Επαγγέλματα που δεν θα κάνατε ποτέ
Ένας σαβανωτής, ένας εργολάβος κηδειών, ένας βοθροκαθαριστής, ένας εκδορέας και ένας οδηγός σε χωματερή μιλούν για τη δουλειά τους.
Υπάρχουν επαγγέλµατα που δεν περιλαµβάνονται σε σχολικά εγχειρίδια επαγγελµατικού προσανατολισµού. Που δεν τα σπουδάζεις και δεν ονειρεύεσαι να τα κάνεις. Όπως υπάρχουν και άνθρωποι και ιστορίες πίσω τους που σίγουρα αν τους ακούσεις, θα λύσουν τις παρεξηγήσεις για το τι σηµαίνει η φράση: µια δουλειά είναι, δεν είναι η ζωή. Σήµερα που η κρίση χτυπά αλύπητα τις πόρτες ξανασκεφτείτε τα!
Γιάννης Τσιλιγκός- Σαβανωτής νοσοκοµείου ΑΧΕΠΑ
∆ουλεύω εδώ από το 1991. Πριν ήµουν νοσοκόµος. Για τους έξω µοιάζει σκληρή δουλειά. Για µας δεν είναι. Στην αρχή όλα είναι δύσκολα. Συνήθως υπάρχει µια αποστροφή όταν οι άνθρωποι ήταν µεγάλης ηλικίας. Με τα παιδιά σοκάροµαι. Ο πρώτος νεκρός που έπιασα στα χέρια µου, ζωντάνεψε στο δρόµο µε το φορείο και τον γυρίσαµε πίσω. Είχε δεµένα χέρια και άρχισε να τα κουνάει. Μετά τρεις ώρες πέθανε οριστικά. Μια φορά έφεραν δυο καρβουνιασµένους ανθρώπους από τράκα. Μάζα. Τον ένα τον αναγνώρισε ένας συγγενής από ένα κίτρινο σλιπάκι. ∆ύσκολα περιστατικά είναι οι πνιγµοί. Οι άνθρωποι µυρίζουν άσχηµα. ∆εν ξέρεις που να κρυφτείς. Βάζουµε βιξ στις µύτες για να τους µεταφέρουµε. Υπήρξαν και περιστατικά που δεν µπόρεσα να αντιµετωπίσω. Να λείπει κεφάλι και να στο φέρουν σε σακούλα. Εµείς περιποίηση νεκρού κάνουµε. Πριν φύγουν να ταφούν. Έξω οι µισθοί είναι µεγάλοι. Μέχρι τρία χιλιάρικα. Εµείς παίρνουµε 1000 ευρώ. ∆εν συνηθίζεται η ιδέα του θανάτου. Έχω δει άνθρωπο να σπάει τζάµι και να κόβει δάχτυλα από λύπη. Άλλοι λιποθυµούν. Πολλές φορές φιλοξενούµε στα ψυγεία και κόσµο που δεν έχει πού να µείνει µέχρι την κηδεία. Μια φορά µια νεαρή Βουλγάρα έµεινε 40 µέρες. Όταν τη βάλαµε ήταν 70 κιλά, όταν βγήκε 40 και η πλάτη κολληµένη στη λαµαρίνα. Τα µωρά τα σκέφτοµαι για καιρό. ∆εν φεύγει η εικόνα τους. Οι φίλοι µε ρωτάνε πώς το κάνω αυτό το επάγγελµα.
Φάνης Μπαµπούλας Εργολάβος κηδειών
∆ουλεύω από 14 χρονών. Ήµουν υδραυλικός πρώτα, µε µισθό 50 δραχµές την εβδοµάδα. Και περνούσα από ένα γραφείο τελετών. Μου ζήτησε ένας φίλος να κάτσω στο τηλέφωνο. Χτύπησε, πήγα σε ένα νοσοκοµείο και έβγαλα 1700 δραχµές. Στα δεκάξι µου έκανα το πρώτο γραφείο στο ∆ιοικητήριο. Πήγα φαντάρος και αναγκάστηκα να το κλείσω. Τώρα έχω τρία γραφεία και ετοιµάζω οίκο τελετών δίπλα στα κοιµητήρια, 1200 µέτρα, µε ψυγεία, πλυντήρια, χώρους για µακιγιάζ. Το πρώτο στην Ελλάδα. Το ‘92 βραβεύτηκα σε ένα συνέδριο που άνοιξε ο Ζακ Ντελόρ. Κάποτε βγάζαµε ένα διαµέρισµα το µήνα. Έκανα τα πάντα σε αυτή τη δουλειά. Μόνο δεν µπορώ να ντύσω πεθαµένο. Παιδικό φέρετρο έβαλα πριν δέκα χρόνια. Ο κόσµος έχει µια προκατάληψη µε µας. ∆εν έχουν άδικο. Μερικοί αισχροκερδούν. Ένα 20% πιστεύει σε αυτό το επάγγελµα. Είναι αξιοπρεπές. Ακόµα και ο Κ.Ο.Κ. απαγορεύει να κόψεις την ποµπή µιας κηδείας. Τα σχολεία και τα παιδιά έπρεπε να περνάνε από τα γραφεία κηδειών για να µάθουν τι είναι η ζωή. Έχω πάρει το πρώτο βραβείο στην Ευρώπη για επαγγελµατική σελίδα στο ίντερνετ. Το µακιγιάζ το ξεκίνησα για τους τραυµατισµένους. Τώρα το κάνω σε όλους. Πρέπει να έχεις καλή εικόνα το ανθρώπου που φεύγει. Στους συνταξιούχους παρατηρώ ότι ζουν µονάχα πέντε χρόνια µετά τη σύνταξη. Ο πραγµατικός πόνος είναι η απώλεια του παιδιού. Μια κηδεία δεν κοστίζει παραπάνω από τους νυχοκόπτες που έσπασες στη ζωή. Είναι το τελευταίο έξοδο του ανθρώπου. Τώρα µε την κρίση, µας πληρώνουν µε επιταγές. Υπάρχει πρόβληµα στα νεκροταφεία. Ο χώρος για τον καθένα είναι δύο µέτρα και τώρα που βγαίνουν ψηλοί άνθρωποι… Στην κηδεία του πατέρα µου λιποθύµησα στην εκκλησία. Είναι τέτοια τα συναισθήµατα εκείνη την ώρα που λες, θάψ’ τον όπως να ‘ναι.
Ηλίας Αλιπασαλής Σφαγέας-Εκδορέας
Η σφαγή είναι σκληρή δουλειά. Όταν εξοικειωθείς είναι εύκολο. Από δω περνάνε 400 βόδια, 1500 χοιρινά και 1500 αµνοερίφια. Κυριακή-∆ευτέρα είναι οι πιο δύσκολες µέρες. Έχω συνηθίσει να δουλεύω Κυριακές. Το καλοκαίρι που φεύγει ο κόσµος πέφτει η δουλειά. ∆ουλεύω δεκάξι χρόνια. Τη δουλειά την έµαθα από τον πεθερό µου. Στην αρχή ήταν δύσκολα. ∆εν µπορούσα ούτε να βλέπω. Πολλοί µε ρωτάνε πώς το κάνω. Συνηθίζεις. Τώρα δουλεύουν και οι γαµπροί µου εδώ. Έχω δει πολλές φορές ζώα να δακρύζουν πριν τη σφαγή. Μυρίζουν το αίµα και καταλαβαίνουν. Η σφαγή είναι το πιο δύσκολο κοµµάτι. Με το πιστόλι στον κρόταφο ένα έµβολο τα νεκρώνει για να µπορείς να τα δουλέψεις. Τα χοιρινά τα αναισθητοποιούµε µε µια τσιµπίδα. ∆εν τη θεωρώ φόνο τη σφαγή. Λειτούργηµα είναι. Κινδυνεύεις όταν τα ζώα είναι µολυσµένα. Όταν βγω στη σύνταξη νοµίζω πως θα συνεχίσω να σφάζω. Συνήθως δεν έχουµε σοβαρά ατυχήµατα. Μικροπράµατα.
Νίκος Μήτσου Βοθροκαθαριστής
Ο πατέρας µου έκανε αυτή τη δουλειά από το 1912. Κουβαλούσαν µε τα κάρα. Άδειαζαν τους βόθρους µε κουβάδες σε βαρέλια. Τη δουλειά την πήρε από τους Εβραίους. Πήγαιναν και άδειαζαν σε ρέµατα. Από το ‘56 εκσυγχρονίστηκε. Άνοιξαν πολλά γραφεία. Γέµισε και η Χαλκιδική. Στη Θεσσαλονίκη η δουλειά µειώθηκε µε τα χρόνια. ∆ουλεύουµε πια περιφερειακά. Υπάρχει µεγάλη απειλή πια για τη δουλειά µας. Μπορεί σε λίγα χρόνια να µην υπάρχουν βόθροι να αδειάσουµε. Το σκέφτοµαι συχνά. Είναι πολύ ανθυγιεινό. Πολλές φορές µας φωνάζουν σε κάτι υπόγεια γεµάτα αρουραίους. Την πρώτη φορά που πήγα µε τον πατέρα µου, πήγαινα σχολείο. ∆εν µπορούσα να το κάνω. Μετά συνήθισα. Τώρα δουλεύουν και τα παιδιά µου µαζί. Ο κόσµος µάς έχει παρεξηγήσει. Υπάρχουν ορισµένοι αλήτες που αδειάζουν όπου να ‘ναι. Παλιά µας πήγαιναν στα δικαστήρια επειδή αδειάζαµε στα χωράφια. Τόσα χρόνια ούτε γρίπη δεν έχω αρπάξει. Μια φορά µόνο έπεσα από το βυτίο, χτύπησα και µάζεψε αίµα. Την αγαπάω αυτή τη δουλειά. ∆εν είναι βρώµικα τα νερά πια. Ακόµα και στα µπάνια καθαρά ρίχνουµε όλοι. Μονάχα στις βίλες δυσκολευόµαστε. Στο Πανόραµα. Εκεί οι βόθροι είναι σε κάτι απίθανα µέρη. Κάνουµε και µισή µέρα να τα τραβήξουµε. ∆εν µυρίζω πια τίποτε. Έχω πάθει ανοσία. Μονάχα ο κόσµος µε πειράζει, που µας κοιτάει περίεργα. Καµιά φορά φωνάζουν και την αστυνοµία. Το αυτοκίνητο τώρα το έβγαλα. ∆εν µπορώ να σταµατήσω να δουλεύω.
Γιάννης Σπύρου Χειριστής Μηχανηµάτων σε χωµατερή
∆ουλεύω εννιά χρόνια εδώ. Πριν δούλευα σαν ιδιώτης. Ήρθα εδώ για τη σταθερότητα. Στη δουλειά αυτή δεν είχα φοβίες. Αναστολές έχεις πάντα, σκοπός όµως είναι να το κάνεις καλύτερα. Να προσπαθείς να βελτιώνεις τις συνθήκες. Πριν πέντε χρόνια δεν µπορούσε να αντέξεις εδώ. ∆εν είχαµε ούτε νερό, ούτε χώρο για να αλλάξουµε. Τώρα έχουµε γάντια, ρούχα, µάσκες. Η πρώτη µέρα ήταν αρνητική η επαφή. Αργότερα την αγάπησα τη δουλειά. Εδώ δουλεύουµε βάρδιες όλο το εικοσιτετράωρο. Το πιο δύσκολο κοµµάτι της δουλειάς είναι η διάθεση και η ταφή των σκουπιδιών. Η ανθυγιεινότητα είναι µέρος της δουλειάς. Αν και δεν παίρνουµε επίδοµα ανθυγιεινού, µας έχουν σαν υπαλλήλους γραφείου. Παράγουµε αδικαιολόγητα πολλά σκουπίδια. Κάθε χρόνο αυξάνονται. Υπάρχει µέρα που έρχονται εδώ και 2.000 τόνοι. Ασύλληπτοι όγκοι. Πολλά από αυτά δεν θα έπρεπε να είναι σκουπίδια. ∆εν θα έπρεπε να τα πετάµε πριν βγουν άχρηστα. Στο σπίτι έχω γίνει πιο προσεκτικός και συστηµατικός µε τα σκουπίδια. Εδώ κινδυνεύεις πάντα. Στις βροχές η κατάσταση γίνεται άθλια. Έχουµε ελλείψεις και διεκδικούµε πάντα. Τη µυρωδιά δεν αντέχεις µε τίποτε. Αν αναπλαστεί η περιοχή δεν θα είχα πρόβληµα να µένω κάπου κοντά.
* illustrations: dolphins