H Κλιματική Αλλαγή, οι ΗΠΑ και όσα έρχονται

Λέξεις: Στράτος Σαφιολέας 

Με αφορμή την πρόσφατη καταστροφική πυρκαγιά στην Πεντέλη, θα σας πω πρώτα μερικά πράγματα, Αμερικανικά. Βρίσκω όλο και πιο χρήσιμο να βλέπουμε την Αμερική, γιατί λειτουργεί σαν προπομπός και σαν μηχανισμός πρόγνωσης για την Ελλάδα.

Η ιστορία της Κλιματικής Αλλαγής και των επιπτώσεών της, μοιάζει με την πανδημία. Και στις δύο περιπτώσεις έχουμε στιβαρή επιστημονική θεωρία που μας δείχνει με σαφήνεια πως πρέπει να δράσουμε. Και στις δύο περιπτώσεις, πανδημία και κλιματική αλλαγή, χρειάζεται να ξεβολευτούμε λίγο τώρα, για να μην πάθουμε μεγάλη ζημιά αργότερα.

Στην Αμερική, μετά το πρώτο διάστημα της πανδημίας που ήταν περίοδος κατανόησης, οι επιστήμονες κατάλαβαν ότι ο τρόπος μετάδοσης του κορονοϊού είναι μέσω των σωματιδίων στον αέρα, ότι αυτό προφανώς ήταν πιο πιθανό να συμβεί σε έναν κλειστό χώρο, και παρουσία πολύ κόσμου. 

Επίσης, έγινε φανερό, πως τα εμβόλια ήταν λύση-κλειδί. Κατ’ αρχήν, έπρεπε να εμβολιαστεί ο κόσμος. Αποδείχθηκε στη πράξη, πως τα εμβόλια περιόριζαν της νοσηλείες στα νοσοκομεία και τους θανάτους.

Αν ο πληθυσμός στον πλανήτη είχε εμβολιαστεί μαζικά και γρήγορα, πιθανώς να είχαμε και τείχος ανοσίας. Αφ’ ενός οι προηγμένες χώρες δεν κινήθηκαν γρήγορα στα εμβόλια στον αναπτυσσόμενο κόσμο, αλλά και στον αναπτυσσόμενο κόσμο, δημιουργήθηκε δυστυχώς ένα αντιεμβολιαστικό κίνημα που εμπόδισε τον εμβολιασμό σε υψηλά ποσοστά. Οι συνέπειες από την δημιουργία μεταλλάξεων είναι γνωστές.

Καλά η αντίδραση στα εμβόλια. Μετά, πολιτικοποιήθηκε η αντίδραση στις μάσκες. Αδιαφορία, δυσφορία, ανοησία (“κάνει αίμα στους πνεύμονες, λιγότερο οξυγόνο στο μυαλό”, τι ανοησία διαβάσαμε …) οδηγήσαν στην ελλιπή εφαρμογή του μέτρου. Και στην Ελλάδα αλλά και στην Αμερική, οι πολιτικοί εκτίμησαν πως δεν αξίζει να πάρουν ακόμα και λίγο κόστος, και το γύρισαν στην “προσωπική ευθύνη.” Σεπτέμβριο του 2020 και Σεπτέμβριο του 2021 πληρώσαμε σε θανάτους και πίεση του υγειονομικού συστήματος. Και τι κάναμε; Το ίδιο και φέτος.


Σήμερα βρισκόμαστε στο σημείο, όπου οι μεν εμβολιασμένοι κολάνε αλλά τη γλιτώνουν μάλλον, με λίγη ή μεγάλη ταλαιπωρία, και οι υπόλοιποι, “καλή τύχη.” Στα πλαίσια της αυτής της αφασιακής και βαθιά αντικοινωνικής συμπεριφοράς, οι συμπολίτες μας που δεν μπορούν να εμβολιαστούν για λόγους υγείας, έχουν πραγματικά καταδικαστεί, διότι κάποιοι άλλοι δε θέλουν να βάλουν ένα πανάκι στο μούτρο τους όταν μπαίνουν σε ένα κατάστημα.

Πάμε στην Κλιματική Αλλαγή

Από τα τέλη του προηγούμενου αιώνα έχουμε πάρα πολύ καλά εμπεδωμένη επιστημονική θεωρία πως η άνοδος της θερμοκρασίας του πλανήτη είναι ανθρωπογενής και πως οι επιπτώσεις της θα είναι δραματικές.

Στην Αμερική, τα επιχειρηματικά συμφέροντα γύρω από την ενέργεια (εταιρείες πετρελαίου, λιγνιτωρυχεία κλ), οργανώθηκαν στα τέλη του 20ου αιώνα και βρήκαν έκφραση κυρίως στους Ρεπουμπλικανούς, σαμποτάροντας συστηματικά κάθε σοβαρή προσπάθεια για να επιβληθούν μέτρα που θα απέτρεπαν την καταστροφή.

Είκοσι χρόνια μετά, ζούμε τις δραματικές επιπτώσεις. Το 2016 η κυβέρνηση Trump έβγαλε την Αμερική από τη συμφωνία του Παρισιού για το περιβάλλον, και ανέτρεψε όλα τα νομοθετικά μέτρα που η κυβέρνηση Ομπάμα πήρε για τον περιορισμό της έκλυσης του διοξειδίου του άνθρακα. Όταν η κυβέρνηση Ομπάμα διαπίστωσε πως οι Ρεπουμπλικάνοι δεν θα την άφηναν να περάσει ακόμα και τους πιο λογικούς νόμους για το περιβάλλον, προχώρησε σε Προεδρικά Διατάγματα. Οι εταιρείες κατέφυγαν στο Ανώτατο Δικαστήριο. Το Ανώτατο Δικαστήριο, που στήθηκε από τον Trump, κατά παράβαση κάθε κώδικα συμπεριφοράς, είναι συντηρητικό και ανέτρεψε λοιπόν τα διατάγματα.

Παιδιά οι εκλογές έχουν σημασία. “Αν οι εκλογές άλλαζαν τον κόσμο θα ήταν παράνομες.” Ναι, καλές οι εξυπνάδες και τα θέατρα πολιτικές καθαρότητας που κινούνται από εγωισμό και όχι από στρατηγική, αλλά πληρώνονται ακριβά. Η ήττα του Gore το 2000 από τον Bush Jr. (γιατί ήταν τάχα πολύ ξύλινος ο Gore) και της Hillary από τον Trump το 2016 (γιατί ήταν τάχα των συμφερόντων η Hillary), κόστισαν. Και αντίθετα με κάποιες προσωρινές καταστροφές, η οπισθοδρόμηση της Αμερικής στον τομέα του περιβάλλοντος δεν αντιστρέφεται εύκολα. Tώρα έρχεται ο λογαριασμός, και είναι φουσκωμένος.

Σήμερα, στην Αμερική, η τωρινή Γερουσία αποτελείται από 50 Δημοκρατικοί και 50 Ρεπουμπλικάνους. Την ισοπαλία αυτή την ξεπερνάει η κυβέρνηση Biden με την ψήφο της Αντιπροέδρου που καλείται να ψηφίσει όταν δεν μπορεί να παρθεί απόφαση. ΑΛΛΑ συμβαίνει το εξής: Η West Virginia εκλέγει έναν κατ’ όνομα Δημοκρατικό Γερουσιαστή. O Joe Manchin, ένας εγωιστής νάρκισος που πληρώνεται από το lobby της ενέργειας και έχει δηλωμένα στην εφορία προσωπικά έσοδα ύψους εκατοντάδων χιλιάδν από λιγνιτορυχεία στο οποίο έχει μετοχές, μπλοκάρει κάθε νομοσχέδιο της κυβέρνησης Biden. Ατέλειωτετς διαπραγματεύσεις και εξευτελιστικοί εκβιασμοί, εγκαταλείπονται από τον Manchin στο παρά πέντε μιας συμφωνίας. O Manchin πρόσφατα

> Αρνήθηκε να ψηφίσει το λεγόμενο “carbon tax” που τιμωρεί τις εταιρείες που παράγουν CO2, οπότε τις αναγκάζει να εκσυγχρονιστούν.

> Αρνήθηκε να ψηφίσει νόμο που να επιβραβεύει τις εταιρείες που αλλάζουν ενέργεια, ή επιδοτήσεις για την παραγωγή πράσινης ενέργειας.

Οι Ρεπουμπλικανοί στο μεταξύ, επιθυμούν, όπως και στα μέτρα κατά της πανδημίας ένα μόνο πράγμα: να αποτύχει η κυβέρνηση Biden.

Έτσι ψηφίζουν μαζικά εναντίον του. Στα πάντα. Το Νοέμβριο του 2022 στην Αμερική έχουμε εκλογές, με το 1/3 της Γερουσίας να κρίνεται στην κάλπη, καθώς και όλη η Βουλή των Αντιπροσώπων. Στο απαρχαιωμένο εκλογικό σύστημα που δίνει δύο Γερουσιαστές στο Wyoming με 580.000 κατοίκους (Ρεπουμπλικάνοι) ίσο αριθμό με την Καλιφόρνια που έχει 40.000.000 κατοίκους (Δημοκρατικοί) μια μειοψηφία που πληρώνεται από τα μεγάλα συμφέροντα, κρατάει σε ομηρία τον Αμερικανικό λαό, και οδηγεί τον πλανήτη σε καταστροφή.

Η πολιτεία της Καλιφόρνιας καίγεται κάθε χρόνο. Το Colorado έχει στεγνώσει. Η πολιτείες που είναι προς τον Ατλαντικό πλήττονται από ολοένα και πιο καταστροφικούς τυφώνες. 

Στα δικά μας η Νότια Μεσόγειος καίγεται κάθε χρόνο. Η Ελλάδα θα καίγεται κάθε χρόνο. Θα χάνονται σπίτια, και δάση, και ας ελπίσουμε όχι άνθρωποι. Μπορεί να υπάρχει θεμιτή κριτική για την ετοιμότητα του κρατικού μηχανισμού (πέρυσι κάηκε όλη η Αττική από αστοχία υλικού της ΔΕΗ σε στιγμή που ο αέρας ήταν από μηδέν έως δύο μποφόρ), αλλά γενικά η Ελλάδα καίγεται γιατί θα πληρώσει και αυτή το αντίτιμο της αφασίας της στην κλιματική αλλαγή που της αναλογεί.

Διότι βεβαίως η μεγαλύτερη ευθύνη ανήκει στις χώρες που καταναλώνουν την πιο πολύ ενέργεια και εκλύουν CO2 δυσανάλογα πολύ (Αμερική και Βόρεια Ευρώπη), αλλά και στην Ελλάδα η αφασία περισσεύει. Τρομάξαμε να πείσουμε ότι πρέπει να κλείσει η Μεγαλόπολη και μια σειρά από θερμοηλεκτρικά εργοστάσια, και υπάρχει αδικαιολόγητη αντίδραση στις ανεμογεννήτριες (δεν αναφέρομαι στην απρόσεκτη τοποθέτηση, αλλά στη συνολική αντίδραση) καθώς και έλλειμα αξιοποίησης της ενέργειας από τον ήλιο.

Όπως και με τον COVID οι αποφάσεις που παίρνουμε ή δεν παίρνουμε σήμερα (μη χρήση της μάσκας και η συστηματική αντίδραση στον εμβολιασμό), δεν προδίδει το κόστος άμεσα. Αυτό παρουσιάζεται μερικές εβδομάδες μετά με αύξηση των νοσηλειών και των θανάτων. Στη κλιματική αλλαγή τα πράγματα είναι ακόμα πιο κρίσιμα. Η σημερινή μας αφασία δεν δείχνει τις επιπτώσεις της, παρά χρόνια μετά, αλλά είναι πολύ πιο εκτενείς, και πολύ πιο ολέθριες.

Οι πολιτικοί έχουν από τη φύση της δουλειάς τους πολύ μικρό ορίζοντα στον οποίο κοιτάνε. Είναι οι επόμενοι μήνες ή άντε μερικά χρόνια, μέχρι τις εκλογές. Όσο δεν τους επιβάλουμε να πληρώσουν βαρύ τίμημα στις κάλπες, δεν θα αλλάξουν στάση. Και όσο δεν αλλάζουμε στάση, τόσο η Κλιματική Κρίση θα οξύνεται. Και δεν θα αντιστρέφεται. Και τα δάση θα καίγονται.

Και οι άνθρωποι θα φωνάζουν στις τηλεοράσεις, “που είναι η βοήθεια.” Και η απάντηση είναι, η βοήθεια είχε έρθει πολλές φορές, λίγα χρόνια πριν, από τους επιστήμονες και τους ειδικούς, αλλά την έδιωχνες κάθε φορά.