Γυρίζοντας σελίδα

Λέξεις: Αγγελική Ζιάκα, Πέτρος Παναγιωτόπουλος

Εδώ και λίγες ώρες, μια σελίδα που αφορά την εκκλησιαστική (σε ένα βαθμό και τη γενικότερη) ιστορία της Θεσσαλονίκης έχει πλέον γυρίσει. Ο Μητροπολίτης Άνθιμος υπέβαλε την παραίτησή του.

Δυναμική προσωπικότητα ο ίδιος, ήταν ήδη ευρύτερα γνωστός από την αρχιερατεία του στην ακριτική Μητρόπολη Αλεξανδρούπολης. Οι μεγαλύτεροι θα θυμούνται μάλλον τη συμμετοχή του το 1987 σε ένα από τα πιο δημοφιλή debate της ελληνικής τηλεόρασης, μαζί με τον τότε Μητροπολίτη Δημητριάδος (και αργότερα Αρχιεπίσκοπο) Χριστόδουλο, απέναντι στον Υπουργό Παιδείας της εποχής, Αντώνη Τρίτση.

Οι δύο ιεράρχες ήταν μέλη της επιτροπής διαλόγου που συνέστησε η Ι. Σύνοδος της ελλαδικής Εκκλησίας, κατά την κρίση που προέκυψε από τη νομοθετική πρωτοβουλία του Α. Τρίτση για την εκκλησιαστική περιουσία και τον τρόπο εκλογής των λαϊκών στα ενοριακά και μητροπολιτικά συμβούλια, η οποία τελικά αποσύρθηκε. Δύο φορές επίσης υπήρξε διεκδικητής του αρχιεπισκοπικού θρόνου.

Στην Αλεξανδρούπολη ήταν γνωστός για το μεγάλο φιλανθρωπικό έργο που ανέπτυξε, αλλά και για την καλλιέργεια ενός θερμού και φιλικού κλίματος με τη μουσουλμανική μειονότητα της περιοχής. Στη Θεσσαλονίκη ωστόσο, στην οποία εξελέγη το 2004, προσέγγισε εμφανώς τα αισθήματα του συντηρητικού ακροατηρίου της πόλης, κυρίως στον δημόσιο διάλογο για τα εθνικά θέματα πρωτοστατώντας με πύρινους λόγους εκ του άμβωνος σε συλλαλητήρια για τη «Μακεδονία».

Είναι χαρακτηριστική, επίσης, η επιμόνως αρνητική στάση του στο αίτημα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου και της Ελληνικής Πολιτείας για την ίδρυση Εισαγωγικής Κατεύθυνσης Μουσουλμανικών Σπουδών στο Τμήμα Θεολογίας του ΑΠΘ, παρ’ όλο που οι τέσσερις Μητροπολίτες της Θράκης είχαν εκφραστεί εξαρχής απολύτως θετικά για την υλοποίησή της.

Ως εξίσου χαρακτηριστική θα μπορούσε να θεωρηθεί και η στάση του να φιλοξενεί φοιτητές από τη Β. Μακεδονία στο Εκκλησιαστικό Οικοτροφείο της Μητρόπολης, για όλο το διάστημα των σπουδών τους και παρά τη σκληρή ρητορική που επεφύλασσε για τη χώρα τους.

Τα τελευταία χρόνια ταλαιπωρήθηκε από προβλήματα υγείας. Η δυσλειτουργία στην εκκλησιαστική διοίκηση κατέστη τελικά κατανοητή και από τον ίδιο, με αποτέλεσμα να προχωρήσει στην υποβολή παραίτησης.

Μολονότι η πράξη του δείχνει αυτονόητη–και παρ’ όλο που δεν έχει προβλεφθεί από την Εκκλησία κάποιος αποτελεσματικός μηχανισμός για ανάλογες περιπτώσεις–, έχει χαρακτήρα γενναιότητας, αν λάβει κανείς υπόψη του τι συμβαίνει σε ανάλογες περιπτώσεις.

Ελπίζουμε ότι η Διοικούσα Εκκλησία θα επιλέξει τον ανακαινιστικό δρόμο του διαλόγου και του ποιμαντικού παραδείγματος καταλλαγής για την από ’δω και πέρα πορεία και μαρτυρία της στον κόσμο.

Ελπίζουμε ότι το πρόσωπο που θα επιλέξει η Σύνοδος να αντικαταστήσει τον Μητροπολίτη Άνθιμο θα καταφέρει να αποκαταστήσει τις σχέσεις της τοπικής Εκκλησίας με τα ευρύτερα στρώματα των κατοίκων της πόλης – κάτι που της οφείλεται εδώ και 55 χρόνια, μετά την τραυματική έξωση του Παντελεήμονα Α΄ (Παπαγεωργίου) από τη δικτατορία των συνταγματαρχών.

*Ο Πέτρος Παναγιωτόπουλος είναι Αν. Καθηγητής Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ και η Αγγελική Ζιάκα, Καθηγήτρια Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ