Η αποτυχία των τόπων

Λέξεις: Γιάννης Μακριδάκης

Νιώθω τελείως αποτυχημένος. Όλα αυτά τα χρόνια που ζω, τόσοι και τόσοι θέλησαν να με αναπτύξουν αλλά παραμένω ανεπαρκής, υπανάπτυκτος.

Και τι δεν έχω ακούσει, τι πλάνα, τι επενδυτικά σχέδια, τι αναπτυξιακά συνέδρια και πολιτικές υποσχέσεις.

Όλοι αυτοί που τα εκφράζουν, βρίσκονται πολύ μακριά, ούτε ξέρουν που πέφτω, και με θυμούνται μόνον τα καλοκαίρια. Κόπτονται δήθεν που δεν έχει κατοίκους και παιδιά στο σχολείο ο τόπος μου και όλοι θέλουν να φέρουν εδώ κόσμο και να γεμίσουν τα χωριά. Το γιατί, είναι άγνωστο. Μάλλον για λόγους δικούς τους, προσωπικούς.

Αν ο τόπος είχε τη δυνατότητα να ζήσει τους ανθρώπους, σύμφωνα πάντα με τις (απ)αξίες του καπιταλισμού, δεν θα έφευγαν ποτέ από τα χωριά τους. Απεναντίας, ο τόπος δεν έχει ούτε τα βασικά. Το νερό, πχ, ήτανε επαρκές κάποτε για τους τρεις χιλιάδες κατοίκους του χωριού που κάνανε μπάνιο κάθε βδομάδα ή μήνα και που ποτίζανε μικρούς μπαξέδες και περιβολάκια με τον κουβά ή με τον μάγκανο. Τώρα, που οι κάτοικοι είναι το ένα δέκατο από τότε αλλά κατά το σαραντάμερο καπιταλιστικό καλοκαίρι φτάνουν πάλι τους τρεις χιλιάδες και τραβούν νερό με δέκα γεωτρήσεις και τριακόσιες αντλίες πηγαδιών για να καλύψουν τις ολοένα και πιο αυξημένες ανάγκες τους και δήθεν ανάγκες τους, πολύ απλά το νερό δεν φτάνει.

Πολύ απλά, το χωριό δεν μπορεί να έχει ποτέ ξανά τόσους κατοίκους όσους είχε στο παρελθόν, όχι μόνο διότι δεν φτάνουν οι φυσικοί πόροι με τον τρόπο που έχουν μάθει να τους καταναλώνουν όλοι αυτοί που έρχονται αλλά και για έναν άλλο σοβαρό λόγο. Διότι όλοι αυτοί που έρχονται κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού του καπιταλισμού, δλδ Ιούλιο και Αύγουστο δεν θέλουν για κανέναν λόγο να μείνουν εδώ μόνιμα. Ούτε ένας στους εκατό. Ακόμη και αυτοί που καταφέρνουν να βρουν έναν επαγγελματικό πόρο εδώ και να έχουν εισόδημα, ακόμη κι αυτοί στην μεγάλη τους πλειονότητα μένουν στην πόλη και έρχονται εδώ ως επισκέπτες όποτε το απαιτεί η εργασία τους. Θα έμεναν δε και στην Αθήνα και θα πηγαινοέρχονταν με το αεροπλάνο κάθε μέρα αν ο μισθός τους ήταν πιο μεγάλος. Όπως πχ κάνουν οι πανεπιστημιακοί του νησιού.

Η νέα αναπτυξιακή καραμέλα είναι οι εξορύξεις, που θα φέρουν, λένε, κόσμο να μείνει στα χωριά και θα γεμίσει παιδάκια το σχολείο της Βολισσού. Αμ δε. Καταρχάς τα χωριά δεν έχουν σπίτια διαθέσιμα και σε κατάσταση που να μπορούν να δεχθούν μόνιμους κατοίκους. Ακόμη όμως και αν αυτό επιλυθεί, ακόμη και αν επιλυθούν όλα τα θέματα πόρων, δικτύων, υποδομών για να μπορεί η περιοχή να δεχτεί εκατό, διακόσιους ή πεντακόσιους νέους μόνιμους κατοίκους, εργάτες και στελέχη της εταιρείας μαζί με τις οικογένειές τους θα συμβούν αμέσως τα εξής δύο φαινόμενα. Οι καλοπληρωμένοι γιάπηδες στελέχη θα μένουν στην Αθήνα και θα πηγαινοέρχονται αεροπορικώς μία στο τόσο, κάποιοι θα μένουν στην πόλη της Χίου και κανείς ή ίσως το 1% να μείνουν, έτσι για την εμπειρία, μια σεζόν στη Βολισσό, πράγμα τελείως απίθανο αφού οι σύγχρονοι άνθρωποι, πόσω μάλλον στελέχη επιχειρήσεων δεν είναι αυτού του ανθρωπότυπου αλλά ο βιότοπος τους είναι οι πόλεις και μάλιστα οι μεγάλες.

Το δεύτερο που θα συμβεί είναι ότι επειδή οι εργάτες θα είναι αλλοδαποί , θα εξεγερθούν οι ντόπιοι , όπως έκαναν κι άλλες φορές στο πρόσφατο παρελθόν που δεν ήθελαν παιδιά μεταναστών στο σχολείο μαζί με τα δικά τους, ούτε οικογένειες προσφύγων στο χωριό. Το πρόβλημα λοιπόν είναι ότι όλοι όσοι θέλουν να με αναπτύξουν, το κάνουν από μακριά, με σχέδια επί χάρτου. Και το βαθύτερο πρόβλημα είναι ότι όποιος θέλει να αναπτύξει τον άλλον, προφανώς ψάχνει τρόπο για να επουλώσει δικά του τραύματα και να αναπτύξει ουσιαστικά και μόνον τον ναρκισσισμό του.

Κάντε λοιπόν όλοι, ντόπιοι γκρινιάρηδες και μη, αναπτυξιακοί από αλλού, ό,τι σας αναλογεί στον μικρόκοσμό σας, με το μυαλό στο οικοσύστημα και όχι στο οικονομικό σύστημα, με φροντίδα για δίχως μεγάλες και μη αναστρέψιμες παρεμβάσεις, με τη σκέψη πάντα στο εφήμερο και στο ταπεινό της φυσικής σας υπόστασης και αφήστε τα αναπτυξιακά μεγαλόπνοα σχέδια, πόσο μάλλον αυτά που σχεδιάζετε όχι για εσάς αλλά για τους άλλους. Κι όταν φτάσετε σε αυτό το σημείο της υγιούς σχέσης με τον εαυτό σας και με το οικοσύστημα, τότε θα γαληνέψετε και θα αφεθείτε με πλήρη εμπιστοσύνη στο Χάος.

*Ο Γιάννης Μακριδάκης ειναι συγγραφέας που ζει στη Χίο.