Η εξαφάνιση των κινηματογραφικών αιθουσών στον βωμό της ανάπτυξης

Λέξεις: Γιάννα Σαρρή

Στην θυσία μιας υποτιθέμενης ανάπτυξης για επενδυτές από το εξωτερικό μπορεί να εξαφανιστούν και οι τελευταίοι φωτεινοί φάροι πολιτισμού μια μεγαλούπολης. Η έννοια της λέξης μεγαλούπολη, είναι η ελευθερία της ανωνυμίας, η πληθώρα επιλογών στην διασκέδαση, η πιο εύκολη εργασία που μπορεί να επιλέξει ο κάτοικος. Και αυτά σε βάρος της ποιότητας ζωής που έχει ο κάτοικος ενός νησιού, η επαφή με την φύση κλπ.

Στην Αθήνα του 2022/2023 η ζωή για τους κατοίκους μοιάζει να μετατρέπεται σε ένα συνεχές βασανιστήριο για την αναζήτηση στέγης, εργασίας και γενικότερα επιβίωσης. Ξεφυτρώνουν διαρκώς ξενοδοχεία, σούπερ μάρκετ, εστιατόρια, καφέ τα οποία απευθύνονται κατά βάση σε τουρίστες που κατακλύζουν κάθε γωνιά της πόλης.

Πέρυσι είχα συναντήσει μια ομάδα τουριστών (ή επενδυτών) από την Ασία, στην Λιοσίων κοντά στον σταθμό της Αττικής. Το τελευταίο σημείο που περιμένει κανείς να δει τουριστικό οδηγό να ξεναγεί ανθρώπους από την άλλη άκρη της γης. Μου γεννήθηκε η περιέργεια να τους ρωτήσω ποιοι είναι το θέμα της ξενάγησης αλλά δεν το έκανα.

Κάτι τέτοιο όμως δεν θα έπρεπε να μας παραξενεύει αν τα πράγματα γίνονται με μια λογική και η ανάπτυξη έρχεται σύμφωνα σχεδίου και όχι σαν οδοστρωτήρας για τον τοπικό πληθυσμό. Η αίσθηση ότι έρχεται το δολάριο, έχει μπει για τα καλά στην καθημερινότητα μας και ξαφνικά η Ελλάδα φαντάζει σαν την προ Κάστρο Κούβα της Μεσογείου.

Ένα κομμάτι του πληθυσμού σίγουρα βρίσκει ευκαιρίες σε αυτή την κατάσταση αλλά υπάρχει και ένα άλλο, αρκετά μεγάλο, που υποφέρει. Οι μισθοί παραμένουν στα κατώτερα ευρωπαϊκά επίπεδα αλλά για τους τουρίστες που κατακλύζουν τα Airbnb και ψωνίζουν ένα πακέτο μακαρόνια με κρασί στις χάρτινες συσκευασίες, η επίσκεψη στην Ακρόπολη φαντάζει ως ο ιδανικός προορισμός.

Εμείς από την πλευρά μας, οι μόνιμοι κάτοικοι, αρχίζουμε να χάνουμε τα αυτονόητα. Πέρα από το γεγονός ότι οι διακοπές και οι εβδομαδιαίες έξοδοι γίνονται όλο και πιο σπάνιες, η διασκέδαση που προσφέρει μια ταινία στο σινεμά, τείνει να γίνει και αυτή δυσβάσταχτη.

Πέρυσι τέτοια εποχή, μάθαμε ότι κλείνει ο κινηματογράφος Όσκαρ στην Αχαρνών. Λίγους μήνες μετά, ξεφύτρωσε στην θέση του ένα ακόμα σούπερ μάρκετ. Υπήρξαν φυσικά κάποιες χλιαρές αντιδράσεις στα social media αλλά και αυτό ξεχάστηκε με τα εγκαίνια του νέου καταστήματος. Το ίδιο έχει συμβεί και με άλλους κινηματογράφους τα τελευταία χρόνια. Το ίδιο φαίνεται ότι θα συμβεί και με ακόμα τρεις ιστορικούς κινηματογράφους του κέντρου. Το Ιντεάλ, το Άστορ και το Αελλώ μάθαμε ότι βρίσκονται απροστάτευτα από το νόμο και στα χέρια του ΕΦΚΑ. Η ανάπτυξη θα έρθει ακόμα μια φορά, με την καταστροφή του πολιτισμού.

Σε μια περίοδο που οι κινηματογραφικές αίθουσες και ως συνέπεια, οι παραγωγοί, οι διανομείς παλεύουν για να επιβιώσουν, ο νόμος δεν προστατεύει καθόλου το κινηματογραφικό προϊόν. Φυσικά, αυτό δεν είναι πρόβλημα ελληνικό αλλά παγκόσμιο. Δυστυχώς οι θεατές δεν προτιμούν πλέον την σκοτεινή αίθουσα για να παρακολουθήσουν μια ταινία αλλά την ευκολία του σαλονιού τους και τις online πλατφόρμες.

Η πραγματικότητα είναι ότι οι θεατές έχουν φύγει από τις κινηματογραφικές αίθουσες αλλά αυτή είναι μια αναστρέψιμη κατάσταση. Αυτό φάνηκε την Ευρωπαϊκή ημέρα Κινηματογράφου όπου οι θεατές κατέκλυσαν τις αίθουσες. Κόπηκαν περισσότερα από 100.000 εισιτήρια, γεγονός που σημαίνει ότι η δίψα των θεατών υπάρχει, φτάνει να βρεθεί μια ενέργεια να την πυροδοτήσει. Δυστυχώς, οι αιθουσάρχες, παρακολουθούν απαθείς, αντί να κάνουν συλλογικές δράσεις για να προωθήσουν το προϊόν τους. Μεμονωμένα οι κινηματογραφικές αίθουσες προσφέρουν 2 εισιτήρια στην τιμή του ενός, σε διαφορετικές ημέρες μέσα στην εβδομάδα. Είναι τόσο δύσκολο να συμφωνήσουν ότι μια συγκεκριμένη ημέρα της εβδομάδας θα δίνεται έκπτωση στο εισιτήριο και θα δημιουργηθεί ένα event που θα φροντίσει να προσελκύσει τους θεατές; Ή ακόμα, όπως συμβαίνει στο εξωτερικό, να θεσπισθεί μια κάρτα που θα προσφέρει εκπτώσεις όλο τον χρόνο στους κατόχους; Ή ακόμα, ένα μοντέλο crowdfunding για την υποστήριξη μιας κινηματογραφικής αίθουσας;

Δεν μου αρέσουν τα ευχολόγια και δεν έχει νόημα να αναρωτηθούμε γιατί συμβαίνει η πολιτιστική απαξίωση ή γιατί Πέμπτη βράδυ, σε μια φαινομενικά εμπορική ταινία, η αίθουσα έκοψε 6 εισιτήρια στην prime time προβολή. Η μόνη λύση είναι όλοι μας να βοηθήσουμε και να ενισχύσουμε την πολιτιστική δραστηριότητα και από την πλευρά μας ο καθένας, να δείξει την σημασία της επιβίωσης των κινηματογραφικών αιθουσών, των art house ταινιών, των θεατρικών σκηνών. Η μαγεία της διάδρασης είναι πάντα πιο ισχυρή από την ατομικότητα της μικρής οθόνης.

*Η Γιάννα Σαρρή εργάζεται στο χώρο του κινηματογράφου τις τελευταίες δεκαετίες. Διατέλεσε μέχρι πρόσφατα υπεύθυνη του τμήματος της Αγοράς του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.