Η θετικότητα ως συνειδητή πράξη

Λέξεις: Παναγιώτης Νταϊλάκης

Οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν ότι η θετικότητα έρχεται όταν η ζωή τους γίνει καλύτερη. Ότι μόλις αλλάξουν οι εξωτερικές συνθήκες — εξαφανιστεί το άγχος, έρθουν τα χρήματα, θεραπευτούν οι πληγές — τότε θα αισθανθούν επιτέλους αισιοδοξία. Όμως αυτή είναι μια επικίνδυνη ψευδαίσθηση. Η θετικότητα δεν είναι ένα απλό συναίσθημα που εμφανίζεται όταν όλα είναι ευνοϊκά. Δεν είναι αποτέλεσμα άνεσης. Είναι μια πειθαρχημένη επιλογή, μια καθημερινή εσωτερική απόφαση, που χτίζεται μέσα από τις δυσκολίες.

Το μυαλό μας από τη φύση του αναζητά τον κίνδυνο, γιατί είναι φτιαγμένο για την επιβίωση , όχι για την ευτυχία. Γι’ αυτό και μόλις ξυπνάμε, συχνά ξεκινάμε τη μέρα σκεπτόμενοι τι πάει στραβά ή τι πρέπει να κάνουμε. Αν δεν το ελέγξουμε, αυτό το μοτίβο μπορεί να μας βυθίσει στην αρνητικότητα πριν καν σηκωθούμε από το κρεβάτι. Γι’ αυτό χρειάζεται παρέμβαση. Να πεις στον εαυτό σου: «Δεν θα αφήσω τα πρώτα συναισθήματα της ημέρας να ορίσουν τη στάση μου. Επιλέγω εγώ πώς θα δω τα πράγματα. Επιλέγω εγώ πώς θα αντιδράσω.»

Η θετικότητα είναι στάση ζωής, όχι απλώς συναίσθημα. Η διάθεση μπορεί να λέει: «Είμαι κουρασμένος», αλλά η απόφασή σου πρέπει να είναι: «Προχωράω έτσι κι αλλιώς.» Τα συναισθήματά σου μπορεί να ψιθυρίζουν: «Γιατί να προσπαθήσω;», αλλά η ψυχή σου πρέπει να απαντά: «Γιατί χτίζω κάτι που αξίζει.»

Στον κόσμο μας, πολλοί περιμένουν: περιμένουν κίνητρο, έμπνευση, έναν λόγο για να συνεχίσουν. Όμως η θετικότητα είναι ο λόγος. Είναι το καύσιμο, όχι το αποτέλεσμα. Δεν είναι ψεύτικο να την επιλέγεις όταν δεν τη νιώθεις — είναι ένδειξη δύναμης. Οι πολεμιστές δεν ξυπνούν πάντα με διάθεση να πολεμήσουν, αλλά σηκώνονται. Οπλίζονται. Προχωρούν. Όχι επειδή νιώθουν έτοιμοι, αλλά επειδή έχουν αποφασίσει ποιοι θέλουν να είναι.

Όταν το παρελθόν σε βαραίνει, όταν ο φόβος σε παραλύει, όταν οι άλλοι σε προδίδουν ή σε παρεξηγούν εσύ μπορείς να επιλέξεις τη θετικότητα. Όχι από άρνηση της πραγματικότητας, αλλά επειδή έχεις εκπαιδεύσει το μυαλό σου να βλέπει το νόημα μέσα στον πόνο. Να αναγνωρίζει ότι κάτι χτίζεται μέσα σου που έχει αξία. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά και ο J.G. Holland «Ο Θεός δίνει σε κάθε πουλί την τροφή του, αλλά δεν την ρίχνει στη φωλιά του.» Δηλαδή, πρέπει να σηκωθείς και να την αναζητήσεις. Πρέπει να συμμετέχεις ενεργά στη δική σου ενδυνάμωση.

Ο Jordan Peterson σημειώνει πως μπορείς να ταΐζεις τον φόβο σου ή να θρέφεις την πίστη σου. Αλλά δεν μπορείς να κάνεις και τα δύο. Η επιλογή είναι δική σου. Δεν μπορείς να προχωρήσεις μπροστά όταν το μυαλό σου είναι γεμάτο αμφιβολία. Δεν μπορείς να χτίσεις κάτι μεγάλο όταν τα θεμέλια σου είναι ο φόβος. Αντί να περιμένεις τη θετικότητα σαν επισκέπτη στην πόρτα σου, θυμήσου ότι εσύ είσαι ο οικοδεσπότης. Εσύ τη δημιουργείς. Τη λες. Τη ζεις. Ακόμα και όταν δεν τη νιώθεις. Ειδικά τότε. Γιατί εκείνη τη στιγμή γίνεται πιο αληθινή από ποτέ. Και όταν ζεις έτσι, καθημερινά, κάτι αλλάζει. Ίσως όχι ο κόσμος γύρω σου αλλά εσύ. Κι εκεί ξεκινά η αληθινή επανάσταση.

*Ο Παναγιώτης Νταϊλάκης, B.Sc (Hons), M.Sc (Neuro), MSc (CLPsy), ειδ. Κλινικός Ψυχολόγος – Νευροεπιστήμονας Α.Π.Θ., Κλινικός Συνεργάτης – Ελληνική Εταιρεία Νόσου Αλτσχάιμερ και Συναφών Διαταραχών