Η συνομωσιολογία ως παραμυθία

Πάνε τρία χρόνια τώρα που το παρατηρώ. Σε κάθε συνάντηση, ακόμα και σ’ εκείνες τις σύντομες στο δρόμο, κάποια στιγμή η κουβέντα γυρίζει στην κρίση. Κι αν το ευτυχές σενάριο είναι μια αμοιβαία ομολογία της σημερινής κατάντιας σε μια προσπάθεια εκτόνωσης, το χειρότερο οδηγεί τη συζήτηση με συνοπτικές διαδικασίες σε μάχες χαρακωμάτων. Ακούω ανθρώπους καθημερινούς, όλο και συχνότερα, να συζητούν την επικαιρότητα με όρους συνομωσιολογίας, λες και μ’ αυτόν τον τρόπο ανακουφίζονται απ’ τις σκοτούρες της καθημερινότητας. Τoν τόνο δίνουν πολιτικά κόμματα, το μοτίβο είναι επαναλαμβανόμενο και ντύνεται ανάλογα με τις εκάστοτε υπερβολές του πολιτικού χώρου που εκπροσωπεί ο συνομιλητής.

Πίσω από τη σταθερά που αποτελούν τα διαβόητα «κέντρα αποφάσεων»- πάντα ανώνυμα- τα οποία μηχανεύονται ασταμάτητα την εθνική μας καταστροφή συνωστίζεται μία ετερόκλητη δεξιά κι αριστερή επιχειρηματολογία. Για παράδειγμα, η γνωστή δήλωση Kissinger, που ακόμα περιμένει επαλήθευση, πρωτοδημοσιεύτηκε το 1997 στο περιοδικό ΝΕΜΕΣΙΣ της κ. Λιάνας Κανέλη (ΚΚΕ) αλλά υιοθετήθηκε αμέσως κι από τις δύο πλευρές του πολιτικού φάσματος. Σ’ αυτό το μείγμα συνομωσιολογικής πολιτικής ανάλυσης (λέσχη Bilderberg), κινδυνολογικής εξωτερικής πολιτικής (προδότες πολιτικοί) και υστεριών γύρω από οικονομικά συμφέροντα (αποικιοκράτες επενδυτές) έρχεται κάθε χώρος να βάλει την ιδεοληπτική του πινελιά.

Η αριστερά πρώτα θα μιλήσει για τα αμερ(ι)κάνικα και γερμανικά αρπακτικά των επενδυτών που θέλουν να μας πιουν το αίμα με το μπουρί της σόμπας. Στη συνέχεια θα προειδοποιήσει για την απάνθρωπη χειροτέρευση των υπηρεσιών από τις ιδιωτικοποιήσεις. Για παράδειγμα, όταν επρόκειτο να ιδιωτικοποιηθεί η Ολυμπιακή έκανε διαρκώς λόγο για την επικείμενη αύξηση ατυχημάτων λόγω της συνακόλουθης επιδίωξης του κέρδους. Διαψεύστηκε. Αλλά αυτό δεν την εμποδίζει τώρα να επαναλαμβάνει το ίδιο για τον ΟΣΕ κτλ. Τέλος, θα χρησιμοποιήσει ως έσχατο επιχείρημα την οικολογική καταστροφή που αυτονόητα (!) συνεπάγεται κάθε είδους επένδυση (Νέα Ευκαρπία, Σκουριές Χαλκιδικής, Κερατέα, Βοτανικός) απλά και μόνο γιατί είναι ιδιωτική.

Οι μύθοι του δεξιού χώρου απ’ την άλλη πλευρά, τσουβαλιάζουν Εβραίους, Αμερικανούς, Πάπα, κομμουνιστές, Τούρκους, Σλάβους, Αλβανούς και εσχάτως Γερμανούς στους εχθρούς της Ελλάδας και της Ορθοδοξίας που δρουν βάσει σχεδίου των- αποδεδειγμένα πλαστών- «Πρωτοκόλλων των Σοφών της Σιών» ενώ συχνά επικαλούνται και τα υπερκόσμια. Ανασύρουν προφητείες, ονειρεύονται την Κωνσταντινούπολη και συνδέουν το μύθο του μαρμαρωμένου βασιλιά- ναι, μη γελάτε κι αυτό ακούγεται τελευταία- με τη λύση στην κρίση. Αυθαίρετα μένουν απ’ έξω οι ομόδοξοι Σέρβοι και Ρώσοι αδελφοί (;) αλλά και οι Κινέζοι, ενώ η ένδεια επιχειρημάτων περί των οικονομικών δεν τους εμποδίζει να τα αναζητήσουν ανενόχλητοι στο θαυμαστό οπλοστάσιο της άλλης πλευράς δηλώνοντας συχνά ότι κοινωνικά είναι αριστεροί (κ. Πάνος Καμμένος και η Χρυσή Αυγή).

Κάπως έτσι εξελίσσονται οι περισσότερες συζητήσεις- δημόσιες και ιδιωτικές- στη χώρα. Με ένα σωρό αυθαίρετους κι ασύνδετους συλλογισμούς που σε πιάνουν αδιάβαστο στην λεπτομέρεια κι έπειτα ξεκινάει η κατήχηση για το δίκαιο αγώνα που δικαιολογεί το ΑΠΘ να μετατρέπεται σε σκουπιδότοπο. Τι κι αν στο «ξεπουλημένο» λιμάνι του Πειραιά το «νεοαποικιοκρατικό» ξένο κεφάλαιο – που τυχαίνει να είναι Κινεζικό και κομμουνιστικό- δημιούργησε θέσεις εργασίας αντίθετα με ό,τι προφητευόταν ενώ η Χαλυβουργία που βρίσκεται στο έλεος του ελληνικού κράτους των συνδικαλιστών παραπαίει; Κανένα πρόβλημα. «Για το πού θα μας οδηγήσει η ιδιωτικοποίηση του νερού και της παιδείας σας είπαμε;». Η συνομωσιολογία γίνεται πλέον πεποίθηση με φονταμενταλιστές πιστούς και διαστάσεις θρησκευτικής σέκτας που γνωρίζει τις μυστικές διεργασίες της εξουσίας. Δεν χρονοτριβεί σε συζητήσεις. Κηρύττει μόνο.

Έρχονται στιγμές που, μέσα σ’ όλο αυτό το εσχατολογικό παραλήρημα, νιώθεις την ανάγκη να αποκαταστήσεις τον ορθό λόγο με βάση λογικά επιχειρήματα και στην καλύτερη περίπτωση εισπράττεις το βλέμμα που θα εισέπραττε ένας εξωγήινος. Και ξαφνικά η συζήτηση λαμπαδιάζει και μετατρέπεται σε τηλεκαφενείο ώστε να σκέφτεσαι αν έπρεπε, τελικά, να γυρίσεις εγκαίρως την κουβέντα αλλού. Λες κι αμφισβήτησες κάτι αυτονόητο, όπως ότι η Γη κινείται. Αλλά αυτό το προνόμιο δεν ανήκε ποτέ στον ορθό λόγο.