Η Οδύσσεια ενός μαθήματος

της Ελένης Πλακίδα, Φιλολόγου 2ου Λυκείου Μεσολογγίου

Η Οδύσσεια ενός μαθήματος και συγκεκριμένα των Κείμενων Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Β’ Λυκείου.

Σεπτέμβριος 2014 «Καλείστε να διδάξετε τη Λογοτεχνία ως μάθημα πανελλαδικώς εξεταζόμενο για όλες τις κατευθύνσεις».

Δεκέμβριος 2014 Πρόταση από το Υπουργείο Παιδείας να μην είναι η Λογοτεχνία μάθημα πανελλαδικώς εξεταζόμενο ξεσηκώνει αντιδράσεις από φιλολογικούς και πολιτικούς κύκλους…

Ιανουάριος 2015 Η Λογοτεχνία θα είναι μάθημα πανελλαδικώς εξεταζόμενο.

Απρίλιος 2015 Υπουργείο Παιδείας: η Λογοτεχνία εκτός εξετάσεων. …

Και όλο αυτό το διάστημα – ανά δεύτερο μάθημα – ο Γιάννης να με ρωτάει «θα το δώσουμε κι εμείς, τα παιδιά της θετικής και τεχνολογικής κατεύθυνσης;». Κι εγώ να πρέπει να ερμηνεύσω τα… ανερμήνευτα. Να θέλω να πω ότι ο Σολωμός δεν έγραψε τον Κρητικό – ο Ελύτης το Άξιον Εστί – ο Σεφέρης την Ελένη – ο Ρίτσος τη Ρωμιοσύνη – ο Εγγονόπουλος τον Μπολιβάρ… μόνο για φιλολόγους και φιλολογίζοντες. Και ταυτόχρονα να πρέπει να πω για αφηγηματικές τεχνικές και αφηγηματικούς τρόπους, ομοδιηγητικούς αφηγητές και εγκιβωτισμένη αφήγηση, για το σχήμα του κύκλου και τη λειτουργία του κόμματος…

Για τα τελώνια όμως που κατοικούν στον κόσμο του Βιζυηνού και στον δικό μας, για την παιδική ζωή του που στιγματίστηκε από το θάνατο, την απώλεια και τη μιζέρια, για τις δεισιδαιμονίες της εποχής του αλλά και των σημερινών χρόνων, πότε επιτέλους θα μιλήσω; Για τα δικά μας τα χρόνια τα σακάτικα, την αντιποιητική εποχή μας, όπου όλα δίνονται αντιπαροχή έναντι ευτελών υλικών αγαθών, πότε θα μιλήσω; Για τους Δον Κιχώτες, τους πληγωμένους θεούς που πέρασαν λησμονημένοι, πότε θα μιλήσω;

Πότε θ’ ανεβούμε στο λόφο του Ρίτσου να δούμε τον τόπο μας με τη φτώχια του και τον ήλιο του; Πώς θα καταλάβετε τι σημαίνει ποιητική στάση ζωής, όρθιοι και όχι ορθούμενοι; Πώς θα γίνετε πρόσωπα που δε βολεύονται με λιγότερο ουρανό και θα αναρωτηθείτε πώς έγινε και συγυρίσαμε μ’ ένα πέτρινο χέρι τη ζωή μας; Πότε θα απαντηθεί γιατί τόσοι πόλεμοι για μια Ελένη, για ένα πουκάμισο αδειανό; Πότε θα σας πάω στη Σμύρνη των Ελλήνων νοικοκυραίων κι από κει στα αμελέ ταμπουρού με το θάνατο να σαλαγίζει πάνω απ’ τα κεφάλια και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια να καταρρακώνεται;

Πώς θα ανιχνεύσουμε την ψυχή του μικρού Δαμιανού που ήθελε να μάθει γράμματα και να γίνει μια μέρα δάσκαλος, για να μεταδώσει την παράδοση και την Ελληνικότητα, που δεν είναι δόγμα και θεωρία αλλά θάλασσα και κύμα ζωής;

Κι εγώ που θέλω να σας ρωτήσω «Μα πού γύριζες;», «ποιος γιόμισε τον κόρφο σου δάκρυα και νεραντζάνθια;», ν’ ανιχνεύσω αυτή τη γεύση τρικυμίας στα χείλη και να σας στείλω στην Ιωνία να μάθετε μανταρίνι και άψινθο, για να ερωτευτείτε τη ζωή ποιητικά… Πότε θα το κάνω;

Πότε θα σας στείλω στη βιβλιοθήκη για ψάξιμο; Πότε θα γίνετε αναγνωστική ομάδα, για να εξασκηθείτε στην κουβέντα; Πότε θα σας βάλω να ανοίξετε την ψυχή σας στα δικά σας κείμενα;

Πότε; Κάποτε. Πάντως, όχι τώρα.

Αν βρεθεί χρόνος, αν μειωθεί η ύλη, αν αλλάξει το εκπαιδευτικό σύστημα, αν… αν…

Τότε, μπορεί ν’ αλλάξουνε ρέμα τα ποτάμια Και να σε πάνε πίσω στη μητέρα τους Για να ξαναφιλήσεις άλλες κερασιές Ή για να πας καβάλα στο μαΐστρο.

Υ.Γ. 1: Αυτές τις σκέψεις μου κατέθεσα στους μαθητές μου λίγο πριν τη λήξη του σχολικού έτους. Υ.Γ. 2: Λίγες μέρες αργότερα το Υπουργείο Παιδείας ανακοίνωσε τη μείωση των ωρών διδασκαλίας της Λογοτεχνίας στη Γ’ Λυκείου…