Η Δανία του Νότου

Του Γιώργου Τούλα 

Σεπτέμβριος 2009. Ο τότε πρωθυπουργός της χώρας ονειρεύεται και κυρίως εξαγγέλλει στη ΔΕΘ πως θα μετατρέψει την Ελλάδα σε Δανία του Νότου.

Χειμώνας 2013-14. Τη χώρα κυβερνά άλλος πρωθυπουργός. Ο τρίτος που ακολούθησε τον τυφώνα. Οι μεγαλύτεροι εμπορικοί δρόμοι της χώρας, τα πάλαι ποτέ προπύργια ισχύος και ματαιοδοξίας μοιάζουν με εγκαταλελειμμένα σκηνικά ταινίας. Οι ιδιοκτήτες των καταστημάτων που πέντε χρόνια πριν δεν προλάβαιναν να παίρνουν πιστωτικές κάρτες από τα μηχανάκια τους, κλείνουν νύχτα τα ρολά και εξαφανίζονται, αφήνοντας ενοίκια μηνών απλήρωτα. Όσα δεν έχουν κλείσει ακόμα, αφήνουν ελάχιστα φώτα αναμμένα στις βιτρίνες, ένα απόκοσμο υποφωτισμένο σκηνικό συνθέτει τα απόκεντρα των μεγάλων πόλεων. Λίγο παρακεί απόκληροι μαχαιρώνονται και μαχαιρώνουν, παραπατούν και πέφτουν, πεθαίνουν πάνω σε στοίβες σκουπιδιών ψάχνοντας ποιος ξέρει τι;

Στις γειτονιές τα πράγματα είναι λίγο πιο άγρια. Οι παλιοί εμπορικοί δρόμοι των συνοικιών έχουν μετατραπεί από καιρό σε φαρ ουέστ. Με το που σουρουπώνει οι νοικοκυραίοι εξαφανίζονται. Και κλειδαμπαρώνουν. Ληστές με καλάσνικοφ χτυπούν, βιάζουν και κυρίως τρομοκρατούν. Ακόμα και για δέκα ευρώ. Τα νοσοκομεία παρέχουν πρώτες βοήθειες σε πιτσιρίκια που τα χτυπούν αλύπητα για να τους πάρουν το κινητό, σε άπορους που λιποθυμούν από την ασιτία, σε απελπισμένους αυτόχειρες που δεν άντεξαν τα χρέη ή την ανεργία, σε νεοκαταθλιπτικούς που πριν πέντε χρόνια πήγαιναν τα Σαββατοκύριακα στη Μύκονο ή τον Άγιο Αθανάσιο.

Οι οργανώσεις βοήθειας που έσπευδαν να προσφέρουν σε χώρες του τρίτου κόσμου που δοκιμάζονταν από λοιμούς, τώρα ζητούν απεγνωσμένα αντιβιωτικά και τρόφιμα για τους συμπατριώτες τους. Απελπισία. Στις αυλές των σχολείων λέει, αν κάποιο παιδί πετάξει το κολατσιό του, σίγουρα θα βρεθεί άλλο να το πάρει από τα σκουπίδια.

Τα δημόσια έργα σταμάτησαν παντού. Σαν το παραμύθι της ωραίας κοιμωμένης. Τούνελ, μετρό, εθνικές οδοί, γέφυρες, έμειναν μετέωρα, απομεινάρια μιας εποχής που ελπίζαμε πως…

Ψυχιατρικά ιδρύματα, μονάδες αποθεραπείας ναρκομανών, θέατρα, μουσεία, σχολεία, πρότυπες μονάδες που ξεκίνησαν κάποτε φιλόδοξα, η ΕΡΤ, βάζουν λουκέτο το ένα μετά το άλλο.

Οι δημόσιες υπηρεσίες δεν έχουν γραφίτη να τυπώσουν, στις μονάδες εντατικής θεραπείας των νοσοκομείων λείπουν πια τα στοιχειώδη, υπάρχουν ασθενείς που πάνε και τα αγοράζουν μόνοι τους. Μου περιέγραφαν  πως μια γυναίκα που πέρασε πάνω της αυτοκίνητο και της θρυμμάτισε τη λεκάνη, περίμενε μια βδομάδα να βρεθούν τα υλικά να εγχειριστεί. Τα εργαστήρια των νοσκομείων δεν έχουν υλικά για εξειδικευμένες εξετάσεις, δεν έχουν χανσαπλάστ για αιμοληψίες, βάζουν τσιρότα. 

Τα σούπερ μάρκετ, οι τελευταίοι ναοί της κατανάλωσης, μεσοβδόμαδα έχουν ελάχιστους επισκέπτες. H μοναξιά ανάμεσα στα ράφια σε αγριεύει. Τα ραντεβού με τους γιατρούς ακυρώνονται κάθε φορά που ο ΕΟΠY αρνείται να πληρώσει όσα χρωστά. Και χρωστά πολλά. Κάτι δις. Πρώτα πεθαίνεις και μετά θα διαγνώσουν από τι έπασχες. Ο Άδωνις λέει δεν πειράζει ας απεργούν, θα πάρουμε άλλους. 

Οι ξένοι μετανάστες φεύγουν άρον άρον, δεν έχει μέλλον εδώ λένε στα ρεπορτάζ, στο Μπαγκλαντές έχω περισσότερες ελπίδες. Αλλά και οι Έλληνες δεν πάνε πίσω. Τα αεροπλάνα για την Αυστραλία φεύγουν όλα γεμάτα. Οικογένειες χωρίζονται προσωρινά, κάποιος τραβάει μπροστά και οι άλλοι ακολουθούν. Ιδρύονται site που περιγράφουν τη ζωή της Διασποράς. Άνθρωποι από όλο τον κόσμο νοσταλγουν ήδη την πατρίδα. Τα καλύτερα μυαλά των εικοσιπεντάρηδων είναι ήδη μακριά. Και με καμιά προοπτική να γυρίσουν. 

Κάθε μέρα στο facebook γράφονται και πιο ακραία status. Άνθρωποι μετράνε απόγνωση. Μέρες ανεργίας. Απώλειες ψυχραιμίας. Απειλούν να τινάξουν τα μυαλά τους στον αέρα. Δεν τους ακούει κανείς.

Τα fast track, οι αποκρατικοποιήσεις, η πράσινη ανάπτυξη και τα πράσινα άλογα είναι πια ανέκδοτα στις παρέες. ΔΕΠΑ, ΔΕΣΦΑ, οργανισμοί, χατίρια σε κουμπάρους-επιχηρηματίες που τους τάζουν νερά, χρυσάφια, τυχερά παιχνίδια, συχνότητες ψηφιακές, τα ματς της ΕΡΤ. Τώρα όλα σε τιμή ευκαιρίας και ταυτόχρονα τίποτε να μην μπορούν να αξιοποιήσουν επαρκώς. Αλλάζουν απλά τους διοικητές του ΤΑΙΠΕΔ, κρίνοντας ότι δεν τα κατάφεραν. 

Οι ληστείες με τη βούλα του κράτους ξεπερνούν σε βιαιότητα εκείνες των Καλάσνικοφ. Αφού πληρώσεις τα δεκάδες χαράτσια τώρα σε απειλούν ότι θα τα κρατάνε πια από το μισθό σου, θα σου πάρουν το σπίτι, τη γυναίκα το παιδί. Σε λίγο δεν θα σου δίνουν καν μισθό. Οσονούπω αρχίζουν οι κατασχέσεις σπιτιών. Θα έρθουν να τα πάρουν κοψοχρονιά ηλικιωμένοι Ευρωπαίοι που ονειρεύονται τα στερνά τους χρόνια μπροστά στη θάλασσα της Μεσογείου.

Ταυτόχρονα πολιτικοί αρνούνται να αντιληφθούν πού οδηγούν τη χώρα. Προσλαμβάνουν στα μουλωχτά συμβούλους, μοιράζουν υπουργεία, θέσεις, παίζουν πόκερ στου Μαξίμου με πονταρίσματα ανθρώπινες ζωές. Το κράτος κρατά τα κτίρια που έχει στην ιδιοκτησία του κλειστά, νοικιάζει άλλα τόσα για τις ανάγκες του. Υπουργοί ταξιδεύουν πρώτη θέση, μηνιαίοι λογαριασμοί κινητών αγγίζουν τα όρια του ετήσιου εισοδήματος μιας οικογένειας. Στο ενδιάμεσο βρίζονται χυδαία μέσα στο κτίριο του κοινοβουλίου, υπογράφουν αμήχανοι εντάλματα που μετατρέπουν τη χώρα σε νεοαποικιοκρατική ζώνη και τους κατοίκους της σε δουλοπάροικους των 400 ευρώ. Και βλέπουν τη Χρυσή Αυγή να θεριεύει. 

Στην άλλη άκρη του ποταμού υπάρχουν οι Έλληνες. Καταλαμβάνουν κτίρια, κλείνουν χωματερές, κατεβαίνουν σε απεργίες χωρίς μέλλον, φυλούν συντεχνιακές Θερμοπύλες, μαθαίνουν να ζουν με νέες λέξεις, οι δόσεις της Τρόικας είναι οι καινούργιες τους προσευχές, το ‘’κούρεμα’’ γίνεται ο καθημερινός του βραχνάς. Παραφυλάνε τους πολιτικούς που μέχρι πρότινος αποθέωναν, ψήφιζαν και στέκονταν για ώρες στους προθάλαμους των γραφείων τους για μία χάρη. Τους μπουγελώνουν, τους προπηλακίζουν, τους απειλούν.

Χθες βράδυ στο Κορδελιό μια οικογένεια λαμπάδιασε από κεριά, δεν είχε ρεύμα. Προχθές ένα κορίτσι 13 πέθανε από μαγκάλι. Αν μιλήσεις για αυτά σε λένε λαϊκιστή. Χαλάς το όνειρο του πρωθυπουργού για ανάπτυξη. 

Ο καημός των πολιτικών είναι πια όχι πώς θα σώσουν τη χώρα, αυτό έχει λήξει, αλλά πώς θα σώσουν τα τομάρια τους. Απίθανοι τύποι, ανεπάγγελτοι ή πλήρως αποτυχημένοι στο χώρο τους αναλαμβάνουν υπουργεία καίρια, διαφεντεύουν ζωές, ιστορικούς οργανισμούς, βάζουν λουκέτα, εκφωνούν δεκάρικους λόγους, κοκορεύονται την αμετροέπειά τους. Ο καιρός περνάει,οι τελευταίες ελπίδες σκορπίζουν στον ορίζοντα που μοιάζει με μια ατέλειωτη στέπα, χωρίς ζωή, χωρίς βλάστηση. Η Δανία του Νότου, το πιο κακόγουστο ανέκδοτο που ακούστηκε ποτέ σε αυτή τη χώρα, είναι η επιγραφή της ταφόπλακας που σιγά σιγά κλείνει πάνω από τα κεφάλια μας.

* Η φωτογραφία είναι του Θωμά Τζήρου.