας της χώρας μας ενώ οι πολεοδομικές αρχές καταφέρνουν να στοιβάζουν ανθρώπους σε ένα μόνο οικόπεδο μειώνοντας έτσι το καταστροφικό φαινόμενο της αστικής διάχυσης (urban sprawl), σύμφωνα με το οποίο οι σύγχρονες πόλεις επεκτείνονται και επαναλαμβάνονται σχεδόν ιμπεριαλιστικά προς όλες τις κατευθύνσεις, καταβροχθίζοντας τη φύση και δημιουργώντας τεράστια προβλήματα στην αστική κίνηση, την αστική αισθητική και φυσικά την κοινωνική ψυχολογία. Τέλος οι υποστηρικτές πιο φευγάτων ιδεολογιών μένουν ευχαριστημένοι εφόσον κάτι καινούργιο μορφικά και λειτουργικά εισήλθε στην ελληνική πόλη φέρνοντας νέες συνθήκες και καταστάσεις.

What do you think? Do you accept this concept? Should we consider it more for our future?