Οι αλλοδαποί, η περαίωση και ο Εμφύλιος

Νυχτερινό δρομολόγιο του ΟΣΕ. Αθήνα- Θεσσαλονίκη. Τη μονοτονία του άβολου και κουραστικού ταξιδιού σπάνε κάτι φωνές από το μπροστινό ενδιάμεσο των βαγονιών. Ο κόσμος κοιτάζει. Ο ελεγκτής φωνάζει σ’ έναν ασιάτη αλλοδαπό χωρίς εισιτήριο. Φωνάζει κι εκείνος, αλλά στη δική του γλώσσα και κρατάει ένα τσιγάρο. Φεύγει. Ο καυγάς συνεχίζεται στο πίσω βαγόνι. Στην επόμενη στάση δυο- τρεις του ΟΣΕ τον πετάνε έξω, με τη δεύτερη όμως γιατί έτρεξε να ανέβει ξανά. «Μια μέρα αυτοί θα μας φάνε» ακούστηκε μια τρομαγμένη γυναικεία φωνή από πίσω.

Τα κύματα μετανάστευσης είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα της ανθρώπινης ιστορίας και πάντα κινούνται προς την ίδια φορά. Σε αναζήτηση καλύτερων συνθηκών και ευκαιριών. Επιπλέον, είναι λογικό ένας εξαθλιωμένος άνθρωπος που δεν έχει λεφτά να κάνει ό,τι μπορεί για να επιβιώσει. Έτσι θα γίνει λαθρεπιβάτης στο τρένο ή θα κατοικήσει σε άθλιες συνθήκες σε εγκαταλελειμμένα κτίρια.

Το αξιοπερίεργο εδώ είναι ότι ο συγκεκριμένος μετανάστης δεν ένιωσε την παραμικρή ανάγκη να κρυφτεί για να αποφύγει τις συνέπειες του νόμου. Γνώριζε, ίσως, πως δεν υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να τον πειράξει κανείς, στη χώρα που όλα επιτρέπονται, και το απολάμβανε καπνίζοντας. Πολύ αμφιβάλλω αν σε κάποια άλλη χώρα της Ε.Ε. που τόσο αγαπάμε να μισούμε τελευταία, θα επεδείκνυε ανάλογη προκλητική συμπεριφορά ενώ παρανομούσε. Κι όμως. αυτός ο άνθρωπος δεν έκανε τίποτα διαφορετικό από όσους Έλληνες συναναστρέφεται. Αυτόν που του βρήκε δουλειά στα χωράφια σε συνθήκες δουλείας ή εκείνον που τον προσέλαβε για ένα κομμάτι ψωμί να καθαρίζει τις τουαλέτες στο μπαρ στο Κολωνάκι και να παίζει κιθάρα ενώ πλένεις τα χέρια σου.

Στην Ελλάδα υπάρχει μια προβληματική σχέση των πολιτών με το κράτος. Από τη μία αυτό μας θεωρεί εξαρχής παραβάτες των νόμων. Πάρτε για παράδειγμα τη διαδικασία της περαίωσης. Πληρώνουν δίκαιοι και άδικοι για να μη βρουν το μπελά τους και τελικά επιβραβεύονται όσοι πραγματικά έκλεψαν την εφορία. Κι από την άλλη οι πολίτες κινούνται με καχυποψία απέναντι στο κράτος απαξιώνοντάς το. Κι ακόμα, για οτιδήποτε κρατικό επικρατεί η εξωφρενική λογική πως ό,τι είναι δημόσιο ανήκει σε όλους και άρα σε κανένα. Ενίοτε κάνουν και φαντασιακές αποδράσεις στη «μνήμη» του Εμφυλίου για την ηρωική προσπάθεια κατάλυσής του.

Ο διπλανός μου, διηγήθηκε γλαφυρά κάθε λεπτομέρεια του περιστατικού και χαμογελώντας, μας είπε στο τέλος οτι οι ελεγκτές «κέρασαν» στον αλλοδαπό και ένα φτύσιμο. Λίγο μετά, αυτός και η γυναίκα του πήγαν για τσιγάρο στο ενδιάμεσο των βαγονιών.