Η δημαρχιακή “εικονομαχία”

των Λίνας Λιάκου και Νίκου Φωτίου, δημοτικών συμβούλων στο Δήμο Θεσσαλονίκης

Σε συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου Θεσσαλονίκης (11/6) ξεκίνησε μια συζήτηση με θέμα: “Λήψη απόφασης για τους κανόνες δεοντολογίας σχετικά με την ανάρτηση πορτρέτων των διατελεσάντων δημάρχων της πόλης της Θεσσαλονίκης στον προθάλαμο της αίθουσας συνεδριάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου”.

Ακολούθησε σειρά δημοσιευμάτων με τις απόψεις να διίστανται και τα πνεύματα να οξύνονται. Θεωρούμε ότι η δημόσια και ειλικρινής κατάθεση απόψεων αποτελεί βέλτιστο τρόπο αντιμετώπισης θεμάτων της δημόσιας ζωής της πόλης.

Κομβικό ερώτημα: Ποιος γράφει την ιστορία, και εν προκειμένω, την ιστορία των προσώπων της πόλης; Άμεσα παράγωγα του πρώτου είναι τα εξής: Ο τοίχος με τα πορτρέτα είναι τιμητικό μνημείο, όπου θέση έχουν μόνον «οι εκλεκτοί του λαού» -και επομένως πρέπει να αποκλειστούν οι εγκάθετοι των δικτατοριών και των αρχών κατοχής- ή πρόκειται για ιστορική τεκμηρίωση της πορείας του δήμου, την οποία μπορεί να παρακολουθήσει ο επισκέπτης;

Αν πρόκειται για το πρώτο, πράγματι πρέπει να περιληφθούν μόνον όσοι τίμησαν το αξίωμα. Αυτό, όμως, ενέχει τον κίνδυνο, αν όχι τη βεβαιότητα, κάθε φορά ο τοίχος να αλλάζει ανάλογα με τα αποτελέσματα των δημοτικών εκλογών και με τα κριτήρια του εκάστοτε δημοτικού συμβουλίου.

Αν, όμως, πρόκειται για το δεύτερο, τότε πρέπει να πάρουμε υπόψη μας ότι η ιστορία μιας πόλης, εκφρασμένη και διά των προσώπων της, έχει και τις θετικές και τις αρνητικές πλευρές, και τις φωτεινές και τις σκοτεινές. Είναι, επομένως, μερική γνώση και παραπλανητική εικόνα της ιστορίας να επιδεικνύουμε μόνον τους εκάστοτε καλούς εξαφανίζοντας τους κακούς. Αν κάποτε η ιστορία γραφόταν για να εξυμνεί ηγεμόνες και νικητές, τώρα γράφεται για να κατανοήσουμε την πολυπλοκότητά της. Τα όποια «διδάγματα» ας αφήνονται στην κρίση των κοινωνιών, παρά να επιβάλλονται διά της «απαλειφής» περιόδων ή προσώπων. Η χώρα έχει πικρή πείρα.

Η επίμαχη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου εξελίχθηκε γρήγορα σε ιδιόμορφη “εικονομαχία”, όπου τις αλλεπάλληλες προτάσεις για αποκαθηλώσεις και αναρτήσεις πορτρέτων διαδέχονταν άλλες για καταδίκες “του μαύρου αλλά και του κόκκινου και του ροζ φασισμού.

Διαβλέψαμε, λοιπόν, σοβαρό κίνδυνο διχασμού, ενώ συχνά επιζητείται η συναίνεση προκειμένου η πόλη να αντιμετωπίσει τα οξυμένα προβλήματα της κρίσης, και ζητήσαμε από το σώμα να ξανασκεφτούμε πριν αποφασίσουμε για θέμα που άπτεται της ιστορίας και της χρήσης της, πεδίου άκρως επισφαλούς.


Η πρόταση του δημάρχου για απόσυρση του θέματος, διότι “δεν είναι αρκετά ώριμο και δημιουργεί άσχημη κατάσταση στο δημοτικό συμβούλιο”, ήταν συνετή και σώφρων.
Όταν το θέμα επανέλθει, οφείλει να αντιμετωπιστεί με καλύτερη προετοιμασία των όρων της συζήτησης.

Μια πρόταση -διατυπώθηκε ήδη- είναι σε κάθε πορτρέτο να τοποθετηθεί επιγραφή με το όνομα και το κύριο χαρακτηριστικό της θητείας κάθε δημάρχου θετικά ή αρνητικά σημασμένο. Έτσι αποκτά νόημα αυτό που βλέπουμε, διότι επιτρέπει στον επισκέπτη μια σύντομη μεν, αλλά περιεκτική επισκόπηση της ιστορίας της πόλης.

Μπορούν να διατυπωθούν και άλλες προτάσεις και η τελική απόφαση να έχει –ει δυνατόν- τη συναίνεση του συνόλου του δημοκρατικού τόξου του Δημοτικού Συμβουλίου. Τα πορτρέτα των δημάρχων είναι εκτεθειμένα -στην ουσία αφύλακτα- εντός του δημαρχείου, που λογίζεται και ως δημόσιος χώρος. Ουσιαστική προστασία τους αποτελεί η συλλογική ελεύθερη και δημοκρατική βούληση των Θεσσαλονικέων πολιτών, που εκφράζεται και διά του Δημοτικού Συμβουλίου της πόλης.