«Η μεταρρύθμιση που δεν έγινε…»: 15 σημεία για αναστοχασμό

Είμαι πια «συνταξιούχος προνομιούχος» και με την άδεια του Γιώργου Τούλα κάθε Δευτέρα απόγευμα θα διαβάζετε ένα δικό μου κείμενο.

Τις μονές εβδομάδες ανοίγω μία καινούρια στήλη με περιεχόμενο την εκπαίδευση και τα προβλήματά της. Τίτλος: «η μεταρρύθμιση που δεν έγινε…». Προφανής η οφειλή του τίτλου στο έργο του Αλέξη Δημαρά. Στα θέματα της εκπαίδευσης δεν συμφωνώ με πολλούς και έχω γίνει πολλές φορές δυσάρεστη. Το πρώτο κείμενο θα είναι γενικό.

Τις ζυγές εβδομάδες θα έχω «τα σκόρπια»: ένα μικρό κείμενο που θεωρητικά θα μπορούσε να είναι από το ημερολόγιό μου, ένα σύντομο σχόλιο για αυτά που συμβαίνουν σήμερα ή αναμνήσεις από το παρελθόν. Τα κείμενα δεν θα έχουν χρονολογική σειρά, θα δημοσιεύονται «σκόρπια». Με χιούμορ αλλά και σοβαρότητα για θέματα που μας απασχολούν.

Το πρώτο κείμενο θα είναι η αποχαιρετιστήρια «ομιλία» μου στην χειροποίητη εκδήλωση για τη συνταξιοδότησή μου με θέμα: «44 χρόνια φούρναρης». Το κείμενο είναι μεγάλο και θα ολοκληρωθεί σε δύο μήνες.

ΝΑ ΤΟ ΠIΑΣΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΗ; 15 σημεία για αναστοχασμό¹

κα. Υπουργέ, 

Να το πιάσουμε από την αρχή, που σημαίνει να κάνουμε επιστημονική αυστηρή έρευνα και να περιγράψουμε /ανιχνεύσουμε την αδυναμία του εκπαιδευτικού μας συστήματος: εκπαιδευτική μεταρρύθμιση έχει να γίνει από το 1976 όταν ο Γεώργιος Ράλλης υλοποίησε το σχέδιο του Λουκή Ακρίτα. Μετά να ’χαμε να λέγαμε… να αρχίσουμε από το Νηπιαγωγείο.

1. Στα Νηπιαγωγεία που είναι η καλύτερη βαθμίδα εκπαίδευσης με τα παιδιά δημιουργικά ακόμα δεν χρειάζεται να κάνουμε πολλά εκτός από την εισαγωγή ΟΛΩΝ των μητρικών γλωσσών των παιδιών: τουρκικά, ρωσικά, αλβανικά…
2. Στο Δημοτικό πρέπει τα μαθήματα να γίνουν δίωρα και να σταματήσει η εργασία για το σπίτι! Η εργασία πρέπει να γίνεται στο σχολείο. 1-2 ξένες γλώσσες νέες μέθοδοι διδασκαλίας και πρωτότυπος τρόπος εξέτασης. Χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών και κινητού τηλεφώνου/tablet. Παιδοκεντρικότητα και έξυπνες εργασίες κυρίως ομαδικές αλλά και ατομικές.
3. Γυμνάσιο: (το οποίο είναι το τελευταίο σχολείο στο οποίο θα φοιτήσουν κάποια παιδιά). Μείωση αριθμού μαθημάτων, Α2 σε 2 ξένες γλώσσες, ECDL σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Άριστη χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή, συγγραφή δοκιμιακών εργασιών (300, 500, 1000 λέξεων) και ομαδικά project. Ιστορία και Γεωγραφία συνδυαστικά με άλλα ανθρωπιστικά μαθήματα, επιστήμες συνδυαστικά, τέχνες, τα θρησκευτικά προαιρετικά. Κατάργηση παπαγαλίας υποχρεωτικά.
4. Λύκειο: εμβάθυνση σε γλώσσες και ηλεκτρονικούς υπολογιστές, 4 ομάδες μαθημάτων (συνδυαστικά/integrated) με τον τρόπο που προκρίνει το κάθε σχολείο, δηλαδή εκεί που τα σχολεία έχουν δυνατότητες, στις επιστήμες, στα ανθρωπιστικά μαθήματα…
5. Ενίσχυση και ίδρυση πολλών τύπων σχολείων για όλους τους μαθητές και τις μαθήτριες : μουσικά, καλλιτεχνικά, με έμφαση στις επιστήμες, με έμφαση στα κλασικά γράμματα, αθλητικά, με έμφαση στις κοινωνικές επιστήμες, σωστά επαγγελματικά και τεχνικά λύκεια, κάθε είδους σχολεία.
6. Διάκριση εκπαιδευτικών γυμνασίου λυκείου σύμφωνα με το πετυχημένο και λειτουργικό σύστημα των γαλλικών aggregation. Άλλες αμοιβές, άλλη αντιμετώπιση. Λιγότερες ώρες οι εκπαιδευτικοί λυκείου και μεγαλύτερη αμοιβή. Οι μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές λαμβάνονται υπ’ αναλόγως της σχέσης τους με το σχολείο.

7. Η διεύθυνση μιας σχολικής μονάδας δεν είναι θέμα ιδεολογίας ή διατριβής στην… Αρχαιολογία! Προϋποθέτει διοικητικές ικανότητες διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού, γνώσεις στην οργάνωση και διοίκηση, την ψυχολογία κ.λπ. Καλό θα ήταν να ιδρυθεί μια σχολή ανάλογη με τη σχολή δημόσιας διοίκησης (πολύ συντομότερη σε χρόνο) από όπου θα επιλέγονται οι διευθυντές και υποδιευθυντές.
8. Τα προγράμματα διδασκαλίας χρειάζονται γενναία μεταρρύθμιση. Τα κινητά τηλέφωνα είναι απαραίτητο στοιχείο διδασκαλίας και εργασίας.
9. Οι προτάσεις του Υπουργείου προς τα σχολεία είναι συμπεριληπτικές ως προς το φύλο, τη φυλή, την τάξη, τη θρησκεία, τις πεποιθήσεις, την ιδεολογία, τον σεξουαλικό προσανατολισμό, τη σωματική ικανότητα και θα είναι πάντοτε θετικά διατυπωμένες². 
10. Ψυχολόγοι στα σχολεία. Έχουμε ψυχολόγο για 4 ή 2 σχολεία είναι καλό ως ανέκδοτο. Το κάθε σχολείο έχει από 2 ψυχολόγους όχι για να ασχολείται με τα παιδιά που έχουν πρόβλημα αλλά με όλα τα παιδιά ώστε να ΜΗΝ αποκτήσουν πρόβλημα. Το κάθε τμήμα έχει τουλάχιστον μία δίωρη συνεδρία την εβδομάδα.
11. Και οι τρομοκρατημένοι γονείς ας σταματήσουν να είναι φίλοι με τα παιδιά τους. Τα παιδιά χρειάζονται όρια, πειθαρχία ακόμα και σκληρή γονεϊκή αγάπη. Η έλλειψή της δημιουργεί τα προβλήματα της ασέβειας, απειθαρχίας, bullying… Χρειάζονται και οι γονείς σχολές γονέων, δηλαδή.
12. Επιμόρφωση εκπαιδευτικών. “Όχι η ξεπέτα” από απροετοίμαστους πανεπιστημιακούς, όχι παθητική ακρόαση και μετά τελειώσαμε. «Ας θυμηθούμε το πρότυπο της Μείζονος επιμόρφωσης το οποίο μέχρι τώρα ήταν το πιο πετυχημένο. Σε τακτά χρονικά διαστήματα. Η ανάπτυξη της επιστήμης δεν σταματά ποτέ
13. Βρείτε έναν τρόπο να σταματήσετε τις άνευ και νοήματος καταλήψεις. Στη δημοκρατία τα σχολεία δεν κλείνουν ποτέ.
14. Οι αναπληρωτές ενίσχυσαν την ελληνική περιφέρεια, αρκετά. Διορισμός ΌΛΩΝ των απαραίτητων εκπαιδευτικών. Πρώτη φορά διορισμού στα 50 είναι σαν κακόγουστο ανέκδοτο.
15. Αύξηση των αμοιβών των εκπαιδευτικών και ανάθεση στήριξης των νέων και άπειρων εκπαιδευτικών από μεγαλύτερους και εμπειρότερους εκπαιδευτικούς.

Κα Υπουργέ, όλα αυτά θα αναλυθούν σε επόμενα σημειώματα. Όπως βλέπετε άφησα την Τριτοβάθμια προς το παρόν απέξω. Οι «πληγές του Φαραώ» στο σύντομο μέλλον.

Διατελώ υμέτερη,

Ελένη Χοντολίδου

τ. Αναπληρώτρια Σχολικής, Παιδαγωγικής και Λογοτεχνικής Εκπαίδευσης.

Υ.Γ. κα Υπουργέ, θα με στείλετε στη Φινλανδία; Θα σας κάνω πλήρη αναφορά.

¹Στο σημείωμα αυτό θα αναφερθώ συνολικά σε όλα τα ζητήματα και σε επόμενα σημειώματα θα αναλυθούν διεξοδικά.

²Και ένα τρίχρονο παιδί γνώριζε τον βασικό κανόνα των παραμυθιών ότι όταν υπάρχει απαγόρευση, ακολουθεί η καταστρατήγησή της. Αλήθεια πώς του ήρθε του πρώην υπουργού να απαγορεύσει τη χρήση κινητών τηλεφώνων στο σχολείο; Και να θριαμβολογεί για τις παραβιάσεις και τις αντίστοιχες τιμωρίες;