Η Θεσσαλονίκη χωρίς Μετρό: Ένα ημερολόγιο ταλαιπωρίας με χειρολαβές και καθυστερήσεις

Όταν πρωτοήρθα στη Θεσσαλονίκη, θυμάμαι τα λεωφορεία του ΟΑΣΘ να είναι μια καθημερινή δοκιμασία αντοχής. Άνθρωποι κάθε ηλικίας, με σακούλες, ακουστικά, τσάντες, γκρίνια ή καφέ στο χέρι, στοιβάζονταν σαν πολύχρωμο μωσαϊκό πάνω σε τέσσερις ρόδες. Άνθρωποι κάθε διάθεσης και… θερμοκρασίας σώματος στοιβάζονταν με την ελπίδα ότι ο αέρας από το παράθυρο θα φτάσει και σ’ αυτούς. Άλλοι κρατιόντουσαν από τις χειρολαβές, άλλοι από τους φίλους τους, κι άλλοι απλώς από την ελπίδα πως η στάση τους δεν είναι μακριά.

Η διαδρομή Χαριλάου – Κέντρο, ειδικά τις ώρες αιχμής, έμοιαζε με μικρό κοινωνικό πείραμα που ερευνούσε καθημερινά πόσοι άνθρωποι μπορούν να χωρέσουν σε ένα αστικό χωρίς να σπάσει ο φυσικός νόμος της ύλης. Κι αν τύχαινε να έχει ήλιο, ιδρώτα, ή εκείνη τη μυρωδιά που μόνο ο συνδυασμός «χειμωνιάτικο παλτό + θέρμανση λεωφορείου» μπορεί να γεννήσει, τότε ήξερες πως έχεις μπει για τα καλά στο πνεύμα της πόλης. Θυμάμαι να προτιμώ πολλές φορές το περπάτημα. Έπαιρνα την παραλία, έφτανα Μπότσαρη και ανέβαινα προς τα πάνω, μετρώντας βήματα και κοιτώντας γύρω μου κτίρια και καταστήματα που ποτέ δεν είχα προσέξει. Η ιδέα να μπω ξανά σε ένα υπεργεμάτο λεωφορείο με έκανε να αγαπήσω το περπάτημα, που εκείνη την εποχή… σχεδόν το θεοποίησα. Ήταν η μικρή μου επανάσταση απέναντι στο σύστημα. Ένα “όχι” στην πολυκοσμία, στις καθυστερήσεις, στην αγχωμένη αναπνοή ανάμεσα σε ξένα σώματα.

Με τον καιρό, βέβαια, οι ρυθμοί της πόλης και τα ραντεβού που πρέπει να είσαι στην ώρα σου με ανάγκασαν να προσαρμοστώ στη σαρδελοποίηση. Με σφιγμένα δόντια και ακροβατικές ικανότητες, μπήκα ξανά στο παιχνίδι της επιβίωσης ανάμεσα σε σακίδια, ψώνια και πηχτή ανθρώπινη θερμότητα. Συνήθως ανέβαινα από την μπροστινή πόρτα του οδηγού για να έχω «λίγο αέρα» και έκανα υπολογισμούς στάσεων στο μυαλό μου για το πότε θα αδειάσει η πρώτη θέση. Μια ιδέα που προφανώς είχαν και άλλοι εκατό επιβάτες στη διαδρομή, οπότε δεν γλίτωνα τίποτα.

Κάπως έτσι πέρασαν τα χρόνια. Λίγο περπάτημα, πολύ ΟΑΣΘ, κανένα ταξί όταν δεν υπήρχε άλλη λύση και υπήρχαν και λεφτά, κι όλα κύλησαν όπως μπορούσαν.

Μέχρι που ήρθε το Μετρό. Και ναι, νιώσαμε επιτέλους πολίτες Ευρώπης. Όλα έγιναν πιο καθαρά, πιο ήσυχα, πιο γρήγορα, πιο ανθρώπινα. Καθαρές αποβάθρες, ήσυχα βαγόνια, γρήγορες μετακινήσεις. Ξαφνικά, οι διαδρομές μας απέκτησαν ρυθμό, η καθημερινότητα ανάσα, και οι Θεσσαλονικείς έπαψαν να κοιτούν νευρικά το ρολόι πριν τη στάση «Αγίας Σοφίας». Τουλάχιστον όταν δεν χαλούσε κανένας συρμός, δεν χρειαζόταν να περπατήσεις μέσα από τα λαγούμια ως άλλος ποντικός, όταν λειτουργούσαν οι κυλιόμενες σκάλες, έ τότε ήταν όλα υπέροχα!

Κι εκεί που όλα έδειχναν επιτέλους φυσιολογικά… ήρθε η ανακοίνωση: «Το Μετρό Θεσσαλονίκης παύει τη λειτουργία του για ένα μήνα, από τις 10 Νοεμβρίου έως 10 Δεκεμβρίου.»

Ναι, καλά ακούσατε. Έναν ολόκληρο μήνα χωρίς μετρό. Έναν μήνα; Έναν ολόκληρο μήνα; Δηλαδή επιστρέφουμε πίσω;

Πίσω στα λεωφορεία που περνούν κάθε τέταρτο (όταν περνούν). Πίσω στις στάσεις χωρίς στέγη, με το ψιλόβροχο να σε βρίσκει την ώρα που περιμένεις το 10 και το κρύο να μη σου δείχνει κανέναν οίκτο. Πίσω στα βλέμματα απελπισίας, μέσα από τα θολά τζάμια και στις μικρές εσωτερικές προσευχές που παρακαλούσαν «Μακάρι να βρω θέση». Πάλι θα ξαναβρούμε τους θεματοφύλακες των θέσεων, θα ακούσουμε ένθερμες συζητήσεις για το αν «ο οδηγός κάνει κύκλους». Πάλι το «Μη σπρώχνετε!» και το «Μπείτε λίγο πιο μέσα να κλείσει η πόρτα!» θα γίνουν τα μεγαλύτερα σουξέ αυτής της πόλης. Θα επιστρέψει και η κυρία που φωνάζει για μια θέση, ο «θείος» που αγανακτεί με το κινητό του 16χρονου και όλοι εμείς οι… άσωτοι που θα πρέπει να σκύψουμε το κεφάλι και να ζητήσουμε ξανά τον οίκτο του ΟΑΣΘ.

«Συγγνώμη που σε αφήσαμε, γύρισα. Μου έλειψες. Εγώ;».

Από Δευτέρα, λοιπόν, ξεκινά η μεγάλη επιστροφή. Διαδρομές με θέα την κίνηση στα φανάρια, καθυστερήσεις που θα γίνουν και πάλι ρουτίνα, και Θεσσαλονικείς που θα παρακαλούν το αφεντικό να δείξει κατανόηση για το δεκάλεπτο καθυστέρησης. Θα ‘ρθει κι εκείνη η στιγμή, στο γραφείο, που θα χρειαστεί να εξηγήσουμε γιατί αργήσαμε. «Έκλεισε το μετρό» θα πούμε. Κι αν έχουμε τυχερό, μπορεί να μας καταλάβουν. Αν όχι, θα προτείνουμε να έρθουν κι εκείνοι μια βόλτα με το 10, να δουν τι σημαίνει πραγματικά “δοκιμασία υπομονής”. Από Δευτέρα, η πόλη ξαναγυρνά στις παλιές της συνήθειες, με διαδρομές με θέα το καπό του μπροστινού, ουρές στις στάσεις, και μια γενικευμένη αίσθηση… déjà vu.
Κουράγιο, Θεσσαλονίκη!

Ας το δούμε θετικά όμως, ίσως να ξαναθυμηθούμε την πόλη απ’ την αρχή. Ίσως να ξαναπερπατήσουμε παραπάνω, να ξαναδούμε πρόσωπα που βλέπαμε παλιά συνεχώς και χάσαμε με τη νέα συνήθεια του μετρό, να ξαναζήσουμε εκείνη την παράξενη αίσθηση κοινότητας που μόνο ένα λεωφορείο γεμάτο Θεσσαλονικείς μπορεί να προσφέρει, κακά τα ψέματα.

Μέχρι να ξανανοίξει το Μετρό λοιπόν, κρατηθείτε γερά στις χειρολαβές. Ή στους φίλους σας.

Όπως παλιά.