Η πριβέ θέα της Ακρόπολης
Η πολιτεία έχει υποχρέωση να παρέχει ελεύθερα την πρόσβαση σε όλους τους χώρους πολιτισμού και γνώσης, αντί να αποθαρρύνει.
Λέξεις: Στράτος Σαφιολέας
Πρόσφατα επισκέφθηκα μια ιστορική συναγωγή στη Νέα Υόρκη. Ο Ραββίνος, άνθρωπος μορφωμένος, με αγωνία για το Ισραήλ και ενσυναίσθηση για την Παλαιστίνη, μας έκανε και ξενάγηση.
Εντυπωσιασμένος πήγα εκ’ των υστέρων να διαβάσω περισσότερα για την συναγωγή, είδα ότι μπορεί να την επισκεφθεί ο καθένας. Με εισιτήριο 30 δολάρια και αν θέλει να κάνει ιδιωτική ξενάγηση 500 δολάρια. Στην Νέα Υόρκη βιώνεις την απόλυτη αποτίμηση κάθε πράγματος και κάθε πράξης σε χρήματα. Με ελάχιστες εξαιρέσεις (πχ το Central Park), τα πάντα κοστίζουν. Κοστίζουν και τα μουσεία. Κοστίζουν και οι διαλέξεις. Και όλα σου υπενθυμίζουν “πού ανήκεις” οικονομικά.
Δεν είμαι έτοιμος να σας κάνω μια συνολική παρουσίαση αυτής της προσέγγισης, αλλά θέλω να σας βεβαιώσω πως αν την υιοθετήσουμε στην ακραία της μορφή, δεν θα είναι ευχάριστη. Και όταν τιμολογούνται βασικές λειτουργίες της πολιτείας – υγεία, παιδεία και πολιτισμός – δεν θα μιλάμε ακριβώς για δημοκρατία.
Έχω ξαναγράψει την γνώμη μου για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια (όντας απόφοιτος και δημόσιου Ελληνικού και ιδιωτικού Αμερικανικού πανεπιστημίου). Το γεγονός ότι η δυνατότητα κάποιας ή κάποιου παιδιού να σπουδάσει σε ένα πανεπιστημιακό ίδρυμα καθορίζεται από την οικονομική ευχέρεια των γονιών του, εκτός από ανήθικο κατά τη γνώμη μου, είναι κυρίως βλαπτικό.
Για παράδειγμα, εκεί έξω, υπάρχει αυτό το παιδί που μπορεί να βρει το φάρμακο για τον καρκίνο, αλλά δεν θα σπουδάσει ποτέ, γιατί δεν έχει τα χρήματα.
Έχω την ίδια αντίδραση για την Ακρόπολη και για όλους τους χώρους πολιτισμού και γνώσης. Η πολιτεία έχει υποχρέωση να παρέχει ελεύθερα την πρόσβαση σε αυτούς αντί να αποθαρρύνει.
Υποτίθεται ότι έχουμε “εκχωρήσει” τμήματα του δημόσιου χώρου, νησιά και παραλίες για παράδειγμα, προκειμένου να υποστηρίξουμε τις βασικές υποχρεώσεις του κράτους προς τους πολίτες. Μήπως όμως τελικά διολισθαίνουμε είτε από ευκολία, είτε από ιδεολογία, στο να προχωράμε σε υγεία για λίγους, παιδεία για λίγους, και πολιτισμό για λίγους;
Τέλος, μου κάνει εντύπωση πως στη χώρα μας, όπου κάποιοι είναι τόσο υπερευαίσθητοι στους συμβολισμούς ώστε να φτάνουν στην υπερβολή (να το πω μαλακά) της απομάκρυνσης ενός έργου τέχνης από τη Νέα Υόρκη, αλλά από την άλλη να μην ενοχλούνται από τον συμβολισμό της τιμολόγησης της Ακρόπολης ώστε να βρεθούν να θυμηθούν αυτοί πρώτοι τον Στρατηγό Μακρυγιάννη: “Είχα δυο αγάλματα περίφημα, μια γυναίκα κι ένα βασιλόπουλο, ατόφια – φαίνονταν οι φλέβες, τόσην εντέλειαν είχαν. Όταν χάλασαν τον Πόρο, τα ‘χαν πάρει κάτι στρατιώτες, και στ’ Άργος θα τα πουλούσαν κάτι Ευρωπαίων· χίλια τάλαρα γύρευαν. […] Πήρα τους στρατιώτες, τους μίλησα: «Αυτά και δέκα χιλιάδες τάλαρα να σας δώσουνε, να μη καταδεχτείτε να βγουν από την πατρίδα μας. Γι’ αυτά πολεμήσαμε».
*Ο Στράτος Σαφιολέας είναι σύμβουλος στρατηγικής επικοινωνίας.