Η πώληση της ΕΥΑΘ στον εισαγγελέα

της Κύας Τζήμου

Την Δευτέρα 17 Φεβρουαρίου, στις 6:30 μ.μ., ο Σύλλογος εργαζομένων της ΕΥΑΘ καλεί όλους τους πολίτες σε δημοψήφισμα στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του Δημαρχείου Θεσσαλονίκης. Τα θέματα είναι: Η ιδιωτικοποίηση και πώληση της ΕΥΑΘ και η εξαίρεσή της από το ΤΑΙΠΕΔ.

Ο εισαγγελέας Εγκλημάτων Διαφθοράς Θεσσαλονίκης κάλεσε το ΤΑΙΠΕΔ να προσκομίσει τη σύμβαση πώλησης του ΕΥΑΘ μετά τις αποκαλύψεις της εφημερίδας “Ελευθεροτυπία” και τη δημοσιοποίηση σειράς έργων κόστους πάνω των 100 εκ. ευρώ, τα οποία εκτελούνται με συγχρηματοδότηση κατά 25% από εθνικούς πόρους και κατά 75% από το Ταμείο Συνοχής ώστε να δοθούν ως προίκα στον ιδιώτη – αγοραστή της εταιρίας. Η κυβέρνηση προγραμματίζει να ολοκληρώσει την πώληση της ΕΥΑΘ μέχρι τον Μάρτιο ενώ το πρόγραμμα υλοποίησης των έργων θα αξιοποιεί εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους μέχρι το 2016. Μετά από αυτό παραγγέλθηκε κατεπείγουσα εισαγγελική έρευνα για να διερευνηθεί εάν έχουν τελεστεί τα αδικήματα της απιστίας, όσον αφορά τη χρηματοδότηση από εθνικούς πόρους, και της απάτης όσον αφορά τη χρηματοδότηση από το Ταμείο Συνοχής αλλά και άλλα αδικήματα εις βάρος της ΕΥΑΘ.

Στο πλαίσιο της κατεπείγουσας εισαγγελικής έρευνας θα κληθούν να καταθέσουν στελέχη του ΤΑΙΠΕΔ, της ΕΥΔΕ και τα μέλη της διοίκησης της ΕΥΑΘ. Επίσης ο καθηγητής της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ και μέλος του συντονιστικού «SOSτε το Νερό», Γιάννης Κρεστενίτης, και το μέλος της «Κίνησης Πολιτών για το Νερό», Λάζαρος Αγγέλου, οι οποίοι με δηλώσεις τους έχουν καταγγείλει ότι ο ιδιώτης αγοραστής της ΕΥΑΘ θα καρπωθεί το επενδυτικό σχέδιο της εταιρείας, και έχουν ζητήσει να δοθεί στη δημοσιότητα η σύμβαση παραχώρησης της ΕΥΑΘ.

Η νέα αυτή εξέλιξη φέρνει για μια ακόμη φορά στη επιφάνεια το τεράστιο σκάνδαλο που κρύβεται πίσω από την ιδιωτικοποίηση της ΕΥΑΘ την οποία η κυβέρνηση βιάζεται να ολοκληρώσει μέχρι τον προσεχή Μάρτιο. Ένα σκάνδαλο που έχει να κάνει με το επενδυτικό σχέδιο της εταιρίας το οποίο θα καρπωθεί ο ιδιώτης-αγοραστής.

Oι κύριοι διεκδικητές της εξαγοράς της ΕΥΑΘ είναι ο ΑΚΤΩΡ, συμφερόντων Μπόμπολα, και η γαλλική πολυεθνική Suez και η αντίπαλη κοινοπραξία Mekorot (Ισραήλ) – Αποστολόπουλος –TΕΡΝΑ που έχουν περάσει στην τελική φάση του διαγωνισμού ( η Suez κατέχει ήδη ποσοστό 5,4% της ΕΥΑΘ.)

Διανύουμε καιρούς χαλεπούς και παράλογους όσον αφορά το οικονομικό κατεστημένο… Ζούμε στην εποχή της εμπορίας του χρήματος και των μεσαζόντων του (traders). Εποχή που δεν την ενδιαφέρει η παραγωγή αγαθών αλλά η συσσώρευση πλούτου που προέρχεται από τα τεράστια κέρδη αυτής της εμπορίας του χρήματος. Δεν χρειάζεται να είσαι οικονομολόγος για να δεις τη στοιχειώδη λογική αυτού του παραλογισμού: Ότι δλδ το μέγεθος της κυκλοφορίας του χρήματος εξαρτάται όλο και λιγότερο από την παραγωγική βάση (παραγωγή αγαθών και παροχή υπηρεσιών) και όλο περισσότερο από μια λογική «τυχερού παιχνιδιού» και πονταρίσματος… στο σωστό άλογο, στο σωστό χαρτί αλλά σίγουρα όχι στον σωστό άνθρωπο. Ένα πολύ σωστό χαρτί, για ευνόητους λόγους, για τα τυχοδιωκτικά αυτά «θηρία» είναι ασφαλώς και η απόκτηση των δικαιωμάτων εκμετάλλευσης των δημόσιων αγαθών. Και δημόσιο αγαθό σημαίνει ότι όλοι, ανεξαρτητως φυλής, τάξης, οικονομικού background, δικαιούμαστε ένα minimum παροχών και δικαιωμάτων πάνω σ΄αυτό. Ειλικρινά δεν μπορώ να σκεφτώ σημαντικότερο δημόσιο αγαθό από το νερό.

Η αναγγελία πώλησης του 51% της Εταιρίας Υδρευσης και Αποχετεύσεων Θεσσαλονίκης ΑΕ γέννησε ανησυχίες, αντιδράσεις και έφερε στην επιφάνεια ξανά μια πρωτοβουλία που παρουσίασε την πρότασή της στο Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Θεσσαλονίκης. Η πρόταση αφορούσε στην μη ιδιωτικοποίηση του νερού και την εξαγορά της από τους πολίτες της Θεσσαλονίκης.  Η «Κίνηση 136» ξεκίνησε από τον Αύγουστο του 2011, λίγο μετά την εμφάνιση της ΕΥΑΘ στη λίστα των ιδιωτικοποιήσεων στις οποίες πρέπει να προχωρήσει το Δημόσιο υπό τις οδηγίες του Δ.Ν.Τ., της Κομισιόν και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Δεν ειμαι φαν του Δημόσιου τομέα, ιδίως όταν βλέπω ότι δεν λειτουργεί καλά, για να μην πω ότι ενίοτε δεν λειτουργεί καθόλου ή και το ακόμα χειρότερο ότι λειτουργεί εις βάρος όλων μας, αλλά στην προκειμένη περίπτωση το στρεβλό του θέματος είναι ολοφάνερο. Τα λεφτά θα είναι λίγα μπροστά στο ανεκτίμητο του σημαντικότερου δημόσιου αγαθού, του νερού, και η επιχείρηση είναι κερδοφόρα. Αυτή τη στιγμή το 74% κατέχει το δημόσιο. Και δεν θα εκπλαγεί κανείς νομίζω αν το ποσοστό αυτό καταλήξει στα χέρια της Σουέζ, μιας από τις μεγαλύτερες εταιρίες εκμετάλλευσης παροχής ύδρευσης παγκόσμια που κατέχει ήδη το 5% της ΕΥΑΘ που έχει πούλησει ήδη το 26% της στο Χρηματιστήριο. Άρα το μεγαλύτερο μέρος της ΕΥΑΘ ΑΕ βαίνει προς ιδιωτικοποήση. Είναι αλήθεια ότι μετά την μετατροπή των οργανισμών ύδρευσης και αποχέτευσης σε μια ανώνυμη εταιρία και στο μετέπειτα διαχωρισμό της σε ΕΥΑΘ ΑΕ και ΕΥΑΘ Παγίων, η παγίων κατέχει το δίκτυο, τις εγκαταστάσεις, το νερό, τις πηγές και το διυλιστήριο και με ένα πολύ χαμηλό τίμημα η κυβέρνηση πουλάει στην Α.Ε. τη συντήρηση, την τιμολογιακή πολιτική και τη διαχείριση του νερού. Έτσι η παραχώρηση σε ιδιώτες της ΕΥΑΘ ΑΕ δεν σημαίνει ακριβώς πώληση του νερού, των πηγών του και των εγκαταστάσεων αλλά μόνο του δικαίωματος στην πρόσβαση στο νερό, το δικαίωμα στην τιμολογιακή πολιτική και γενικότερα στη διαχείριση. Αυτό όμως σε τπτ δεν εμποδίζει την καινούρια διαχείριση να εκτοξεύσει τα τιμολόγια στα ύψη, όπως έγινε ήδη σε όσες χώρες ιδιωτικοποιήθηκε η παροχή του νερού.

Μια πολυεθνική υπόσχεται πάντα βέβαια καλύτερη ποιότητα υπηρεσιών, επενδύσεις και μείωση των τιμολογίων και αυτό σε πολλές περιπτώσεις το βλέπουμε να συμβαίνει (η τηλεφωνία είναι ένα παράδειγμα), αλλά στη περίπτωση του νερού που είναι ένας φυσικός πόρος και μονοπώλιο τα παγκόσμια παραδείγματα έδειξαν ακριβώς το αντίθετο. Δεν υπάρχει ούτε μία χώρα στον πλανήτη, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, της Γερμανίας, της Αυστραλίας που η ιδιωτικοποίηση να έφερε αυτο το αποτέλεσμα. Αντίθετα έχουμε τεράστια αύξηση των τιμολογίων, τόσο του νερού όσο και των τελών σύνδεσης στο δίκτυο, ελλιπή συντήρηση και ανύπαρκτες επενδύσεις. Οι Βερολινέζοι μέσα από ένα ευρύ κίνημα και ένα πετυχημένο δημοψήφισμα με κύριο στόχο τη διαφάνεια διεκδικούν την επαναδημοτικοποίηση της εταιρίας ύδρευσης, στο Παρίσι οι κάτοικοι την διεκδίκησαν και την πέτυχαν, στην Ιταλία το αντίστοιχο κίνημα κέρδισε το δημοψήφισμα που διενεργήθηκε με μεγάλη πλειοψηφία. Στη Βολιβία χρειάστηκαν έξι χρόνια αγώνων από τους κατοίκους της πόλης Κοτσαμπάμπα, την τρίτη σε μέγεθος πόλη, με 1.500.000 κατοίκους, για να διώξουν μια πολυεθνική εταιρία εκμετάλλευσης πόσιμου νερού, η οποία εκτός από το πανάκριβο μονοπώλιο που επέβαλε, έφτασε στο σημείο να απαγορεύσει ακόμη και τη συλλογή του βρόχινου νερού από τους κατοίκους. Και αυτά είναι μόνο λίγα από τους ανα τον κόσμο μετανοούντες πικρά για την παραχώρηση της ύδρευσης σε ιδιώτες.

Αλλά αυτά είναι ψιλά γράμματα…