Για το Δημήτρη Φατούρο

Λέξεις: Λέανδρος Ζωίδης

Δημήτρης Φατούρος (1928-2020)* *Αρχιτέκτων Ε.Μ.Π. (1952), Καθηγητής Α.Π.Θ. (1959-96)…….

Με θλίψη πληροφορήθηκα σήμερα το πρωί, από ανάρτηση του αρχιτέκτονα Γιώργου Τριανταφύλλου, την απώλεια του αρχιτέκτονα και καθηγητή Δημήτρη Φατούρου. Από πολύ μικρή ηλικία άκουγα γι’ αυτόν από τον πατέρα μου.

Από τα πρώτα πράγματα που μπορώ να θυμηθώ είναι η έννοια της κλίμακας. Είχα ακούσει από τον πατέρα μου ότι είναι καθηγητής στη Θεσσαλονίκη και ένας από τους καλύτερους αρχιτέκτονες της Ελλάδος.

Πρώτη φορά τον γνώρισα, νομίζω το 1996, σε μια εκδήλωση στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Λίγες φορές έτυχε να ακούσω κάποιες διαλέξεις του.

Τόσο αυτές οι διαλέξεις όσο και το ίδιο το έργο του πιστεύω πως επηρέασαν όσο τίποτα άλλο την αντίληψή μου για το ωραίο. Κατανόησα τον μοντερνισμό στην αρχιτεκτονική ως ένα σύνολο εννοιών και όχι μορφολογικών στερεοτύπων. Η ανθρωπομετρική κλίμακα, η ένταξη στο τοπίο (φυσικό ή αστικό), η επαφή και σύνδεση του μέσα με το έξω…

Κατάλαβα ότι η αρχιτεκτονική είναι ωραία όχι μέσω τη μορφολογικής εκζήτησης αλλά μέσω μιας μυστικής αρμονίας που υπάρχει στο απλό, το συνηθισμένο, το καθημερινό. Χαρισματικός είναι ο αρχιτέκτονας που μπορεί να δώσει πνοή στην απλότητα, πνοή σε οτιδήποτε κάνει. Ο Δημήτρης Φατούρος ήταν κατά τη γνώμη μου από τους λίγους αρχιτέκτονες στη χώρα που διαθέτουν χάρισμα και δεν έχουν αναδειχθεί μόνο μέσω της προσπάθειας και της σκληρής δουλειάς.

Στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Α.Π.Θ. η προσφορά του ανεκτίμητη. Μια διδασκαλία της αρχιτεκτονικής που ανοίγει ορίζοντες των φοιτητών και προάγει τον κοσμοπολιτισμό, ίσως για πρώτη φορά μεταπολεμικά στα δύο ελληνικά πολυτεχνεία. Πολλοί μαθητές του και αργότερα βοηθοί του σπουδάζουν στο εξωτερικό και είναι πολύ ενημερωμένοι για τις διεθνείς τάσεις και τη θεωρία της αρχιτεκτονικής. Αυτό φαίνεται τόσο από τη διδασκαλία τους όσο και από το έργο τους, το οποίο αποτελεί μια αρκετά δόκιμη εφαρμογή των σύγχρονων θεωριών για την κατοίκηση, την πόλη και την αστικότητα στην ελληνική πραγματικότητα.

Θα τον θυμόμαστε για πάντα και εύχομαι να προσπαθήσουμε να είμαστε συνεχιστές της ποιότητας της σκέψης και της δημιουργίας του, έχοντας ανοιχτούς ορίζοντες και όντας ενημερωμένοι, κρατώντας παράλληλα αντιστάσεις σε εφήμερες νοοτροπίες, πρακτικές και τάσεις (όπως την υστερία για συσσώρευση τυπικών προσόντων και διακρίσεων, για προβολή του έργου μας, για πρωτοτυπία, για τον άσκοπο μορφοκρατικό εντυπωσιασμό κ.ά.) πάντα με ηρεμία, πνευματική διαύγεια και αγάπη για τη φύση, τον άνθρωπο και τη ζωή.

Ο Λέανδρος Ζωίδης είναι Αρχιτέκτων Α.Π.Θ. (2012)