Η γυναίκα μηδέν
Η Κατερίνα που από θύμα έγινε εμψυχώτρια
Λέξεις: Λίνα Τσαλταμπάση
Χτύπησε το τηλέφωνο, και στην άλλη άκρη ακούστηκε μια γνώριμη φωνή.
“Λίνα, τι κάνεις;”…πάγωσα, τα έχασα, μια γλύκα στο άκουσμα της φωνής της, αλλά και μια αγωνία…μήπως κύλησε, μήπως γύρισε, μήπως δεν είναι καλά?
Στην άλλη άκρη η Κατερίνα, η Γυναίκα (0)! Πως λέμε ο ασθενής μηδέν, το κρούσμα μηδέν, η Γυναίκα μηδέν!
Ήταν 8 χρόνια πριν όταν σε μια γεμάτη αίθουσα εκδηλώσεων στην ελληνική επαρχία, σταματήσαμε και στην πόλη της Κατερίνας. Κάναμε roadtrip τότε με το ΣΕΓΕ με θέμα “Οικοτεχνία και Επιχειρηματικότητα” καθώς και “Επιχειρηματικότητα Δεύτερης Γενιάς”. Πρωτότυπα θέματα για την εποχή, που τα μιμήθηκαν πολλοί στη συνέχεια. Μια χλωμή, λιτή φιγούρα, κοιτούσε και ρούφαγε. Τα τεράστια μάτια της καρφωμένα πάνω μας, ρουφούσαν την ενέργεια, τα λόγια, την εικόνα μας.
Όταν τελείωσε η Ομιλία, μικρά πηγαδάκια με φωνές γυναικείες σχηματίστηκαν, γνωριμίες, φωτογραφίες, γελάκια. Η χλωμή φιγούρα, μόνη σε μια γωνιά. Την πλησιάζω με το ποτό μου. “Γεια σου είμαι η Λίνα”
“Κατερίνα”
“Πως σου φάνηκε σήμερα”
“Πολύ όμορφο, μου άρεσε που είδα τόσες γυναίκες μαζεμένες, δυναμικές. Εγώ δεν δουλεύω, βασικά δεν είμαι άξια για τίποτα νομίζω ώρες-ώρες”
“Αποκλείεται της λέω”, και κοιτώ το υπέροχο μακιγιάζ της…”Υπέροχο μακιγιάζ! Μόνη σου βάφτηκες;”
“Ναι, και χτενίστηκα, και αυτό που φοράω το έραψα μόνη μου, όπως και τα σκουλαρίκια τα έκανα μόνη”
Γελάω…..”πλάκα μου κάνεις ρε Κατερίνα, εγώ είμαι ανίκανη να ράψω κουμπί, και μου λες ότι είσαι άχρηστη, είσαι μια καλλιτέχνης που απλά δεν το ξέρεις ακόμη”
Κάπως έτσι ξεκίνησαν όλα, η επικοινωνία μεταμεσονύχτια, όταν ο σύζυγος ήταν έξω στα μπουζούκια, δυο μωρά παιδιά από την κάθε πλευρά που έπρεπε πρώτα να κοιμηθούν και εμείς κολλημένες στο skype από τις 12 και μετά. Κάποιες φορές το skype έκλεινε απότομα, γιατί γυρνούσε πιο νωρίς ο σύζυγος.
Με τούτα και με κείνα, ξεκίνησε το μακρύ ταξίδι μας με την Κατερίνα. Κακοποιημένη τελικά, που τη βγάλανε από την Τεχνική Σχολή για να την παντρέψουνε γιατί ήδη τους είχε ντροπιάσει “με το γκόμενο”, κι αυτός της είπε “δεν έχεις ανάγκη τα σχολεία και τις δουλειές, θα σε έχω βασίλισσα”. Την ιστορία αυτή σε διάφορες παραλλαγές την άκουσα δεκάδες φορές τα επόμενα 8 χρόνια, αλλά η Κατερίνα ήταν η πρώτη που μου την εκμυστηρεύτηκε, σαν το πιο βαθύ της μυστικό.
Αρχίσαμε να μιλάμε για τις δεξιότητες της, για τις δυνατότητες της, για τη δημιουργική της διάθεση. Βρήκαμε το αντικείμενο (κόσμημα), βρήκαμε βιντεάκια στο διαδίκτυο για μαθήματα, φτάσαμε στην παραγωγή. Το κόσμημα ήταν τέλεια λύση! Μπορούσε να κρύψει τα σύνεργα, να τα βγάζει το βράδυ που ο “σύζυγος” έλειπε, μπορούσε να τα διαθέσει ανώνυμα-αλλά νόμιμα με απόδειξη δαπάνης, ζητούσε μικρό αρχικό κεφάλαιο, και το βασικότερο…η κοπέλα ήταν καλλιτεχνάρα!
“Κατερίνα, θα πας στο κατάστημα…. να πάρεις ένα πλήρες σετ εργαλείων και υλικών, σε περιμένουν”
“Μα δεν έχω τα χρήματα”
“Είναι, όλα τακτοποιημένα”
“Δεν ξέρω τι να πω, θα στα ξεπληρώσω”
“Τίποτα να μην πεις. Ξέχασε το”
‘Όχι, δεν ξεχνιούνται αυτά”
“Δώρο για τα γενέθλια σου, δώρο για όλα αυτά που έκανες εσύ για μένα”
“Τι έκανα δηλαδή?”
“Μου άνοιξες τα μάτια. Είδα ποιες είναι οι ανάγκες των γυναικών γύρω μου. Είδα πως είναι να μην είσαι σε ένα προστατευμένο περιβάλλον”.
Τι αντίφαση Θεέ μου! Πως με προστάτεψαν οι γονείς μου και μου έμαθαν να μην δέχομαι κανενός είδους πίεσης και πως έζησε η Κατερίνα.
Η Κατερίνα έτσι μυστικά πάτησε στα πόδια της, και έτσι μυστικά τα μάζεψε και έφυγε. Συμφωνήσαμε να επικοινωνεί μαζί μου όταν χρειάζεται ή απλά θέλει να με ακούσει. Συμφωνήσαμε ότι ακόμη κι αν δεν θέλει να επικοινωνήσει είναι αποδεκτό γιατί θα είναι μέρος της καινούριας της αρχής. Η Κατερίνα…η Γυναίκα μηδέν!
Ακολούθησαν πολλές Κατερίνες, τόσες που δεν το φανταζόμουνα. Ίσως να έφυγε ένα πέπλο από μπροστά μου, που τις κάλυπτε. Θα φανεί περίεργο, αλλά άρχισα να τις αναγνωρίζω στο πλήθος, στο κοινό των ομιλιών μου, και μετά αυτές μόνες τους άρχισαν η μία να με συστήνει στην άλλη. Δούλευα πάνω στην Οικονομική τους Ενδυνάμωση, αυτό ήξερα σαν επαγγελματίας Σύμβουλος Επιχειρήσεων, αυτό μπορούσα να οργανώσω. Αυτό, όμως που τόσο πολύτιμο ήταν για αυτές που οι περισσότερες δεν είχαν πρόσβαση σε χρήματα και εργασία.
Ακολούθησαν όμως και πολλές Λίνες, φίλες που γίνανε εθελόντριες και βοηθούσαν όπως μπορούσαν, ψάχνοντας δουλειά για τα κορίτσια, μαζεύοντας τα απαραίτητα για τη διαφυγή τους, δίνοντας το εξοχικό τους για μια βραχυχρόνια διαμονή. Ότι μπορείτε να φανταστείτε.
Και τότε άρχισε ένας άλλος αγώνας…αφού πήραμε ένα μικρό Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα στο ΣΕΓΕ που μας βοήθησε να αποκτήσουμε τεχνογνωσία και να έρθουμε σε επαφή με τις Δομές Κακοποιημένων Γυναικών, έπρεπε να μπει σε άλλη βάση η διαχείριση των γυναικών αυτών. Έτρεξα, Παρακάλεσα, Ικέτεψα, Έκλαψα…..ναι έκλαψα από απελπισία…τόσες γυναίκες που ζητούν βοήθεια και να αισθάνεσαι ότι δεν μπορείς να τις βοηθήσεις όλες. Τι προσπαθούσαμε να μας βοηθήσει κάποιος να βρούμε τους πόρους να το οργανώσουμε σε θεσμικό επίπεδο, για να βοηθήσουμε ακόμη περισσότερο. Όχι, δεν ήταν σκοπός να υποκαταστήσουμε το κράτος, ούτε μπορούμε, ούτε θέλουμε. Σκοπός είναι να βοηθήσουμε όσο το δυνατό περισσότερες Γυναίκες είτε είναι σε οργανωμένες δομές, είτε όχι, να πατήσουν στα πόδια τους μόνες τους.
Δεν θα ξεχάσω στέλεχος Πρεσβείας που κάναμε αίτηση για υποστήριξη μου είπε…. “κάνετε πολύ καλή δουλειά, αλλά δεν είστε καλό προϊόν”. Προϊόν! Ναι, καλά ακούσατε προϊόν! Γιατί δεν μπορεί να γίνει μια μεγάλη εκδήλωση, με μουσικές και δυνατά συνθήματα ενδυνάμωσης, να χορεύουμε όλες μαζί στο πάρτυ. Δεν είμαστε αρκετά Trendy. Που θα βγούνε φωτογραφίες για την απαραίτητη διαφήμιση? Εμείς αντίθετα, μόλις μια γυναίκα αισθανόταν να πατάει στα πόδια της για ασφάλεια περνούσαμε τις σημειώσεις μας από τον καταστροφέα, και διαγράφαμε το τηλέφωνο της. Ελπίζαμε μόνο να μας καλέσει κάποια στιγμή να ακούσουμε τη φωνή της.
Έτσι και η Κατερίνα…”Λίνα, είμαι έτοιμη! Έχω δει ότι οργανώσατε όλη τη δράση κάτω από το #kamiamoni και είμαι έτοιμη να βοηθήσω. Θέλω να γίνω εθελόντρια”
Η Κατερίνα…από θύμα εμψυχώτρια!
Και εκεί που για άλλη μια φορά αισθανόμουν, μετά από άλλη μια απόρριψη χρηματοδότησης ότι δεν είμαστε καλό “προϊόν” σήκωσα τα μανίκια και οργανώσαμε τι θα κάνει η Κατερίνα με τις νέες Κατερίνες της ζωής μας.