Η χαρά της παραλίας
Η μέρα που παραδόθηκε η παραλία ήταν μια σπουδαία μέρα.
Του Γιώργου Τούλα
Εικόνα: Ελένη Βράκα
Ο δημόσιος χώρος οφείλει να είναι το πιο δημοκρατικό σημείο των πόλεων. Εκεί που οι πολίτες ή οι δημότες, εξαρτάται από το βαθμό εμπλοκής και συνειδητοποίησής τους ο τίτλος που τους αποδίδεται, εκεί λοιπόν, που ελεύθεροι από τεχνητά εμπόδια που δημιουργούν καταχρηστικά οι άνθρωποι, απολαμβάνουν τη συνάθροιση, την ξέγνοιαστη βόλτα τους, την τυχαία συνάντηση, τις μικρές ανάσες εκτός των ιδιωτικών τειχών.
Στη Θεσσαλονίκη ο δημόσιος χώρος για δεκαετίες απαξιώθηκε. Κακοποιήθηκε, άνθρωποι, δήμαρχοι, πολιτικοί, επιχειρηματίες και δημότες εγκληματήσαν εις βάρος του. Δεν υπήρξε γειτονιά της πόλης που να μην καταρρακώθηκε, που να μην αποτέλεσε αντικείμενο εγκλημάτων. Με κορυφαία στιγμή βέβαια αυτής της απαξίωσης του τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια πριν την κρίση που το εύκολο χρήμα και το νέο life style έφερε και την εγκατάλειψή του. Από τα ελάχιστα πάρκα που εγκαταλειφθήκαν προς όφελος των κλειστών οργανωμένων ιδιωτικών παιδότοπων μέχρι τις πλατείες και βέβαια το θαλάσσιο μέτωπο και το περιαστικό της δάσος, το Σέιχ Σου, στα οποία γυρίσαμε την πλάτη επιλέγοντας lounge καναπέδες σε υπαίθριες εκθέσεις επίπλων στα πεζοδρόμια όλης της πόλης, στις καφετέριες υπερπαραγωγές και σε σπίτια πολυτελή στα οποία κάνεις δεν χαιρόταν ούτε καν τα μπαλκόνια ή τις αυλές τους.
Αυτά τέλειωσαν βίαια και φτάσαμε στο μη παρέκει. Η πρώτη Κυριακή του Δεκεμβρίου πιστεύω πως ήταν μια οριακή μέρα για τη Θεσσαλονίκη. Η παράδοση της Νέας Παραλίας στο σύνολό της, μια ανάπλαση που ξεκίνησε από την δημαρχία Παπαγεωργόπουλου και ολοκληρώθηκε από τη δημαρχία Μπουτάρη και για την οποία πάλεψε πολύ ο Νίκος Ταχιάος (όπως και για την ανάπλαση του Λευκού Πύργου) ως αντιδήμαρχος πολιτισμού, είναι η μεγαλύτερη αστική ανάπλαση στην Ελλάδα εδώ και δεκαετίες. Η παράδοσή της σε συνδυασμό με την πεζοδρόμηση της Λ. Νίκης για δεύτερη φορά αποτέλεσε ένα μοναδικό παράδειγμα επανακατάκτησης δημόσιου χώρου που είδαμε τελευταία. Είχαν προηγηθεί η Μέρα χωρίς αυτοκίνητο με τη συνεργασία του Θεσσαλονίκη Αλλιώς και της Ένωσης Πεζών, τον Σεπτέμβρη και μια ακόμα πεζοδρόμηση της Λ. Νίκης. Ο κόσμος έμοιαζε προετοιμασμένος και κυρίως είχε ανάγκη να αποκτήσει ξανά ένα δημόσιο προορισμό. Για το αποτέλεσμα της παραλίας νομίζω δεν χρειάζεται να γράψει κάνεις πολλά. Το μέτωπο απέκτησε προσωπικότητα, στιλ και χρηστικότητα και η δουλειά των Νικηφορίδη-Κουόμο θα κριθεί από την Ιστορία μόνο θετικά.
Η μαζική διαδήλωση χαράς της πρώτης Δεκέμβρη ήταν πιστεύω η αρχή μιας νέας τάσης που έρχεται στην Ελλάδα με καθυστέρηση μιας δεκαετίας. Το επόμενο βήμα είναι να επεκταθεί στις γειτονιές. Εκεί που τα τραπεζοκαθίσματα, τα αυτοκίνητα στα πεζοδρόμια και τις μπάρες έχουν καταπιεί τα πάντα, εκεί που είναι δύσκολο δυστυχώς να φτάσουν οι αναπλάσεις, όταν δεν υπάρχουν λεφτά. Εκεί που πρέπει να αναλάβουν δουλειά οι πολίτες.
Διάβασα όλο το μήνα με προσοχή και πολλά σχόλια ανθρώπων που αδυνατούσαν να καταλάβουν τη μεγάλη χαρά όσων περπατούσαν στην παραλία, πόσταραν εικόνες τους στις ομπρέλες του Ζογκολόπουλου, μοιράζονταν έναν ενθουσιασμό. Εκεί ακριβώς βγήκε στα social media και μια μιζέρια, η γνωστή μιζέρια που βγαίνει σα Λερναία Ύδρα κάθε φορά που η αισιοδοξία, η δημιουργικότητα ή το διαφορετικό ξεπηδούν. Κάποιος έγραφε, “χαίρεστε ενώ δεν έχουμε να φάμε;”
Ευτυχώς ήταν μειοψηφία. Η πόλη μετά από δεκαετίες στέρησης και υποβάθμισης θέλει να προχωρήσει. Η βουβή διαδήλωση της πρώτης Δεκέμβρη, η μεγαλύτερη που έγινε τα τελευταία χρόνια και μάλιστα ανοργάνωτα και με καλό σκοπό το απέδειξε. Το θέμα είναι να το αντιληφθούν και οι άρχοντες να το κάνουν πραγματικότητα. Αλλιώς θα τους ξεράσει η Ιστορία ως αποτυχημένους.
*Αυτό το κείμενο γράφτηκε τρία χρόνια πριν. Αφιερώνεται στο δήμαρχο Γιάννη Μπουτάρη που δήλωσε σε ιταλικό πρακτορείο ειδήσεων ότι δεν του πολυαρέσει η νέα παραλία και ότι χωρίζει την πόλη από τη θάλασσα. Το σημαντικότερο έργο αστικής ανάπλασης στην Ελλάδα τις τελευταίες δεκαετίες που κέρδισε τα περισσότερα διεθνή βραβεία και κυρίως την αγάπη της πόλης. Το έργο που δείχνει η αντιδημαρχία τουρισμού σε κάθε προσπάθεια προσέλκυσης τουριστών στο εξωτερικό. Γούστα είναι βέβαια αυτά. Όμως μια τέτοια δήλωση και μάλιστα σε διεθνές ακροατήριο μόνο αντιτουριστικά μπορεί να λειτουργήσει.
