Η ανομία είναι μια νοοτροπία

Οι νοοτροπίες, όταν γύρω τα πάντα αλλάζουν, αποτελούν εκείνο το ανθρώπινο χαρακτηριστικό που αντιστέκεται με εντυπωσιακό σθένος στις αλλαγές. Μάλιστα ιστορικοί, όπως ο Ζακ Λε Γκοφ, στις νοοτροπίες βρήκαν ένα πολύτιμο εργαλείο προκειμένου να εισχωρήσουν στο παρελθόν και να το κατανοήσουν όσο πληρέστερα γίνεται. Όλοι οι λαοί του κόσμου έχουν τις νοοτροπίες τους και όλοι τις υπερασπίζονται χωρίς καν να το αντιλαμβάνονται γιατί οι νοοτροπίες είναι ένα μαζί τους.

Στην Ελλάδα (ίσως και αλλού) οι νοοτροπίες πολύ τακτικά βρίσκονται πάνω από το δημόσιο συμφέρον ακόμη και από την κοινή λογική. Το περιστατικό είναι χαρακτηριστικό – αν και αποτελεί μόνο ένα μικρό δείγμα- για το πώς μια νοοτροπία «αποκοιμίζει τη λογική επιτρέποντας να γεννηθούν τέρατα».

Πριν από λίγες μέρες πραγματοποιήθηκε στην Δυτική Θεσσαλονίκη σύσκεψη φορέων με αντικείμενο την τοποθέτηση κάμερας σε σηματοδότες. Πρόκειται φυσικά για ζήτημα αιχμής μιας και η παραβίαση του κόκκινου σηματοδότη έχει αναδειχτεί στην κυριότερη αιτία θανατηφόρων ατυχημάτων μέσα στον αστικό ιστό.

Κι όμως οι «κάμερες» βρήκαν μπροστά τους έναν ισχυρό αντίπαλο, τις νοοτροπίες της ανομίας οι οποίες πρόχειρα μπορούν να διακριθούν σε τρεις κατηγορίες:

Σε εκείνους που είπαν «όχι» θεωρώντας τις κάμερες «κακές». Είναι οι άνθρωποι που πιστεύουν ότι η ζωή και η δράση τους είναι τόσο συναρπαστική και επικίνδυνη για το σύστημα που υποφέρουν από την εμμονή πως στο κατόπι τους υπάρχει πάντα ένας «χαφιές» που στις μέρες μας παίρνει τη μορφή του «Μεγάλου Αδελφού». Εξάλλου έτσι κατανόησαν το «1984» του Όργουελ, προφανώς χωρίς να μπουν στον κόπο καν να το διαβάσουν, αρκούμενοι στην τσάτρα-πάτρα φλυαρία που ακολουθεί κάθε διάσημο βιβλίο.

Σε εκείνους που είπαν «όχι» υπερασπιζόμενοι τις παράνομες πράξεις των φτωχών. Είναι οι άνθρωποι που διατυπώνουν την άποψη πως είναι ανεπίτρεπτο αυτές τις εποχές να μπαίνουν πρόστιμα σε φτωχούς ανθρώπους ακόμη και όταν παραβιάζουν κόκκινους σηματοδότες και όποιον πάρει ο χάρος. Είναι εκείνοι που υπερασπίζονται οποιονδήποτε κάνει ό,τι του κατεβαίνει στο κεφάλι με την αιτιολογία του «βγάζει μεροκάματο» ακόμη και αν οι πράξεις του τινάζουν στον αέρα το «μεροκάματο» των άλλων.

Σε εκείνους που είπαν «όχι» βολεμένοι στην ανομία γενικώς. Είναι οι άνθρωποι που δεν θέλουν να σπάσουν αυγά, να συγκρουστούν, να υπερασπιστούν τη νομιμότητα, αρνούμενοι να δουν τον εκπαιδευτικό της χαρακτήρα, είναι οι κόλακες κάθε ανοησίας και επιπολαιότητας ακόμη και αν αποδειχτεί εγκληματική, εκείνοι που τίποτε δεν θέλουν να αλλάξει γιατί σε μια αλλιώτικη Ελλάδα δεν θα περισσεύει χώρος για αυτούς.

Η σύσκεψη έληξε χωρίς απόφαση με την παντοδύναμη νοοτροπία να έχει επικρατήσει της λογικής. Ακόμη και ο νομικός σύμβουλος κάποιου φορέα που είχε συμμετοχή στην συζήτηση, διατύπωσε την άποψη πως «καλύτερα είναι να μην μπλέξουμε με κάμερες». Σωστά. Δεν μπορείς να πεις ότι υπάρχει όφελος από την παρουσία της κάμερας στους σηματοδότες, με τα γερά πρόστιμα που θα πέσουν, αποτρέποντας άλλους να κάνουν το ίδιο, με αποτέλεσμα να σωθούν ανθρώπινες ζωές αλλά και να μπουν λίγα λεφτά στα ταμεία των χρεοκοπημένων δήμων. Δεν μπορείς να επιτρέψεις να κάνει κάτι τέτοιο μια κάμερα «χαφιές» κυρίως όταν υπάρχει κίνδυνος να «προδώσει» τον φτωχό και μάλιστα σε καιρό κρίσης. Και όχι τίποτε άλλο αλλά επιβάλλοντας πρόστιμα άντε μετά να πείσεις κάποιους να σε ξαναψηφίσουν.

Λένε πως η βλακεία δεν έχει όρια. Φαντάσου τι γίνεται με την νοοτροπία.