Γιατί πρέπει ν’ ανοίξουμε τα πανεπιστήμια

Στη σχολή μου, αλλά και στη πλειονότητα των σχολών, τα πλαίσια κατάληψης κατέβηκαν πρωτίστως από τα ΕΑΑΚ (Ενιαία Ανεξάρτητη Αριστερή Κίνηση) από αριστεριστές δηλαδή, και δευτερευόντως από το ΚΚΕ (ΠΚΣ ή ΜΑΣ), τo οποίο υιοθετεί όποια στάση θεωρεί ότι εκφράζει τους περισσότερους τη δεδομένη στιγμή. Αυτό από μόνο του θα πρέπει να καθιστά εμάς τους υπόλοιπους καχύποπτους ως προς το περιεχόμενο των προτάσεών τους. Οι παραπάνω δύο ομάδες ανθρώπων επιθυμούν την αλλαγή του πολιτεύματος στ’ οποίο ζούμε, συνεπώς οποιαδήποτε “γνωμάτευση” εκ μέρους τους, σχετικά με το εάν ένας νόμος βελτιώνει ή όχι το υπάρχον σύστημα, πάσχει από διαστρεβλωτική μεροληψία. Είναι παράλογο να ζητάς συμβουλές για τη στατικότητα του σπιτιού σου, από έναν πολιτικό μηχανικό που θέλει να το γκρεμίσει για να χτίσει άλλο στη θέση του…

Προσωπικά δεν επιθυμώ αλλαγή του πολιτεύματος, κι αυτό γιατί η υλοποίηση ενός πολιτεύματος εναπόκειται στη καλλιέργεια και τη ποιότητα των πολιτών που το απαρτίζουν. Ο πιο “μεγάλος” και σημαντικός των βιομηχάνων μπορεί να είναι απολύτως δίκαιος κι ο πιο “μικρός” και ασήμαντος δημόσιος υπάλληλος να είναι ειδεχθής εκμεταλλευτής! Συνεπώς η μετάβαση αυτή τη στιγμή σ’ ένα άλλο πολίτευμα δε μπορεί να καταστήσει δικαιότερο αυτόν τον κόσμο, παρά μόνο να γυρίσει το τροχό. Να επιφέρει δηλαδή μια ανταλλαγή ρόλων μεταξύ καταπιεστών και καταπιεζόμενων…

Ο μόνος τρόπος για να μεταβούμε σε κάποιο πολίτευμα τ’ οποίο θα είναι δικαιότερο απ’ το σημερινό είναι η καλλιέργεια των ανθρώπων. Κάτι τέτοιο δεν μπορεί όμως να συμβεί απ’ τη μία στιγμή στην άλλη! Είναι υποχρέωση της κοινωνίας να σπρώχνει του πολίτες της προς αυτό το μονοπάτι κι ευθύνη του καθενός από μας να το ακολουθεί με συνέπεια και μεράκι. Όσο περισσότερο θα ενστερνίζονται οι άνθρωποι τον ουμανισμό, τόσο πιο δίκαια θα γίνεται η κοινωνία! Η ιδέα λοιπόν ότι η άμεση μεταπήδηση σε κάποιο άλλο πολίτευμα θα μας σώσει, είναι άτοπη!

Όταν στο αρχαίο ινδικό έπος Μπαγκαβάτ Γκίτα ο πολεμιστής Αρζούνα δηλώνει πως είναι κουρασμένος απ’ το διαρκή πόλεμο και πως θέλει να επιστρέψει στο σπίτι του, ο πάνσοφος οδηγός του Κρίσνα, του λέει: “Έτσι είναι ο δρόμος της πνευματικής ανάπτυξης. Ένας άνθρωπος πρέπει να πάει μπροστά απ’ το σημείο που στέκεται, δεν μπορεί να πηδήξει στο απόλυτο, πρέπει να εξελιχθεί προς αυτό. Σε κάθε δεδομένη στιγμή είμαστε αυτό που είμαστε και πρέπει να δεχτούμε τις συνέπειες της ύπαρξής μας και μόνο μέσω αυτής της αποδοχής μπορούμε ν’ αρχίσουμε να εξελισσόμαστε περαιτέρω. Μπορούμε να επιλέξουμε το πεδίο της μάχης αλλά δε μπορούμε ν’ αποφύγουμε τη μάχη…”. Έτσι κι εμείς, κουρασμένοι απ’ τον άδικο και παράλογο κόσμο, ζητούμε να πάμε “σπίτι μας” – σε κάποιο ουτοπικό και παραδεισένιο καταφύγιο όπου όλα θα είναι δίκαια. Κλείνουμε λοιπόν τις σχολές μας κι απαιτούμε άμεση μετάβαση εκεί…

Η πραγματικότητα σήμερα είναι πως η πλειονότητα των φοιτητών έχει “εκδιωχθεί” εμμέσως από τα κοινά των πανεπιστημίων. Οι φοιτητικές παρατάξεις με τον τρόπο λειτουργίας τους απέτρεπαν επί χρόνια τη συμμετοχή στα κοινά, κάποιου αφελούς, μέσου νέου φοιτητή. Με τον ίδιο τρόπο, που όπως περιγράφει ο Γ. Βαρουφάκης στο λεξικό του, οι οικονομολόγοι συζητούσαν επί χρόνια σε μια γλώσσα που μόνο αυτοί καταλάβαιναν αποκλείοντας έτσι τον υπόλοιπο κόσμο απ’ την περί οικονομικών συζήτηση, έτσι κάπως έπρατταν και οι κομματικές παρατάξεις στο πανεπιστήμιο. Είχαν μετατρέψει το πεδίο της ενασχόλησης με τα κοινά σε μια σφηκοφωλιά και ασχολούνταν με πράγματα τα οποία καμιά σχέση δεν είχαν με το κοινό καλό (εκτός κι αν κάτι τέτοιο τις συνέφερε συγκυριακά ).

Ως αποτέλεσμα, η μεγαλύτερη μερίδα των φοιτητών είτε απείχε είτε συμμετείχε με κάποιο λειψό και συμβιβαστικό τρόπο. Το ανικανοποίητο λοιπόν περί δικαίου αίσθημα, μαζί με τη δραματική ρητορεία των αριστερών παρατάξεων, δημιούργησε σε πολλούς φοιτητές ενοχές ως προς την “αριστερότητά” τους. Εξού και οι καταλήψεις. Οι περισσότεροι φοιτητές που τις υπερψηφίζουν δεν το κάνουν με βάση κάποια θεμελιωμένη άποψη, παρά από ένα μείγμα συναισθηματισμού και φόβου για το αύριο, που όπως τους λένε – γιατί σπάνια το ψάχνουν από μόνοι τους – προμηνύεται ζόρικο. Η μεγάλη τρομοκρατία είναι πως το νέο σύστημα θα καταστρέψει το πανεπιστήμιο.

Δυστυχώς η αλήθεια είναι πως το πανεπιστήμιο έχει ήδη καταστραφεί χάρη στην ανικανότητα κι επακόλουθη πολυετή απραξία των πανεπιστημιακών. Αφού δεν το γιάτρεψαν εκείνοι ως όφειλαν, τώρα τους επιβάλλεται η θεραπεία με τρόπο σαδιστικό. Το πανεπιστήμιο που έχω ζήσει εγώ, βγάζει αποφοίτους ηλεκτρολόγους μηχανικούς οι οποίοι αδυνατούν (ακόμα κι αν έχουν υψηλή βαθμολογία) να ρυθμίσουν το router τους ή καν να το συνδέσουν όπως πρέπει! Οι οκτώ στις δέκα εργασίες που κατατίθενται είναι αντιγραμμένες. Οι φοιτητές δεν φοιτούν αλλά διεκπεραιώνουν – με τον έναν ή τον άλλο τρόπο – τις σπουδές τους. Πολλοί καθηγητές νομίζουν ότι επειδή κάποτε έκαναν ένα διδακτορικό είναι πια αυθεντίες κι χάσει απ’ τα μάτια τους από τη πραγματική τους αποστολή, η οποία είναι να βοηθήσουν τους φοιτητές τους. Ασφαλώς όμως δεν ήταν όλα μαύρα…

Κατά την άποψή μου η τελευταία πρυτανική ομάδα του Α.Π.Θ. είχε πραγματικά αφοσιωθεί στην εξυπηρέτηση του πανεπιστημίου κι έκανε σοβαρά πράγματα στον έναν χρόνο που διοίκησε. Ήρθε όμως πολύ αργά κι οι διάφοροι προκάτοχοί τους διαπιστώνω ότι ήταν πολύ “λίγοι”. Αν λοιπόν η ομάδα Μυλόπουλου είχε εκλεγεί κι είχε δράσει όπως έδρασε, πριν από δέκα χρόνια, σήμερα δε θα μπορούσε κανείς να πει το παραμικρό για το Α.Π.Θ.

Με το νέο νόμο οι κομματικές νεολαίες εντός του πανεπιστημίου παύουν να έχουν τις παλαιές εξουσίες τους. Διαλύεται λοιπόν η σφηκοφωλιά κι οι σφήκες τσιμπάνε όποιον βρούνε ζαλισμένες. Ανοίγεται έτσι ο δρόμος για τη δημιουργία ενός φοιτητικού κινήματος τ’ οποίο θα έχει τη βάση του σε φοιτητές που δρουν ορμώμενοι απ’ το περί δικαίου αίσθημά τους κι όχι από την εξυπηρέτηση κάποιου συμφέροντος ή κόμματος. Οι φοιτητές που μέχρι τώρα απείχαν έχουν την ευθύνη να εμφανιστούν για να διαμορφώσουν τις νέες συνθήκες και συγκροτώντας ένα ειλικρινές κίνημα να διεκδικήσουν τα δίκια τους. Πρέπει να πω ότι είναι καθήκον του κάθε πολίτη ν’ ασχολείται με τα κοινά κι είναι ντροπή γι’αυτόν να λουφάζει περιμένοντας κάποιον Μεσσία να τα κάνει όλα για λογαριασμό του! Το φοιτητικό κίνημα που αναφέρω παραπάνω, δεν πρόκειται να σχηματιστεί την επομένη που θ’ ανοίξουν οι σχολές κι ούτε να πετύχει τους στόχους του μέσα σ’ ένα χρόνο. Και πάλι όλα επαφίονται στην ποιότητα και το μεράκι των μέχρι σήμερα απόντων φοιτητών…

Υ.Γ. Για όσους φοιτητές θεωρούν ότι σώζουν τους υπόλοιπους κάνοντας κατάληψη, παραθέτω το εξής απόσπασμα από μια συνέντευξη του Χρόνη Μίσσιου: “Το θέμα είναι να κερδίσεις τους ανθρώπους. Δε μπορείς να σώσεις τους ανθρώπους αν δεν θέλουν οι ίδιοι να σωθούν. Άμα ο άλλος δεν γουστάρει, δεν νοιώθει ότι πρέπει να σωθεί, πώς θα τον υποχρεώσεις;” Με δεδομένο ότι στη δική μου σχολή συμμετέχουν στην κατάληψη 30 άτομα στο ζενίθ, μάλλον δεν έχουν κερδηθεί οι άνθρωποι…

* Ο Μανώλης Σεργιάδης είναι φοιτητής στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανολόγων και Μηχανικών Υπολογιστών στο Πολυτεχνείο του Α.Π.Θ.