Γωνία παρόντος-παρελθόντος εντός Θεσσαλονίκης

Λέξεις: Μίρκα Καμά

Σε μια από τις συνηθισμένες μου βόλτες στο κέντρο της πόλης, εκεί κοντά στον κινηματογράφο Φαργκάνη, προμηθεύτηκα ένα παλιό σχολικό βιβλίο του 1963, των Οικονόμου, Σταύρου, Τριανταφυλλίδη. Κλασική φιλόλογος, βλέπετε, αγαπώ οτιδήποτε παλιό.

Στην πραγματικότητα, είναι που θέλω να μεταφέρω στα παιδιά μου μια εικόνα από την παλιά Ελλάδα, αυτή που εγώ χαρακτηρίζω – ρομαντικά τοποθετημένη – αγνή (μη φιλτραρισμένη), φυσική, παραδοσιακή.

Το έχω συνήθειο, την ώρα των οικογενειακών γευμάτων και όταν στερεύουν τα νέα προς σχολιασμό, να εμφανίζω ένα βιβλίο πάνω στο τραπέζι.

Η συνήθειά μου αυτή στερεώθηκε μέσα μου ύστερα από τη διαπίστωση πως πρόκειται για παλιά μοναστηριακή συνήθεια, να υπάρχει ακρόαση αναγνώσματος την ώρα της τραπέζης.

«Καλά βρε μαμά, και τι σχέση έχει αυτό με το δικό μας γεύμα»; Ορθή η ερώτηση των παιδιών αλλά ξέρετε τώρα… Κάθε τι που επιβεβαιώνει μια πράξη μας, είναι άξιο εμφατικής υπογράμμισης ώστε να μην υπάρξει αμφισβήτησή της (φοβούμενη μή κίνησίς τις γένηται).

Κάποιοι τίτλοι κειμένων του σχολικού βιβλίου είναι «Παροιμίες», «Ψάρεμα στο γλαρονήσι», «Ο γιδοβοσκός και το αγριοκάτσικο», « Μουσικά όργανα των βοσκών», «Λαϊκή ζωολογία», «Ιστορίες ζώων», «Τ’ αμπελάκια», «Μελτέμια». Βροχή οι ερωτήσεις μετά το πέρας της ανάγνωσης και μεγάλη η απογοήτευση που ακολουθεί την μετάβαση, ή καλύτερα την πτώση, από τον φαντασιακό κόσμο της ζωής στη φύση στη ζωή μέσα στο διαμέρισμα εντός πόλης.

Αναρωτιέμαι συχνά πώς τα εξαιρετικά πνεύματα, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, έχουν συλλάβει υψηλά νοήματα και έχουν προσφέρει διαχρονικά στην παγκόσμια διανόηση. Κι αν υπάρχει κάπου ο πλατωνικός κόσμος των ιδεών ή οι πολλοί ουρανοί (σε έναν εκ των οποίων ηρπάγη ο Απ. Παύλος σύμφωνα με τα γραφόμενά του στη Β΄ προς Κορινθίου επιστολή) ή είναι δυνατή η μετακίνηση στον χωροχρόνο (για κάποιες ξεχωριστές φύσεις, όπως υποστηρίζει ο καθηγητής Αστροφυσικός Μ. Δανέζης)…

Τότε ποιοι είναι αυτοί οι ξεχωριστοί άνθρωποι που έχουν πρόσβαση σε τέτοιους «κόσμους»; Άραγε ζούσαν/ζουν μακριά από τη φύση; Διάβαζαν/διαβάζουν γι΄αυτή μόνο στα βιβλία;

Τα σημερινά παιδιά, τα παιδιά μας… πώς θα φτάσουν στη διαπίστωση του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί το περιβάλλον μέσα στο οποίο αναπτύσσονται αν όχι με την παρατήρηση; Πώς θα ξεφύγουν από τη συνήθεια – ή τη νομοθετημένα επιλεγμένη μέθοδο- να ξεκινούν πάντα από μία γενικευμένη, μαθημένη γνώση αντί να καταλήγουν, μέσω της εμπειρίας, στη γνώση κατά την επαγωγική μέθοδο του Αριστοτέλη; (Πολύ διαφωτιστικό το Αρχαίοι Έλληνες Φιλόσοφοι των Β. Κάλφα, Γ. Ζωγραφίδη). Η παρατήρηση του φυσικού κόσμου, άψυχου και έμψυχου, έχω διαπιστώσει πως δίνει διδάγματα απαραίτητα όχι μόνο για την πνευματική αλλά και για την ηθική και ψυχική καλλιέργεια (όρος και γεωργικός).

Η αλήθεια είναι πως η Θεσσαλονίκη δίνει αρκετές ευκαιρίες εξ-όρμησης έξω από το μπετόν. Παρά τις συχνές -και δίκαιες- διαμαρτυρίες μας προς εξασφάλιση περισσότερου χώρου πρασίνου, μπορώ ως Καλαμαριώτισσα να περπατήσω με τα παιδιά μου μέχρι την Αρετσού, να απολαύσουμε το θαλασσινό τοπίο, να πατήσουμε χώμα (Κάτι ήξερε ο Σωκράτης που περπατούσε ξυπόλυτος).

Ή να συναντηθούμε με φίλους, να περπατήσουμε στο παραλιακό μέτωπο της πόλης, να αράξουμε στο πάρκο του Ξαρχάκου και τα παιδιά να ανεβούν στο τρενάκι (μάθαμε ή εκπαιδευθήκαμε όχι μόνο να μας αρκεί αλλά και να μας ενθουσιάζει).

Ωστόσο, δε μας φτάνει!

Θέλουμε χώμα, φυτά και δέντρα! Οι προσπάθειες που γίνονται με τα επιμέρους πάρκα στη Νέα Παραλία είναι εκτιμητέες αλλά δεν αρκούν!

Ως τελευταία σκέψη, αναρωτιέμαι…

Και η δική μου γενιά, που μεγαλώσαμε στη Θεσσαλονίκη, είχαμε περισσότερες ευκαιρίες για επαφή με τη φύση;

Ή οι γονείς μας εξορμούσαν συχνότερα προς την ύπαιθρο; Μήπως φταίει πως σήμερα δεν έχουμε χρόνο για αποδράσεις και επαφή με τη φύση;

Ειλικρινά…όντως δεν έχουμε χρόνο;

Ή πήραμε τη ζωή μας λάθος;

*Η Μίρκα Καμά είναι κλασική φιλόλογος και μουσικός

**Πηγή Εικόνας: Β. Βερβερίδης / Eurokinissi