Graffiti – Στην Πινακοθήκη του δρόμου

της Κύας Τζήμου

Το graffiti είναι μια μορφή τέχνης που επιβάλλεται σε κάθε επιφάνεια του δημόσιου χώρου. Και όπως κάθε μορφή τέχνης που κουβαλά το ρηξικέλευθο ξεκίνησε από το περιθώριο. Είναι εφήμερη και εξαφανίζεται με το χρόνο (συνήθως την εξαφανίζουν). Μπορεί να εκπλήξει τον κόσμο ή να τον κάνει να σκεφτεί διαφορετικά, να τον κάνει να χαμογελάσει ή και να τον “βγάλει απ΄τα ρούχα του”, αφού οι γκραφιτάδες είναι όλοι, λίγο πολύ, «βάνδαλοι». Η φιλοσοφία του, όπως εκφράζεται απο τους περισσότερους, διάσημους και μη, γκραφιτάδες, έχει να κάνει με την αντίδραση απέναντι σε μεγάλες  εταιρείες που διαφημίζουν τα προϊόντα τους μετατρέποντάς μας σε καταναλωτές επιβάλλοντας το όνομά τους παντού στον δημόσιο χώρο. Αυτή είναι και η αρχετυπική φιλοσοφία του γκράφιτι και των writers. “Είμαι κι εγώ εδώ. Μια παρουσία. Δεν θέλω να περάσω κανένα μήνυμα (ίσως δευτερευόντως), θέλω απλώς να μαρκάρω την περιοχή μου.”  Και φύσικα, όπως κάθε μεγάλο κίνημα, τάση, μορφή έκφραση έχει τα θετικά και τα αρνητικά της. Στα αρνητικά της βάλτε την έλλειψη ορίων στο πού θα μπει αυτή η περίφημη υπογραφή τους. Για τους φανατικούς και αμόλυντους εκφραστές της το “βάφω” δεν σταματάει πουθενά. Μνημεία, ιδιωτική περιουσία, έργα τέχνης… τα πάντα όλα αποτελούν τον επόμενο πιθανό καμβά της τέχνης τους. Στα θετικά της βάλτε την πιο φρέσκια μορφή εικαστικής τέχνης και μέσο έκφρασης των νέων,  την ομορφιά που προσθέτουν σε τοίχους άχαρους, σε επιφάνειες σημαδεμένες από την ασχήμια της εγκατάλειψης. Και κάπως έτσι προέκυψε η street art, η τέχνη του δρόμου που σιγά σιγά νομιμοποιήθηκε μέσω των φεστιβάλ, των μεγάλων τοιχογραφιών που ομόρφυναν σόκορα και σαθρούς τοίχους, των καλλιτεχνών που εντάχθηκαν στο σύστημα και μετέφεραν την τέχνη τους στο χαρτί, στις αίθουσες τέχνης, σε αντικείμενα και σε είδη ένδυσης. Αλλά κανείς δεν μπορεί να μιλήσει καλύτερα για την φιλοσοφία, τις αρχές, τις τεχνικές και την εξέλιξη της τέχνης από τους ίδιους του καλλιτέχνες. Είτε αυτοί είναι παράνομοι είτε νόμιμοι. Πλησιάσαμε μερικούς από αυτούς -κάποιοι δέχτηκαν να μιλήσουν κάποιοι όχι- και σας συστήνουμε 8 από τους καλλιτέχνες των δρόμων της πόλης μας.

Μικρό λεξικό (box χωριστά)

Tag (ταγκιά): Η ξεχωριστή υπογραφή του γκραφιτά στον τοίχο ενός δημόσιου χώρου στην πιο απλή μορφή της. Απλώς το γράφεις μονόχρωμα χωρίς λοβιτούρες. Είναι αυτά που βρίσκουμε να μουτζουρώνουν τα πάντα, ο μόνιμος εφιάλτης των ομάδων καθαρισμού και των δημοτικών αρχών, αλλά στην ουσία είναι η πρωτογενής μορφή γκράφιτι που αντικατοπτρίζει και την αρχική φιλοσοφία του. Ήμουν κι εγώ εδώ και ιδού και η υπογραφή μου.

Graffiti (γκράφιτι): Ο αρχικός ορισμός του αφορά σε ονόματα-υπογραφές (ψευδώνυμα) των γκραφιτάδων με ζωγραφιστά γράμματα. Αργότερα στα γράμματα προστέθηκαν ζωγραφιές και το γκράφιτι εξελίχτηκε σε περίπλοκες υπογραφές πάνω σε τοίχους, τρένα και ρολά καταστημάτων.

Bubbles: Tags με ιδιαίτερα φουσκωτά και χρωματιστά γράμματα (σαν αυτά που όλοι κάναμε παιδιά στα τετράδιά μας).

Stencil (στένσιλ): Κόβεις σε χαρτόνι μια φιγούρα, ένα σύμβολο ή μια φράση και την αποτυπώνεις στον τοίχο, μονόχρωμα.

Street Art: Είναι η τέχνη που γίνεται σε δημόσιους χώρους (στον δρόμο) και έχει εικαστικό χαρακτήρα. Περιλαμβάνει από γκράφιτι μέχρι sticker, στένσιλ, γλυπτική, εγκατάσταση και ότι άλλο μπορείς να θεωρήσεις τέχνη που τοποθετείται στο δρόμο, συνήθως σε τοίχους.

Paste up: Κάνεις ένα σχέδιο ή ένα στένσιλ πάνω σε χαρτί πολύ λεπτότερο από της αφίσσας (ζωγραφίζεις στο σπίτι σου ουσιαστικά και μεταφέρεις την τέχνη σου στο δρόμο) και μετά το κολλάς στον τοίχο με μπόλικη αλευρόκόλλα ή κόλλα ταπετσαρίας.

Sticker: Αυτοκόλλητα με ένα tag ή ένα σχέδιο. Τα βλέπεις παντού αφού η τοποθέτησή τους δεν απαιτεί χρόνο ούτε μεγάλη επιφάνεια.

Burner: Τα τεράστια σε μήκος κομμάτια που λόγω του χρόνου που απαιτεί η δημιουργία τους συνήθως είναι νόμιμα και κατά παραγγελία. Τα βρίσκεις όμως και σε μεγάλους τοίχους σε ερημικές περιοχές αλλά και στα τρένα (δυσκολέτα).

Roller ή roll – up: Παίρνεις το ρολό βαψίματος και βάφεις σε μεγάλη επιφάνεια ένα γραμμικό (συνήθως χωρίς καμπύλες) tag τεραστίων διαστάσεων.

Mural: Οι μεγάλες πολύπλοκες τοιχογραφίες, συνήθως σε σόκορα πολυκατοικιών και σχεδόν πάντα νόμιμα.

Piece: Λέγεται ένα περίπλοκο κομμάτι γκράφιτι. Masterpiece: τα πιο όμορφα και πολύπλοκα γκράφιτι.

Bite: Η αντιγραφή του στυλ και συχνα της υπογραφής κάποιου άλλου.

Crew: Μια ομάδα από γκραφιτάδες που σχηματίζουν ομάδες και κάνουν γκράφιτι μαζί.

Going over-πατώ: Βάφω πάνω στο γκράφιτι κάποιου άλλου.

Bomb/Bombing: Βάφω στα γρήγορα tags ή bubles σε πολλές επιφάνειες σε μια συγκεκριμένη περιοχή, σε ένα στυλ “χτυπάω και φεύγω”. Έχει να κάνει με την ταχύτητα κατασκευής του και το πλήθος των γκράφιτι σε μια περιοχή και είναι πάντα παράνομα.

Throw up: Κάτι ανάμεσα σε tag και bomb. Γίνονται μόνο σε μια επιφάνεια στα γρήγορα. Παράνομα φυσικά.

Υ.Γ. Ευχαριστώ θερμά τον Αργύρη (Ser) για την επεξήγηση των διαφόρων τεχνικών γκράφιτι, όπως μου τα εξήγησε μέσω μιας μίνι ξενάγησης στην πινακοθήκη των δρόμων της πόλης.

Μπείτε και κάντε like εδώ για να ενημερώνεστε για όλα τα γραμμένα αποκλειστικά για το parallaximag.gr άρθρα.