H Ρώμη σε πτώση

Του Γιώργου Τούλα 

Αγαπώ πολύ την Ιταλία. Πιο πολύ από κάθε άλλη χώρα της Ευρώπης. Και πιο πολύ τη Ρώμη. Γιατί είναι το κέντρο των πραγμάτων που με γοήτευσαν στο σινεμά, τη σκέψη, τη μουσική μιας εποχής που έλαμπε. Τις τελευταίες μέρες έτυχε με δυο αφορμές, δυο μεγάλες κουβέντες και μια ταινία να σκεφτώ πολύ πάνω στο που πάει αυτή η ένδοξη χώρα.

Οι κουβέντες με τον παιδικό μου φίλο το Μιχάλη, που ζει 28 χρόνια στην Ιταλία, καθώς έφυγε μετά το σχολείο για εκεί, ήταν για μένα μια μεγάλη έκπληξη. Ο παλαιός μου φίλος που έζησε εκεί τα περισσότερα χρόνια της ζωής του δημιουργώντας στο θέατρο και όχι μόνο, με απίστευτες δυσκολίες σε μια αποτίμηση-εξομολόγηση μου είπε τις προηγούμενες μέρες πως η Ιταλία που γνώρισε στα νιάτα του δεν έχει πια καμιά σχέση με την Ιταλία που αφήνουν πίσω τριάντα χρόνια Μπερλουσκονισμού, στα media, την παιδεία, την καθημερινή ζωή και τα ήθη. Η απόλυτη αποσάθρωση των πάντων, η απώλεια της πνευματικότητας, του ταμπεραμέντου που τόσο πολύ θαυμάσαμε κάποτε, η ισοπέδωση των πάντων, αργά και σταθερά, βάση ενός οργανωμένου σχεδίου που έδωσε τη θέση στην ευτέλεια, το απόλυτο κενό. Μια χώρα που λάτρεψε και που σήμερα τη νιώθει να γλιστρά χωρίς τέλος.

Με έβαλε σε μεγάλες σκέψεις τις τελευταίες μέρες ο παιδικός μου φίλος με τις περιγραφές μιας χώρας σε διάλυση, χωρίς κανένα πνευματικό υπόβαθρο και με το λαό της παραδομένο στην ευτέλεια που έκανε μόδα ο σαλτιμπάγκος ηγετίσκος του.

Καπάκι στις περιγραφές του φίλου μου ήρθε να προστεθεί η σπουδαία ταινία του Πάολο Σορεντίνο που είδα με καθυστέρηση εβδομάδων και αφού φορτώθηκε τα κορυφαία ευρωπαϊκά βραβεία της χρονιάς. Ο Σορεντίνο, ένας από τους τελευταίους διανοούμενους σκηνοθέτες του Ευρωπαϊκού σινεμά, ξεκινά την ‘’Τέλεια Ομορφιά‘’ αποτίοντας φόρο τιμής στο Φεντερίκο Φελίνι, τον απόλυτο εικονογράφο της ζωής της ιταλικής πρωτεύουσας. Η Ρόμα, το Ντόλτσε Βίτα, το Οκτώμιση στέλνουν σινιάλα στο μέλλον και συναντούν τους ήρωες του Σορεντίνο σε ατέλειωτα πάρτι ρωμαϊκής αυτοκρατορίας της Ρώμης σήμερα, που η κρίση και το τέλμα έχουν ποτίσει τα πάντα.

Βλέποντας τις μοναδικές εικόνες της Ομορφιάς του ένιωσα τα λόγια του φίλου μου που άκουγα τις τελευταίες μέρες να εικονοποιούνται. Η Ρώμη που αργοπεθαίνει μέσα στο βελούδο της παλιάς της δόξας, η παρακμή των παλαιών αστών που κάποτε αποτελούσαν την ιταλική εθνική ελπίδων, ο τελευταίος αναιδής βρυχηθμός του χρήματος, οι λοβοτομημένες γενιές των νέων που ακολουθούν. Η παρακμή.

Τόσο εμφανής, τόσο λαμπερή, τόσο μάταιη.

Δυο αφορμές τις τελευταίες μέρες με έκαναν να σκεφτώ πάνω στην πτώση. Μιας χώρας που στην Ευρώπη αποτέλεσε το κέντρο της πνευματικότητας και του στιλ για αιώνες.