Η θλίψη και το στρες των Χριστουγέννων

Λέξεις: Αννίτα Βλαχοπούλου

Οι γιορτές έφτασαν και όλα γύρω μας είναι στολισμένα, αστραφτερά και χαρούμενα. Εάν ενεργοποιήσουμε την τηλεόραση, το ραδιόφωνο ή κοιτάξουμε γύρω μας τις αφίσες και τις βιτρίνες, υπάρχουν παντού εικόνες ευτυχισμένων οικογενειών, αστραφτερών ρούχων και ακριβών events, που προμηνύουν την πιο λαμπερή και διασκεδαστική εποχή του χρόνου.

Υπάρχουν όμως άνθρωποι που αυτή την περίοδο νιώθουν θλίψη, έχουν αρνητική διάθεση και δεν αισθάνονται την επιθυμία για κοινωνικές δραστηριότητες ή οικογενειακές συγκεντρώσεις.

Μα, αυτή δεν είναι η εποχή που θα «πρέπει» να νιώθουμε ευτυχισμένοι; Μπορεί να αναρωτιούνται πολλοί. Δεν είναι όμως τόσο απλά τα πράγματα και δεν υπάρχει κάποιος κανόνας που να λέει ότι επειδή είναι γιορτές θα πρέπει να περάσουμε καλά.

Τι συμβαίνει όμως στα αλήθεια και τα Χριστούγεννα δεν είναι το ίδιο μαγικά για όλους? Ποιοι παράγοντες ευθύνονται γι’ αυτό και τι μπορούμε να κάνουμε για να καταφέρουμε να διαχειριστούμε τη θλίψη μας ώστε να νιώσουμε όμορφα την περίοδο των γιορτών;

Οι ανησυχίες των ανθρώπων για τα χρήματα και την υγεία, το στρες, οι οικογενειακές εντάσεις, η μοναξιά και η απομόνωση υπάρχουν όλο το χρόνο και δεν εξαφανίζονται ως δια μαγείας όταν πλησιάζουν οι διακοπές των Χριστουγέννων. Στην πραγματικότητα όλα αυτά μεγεθύνονται ακόμα περισσότερο την εποχή αυτή, μετατρέποντάς την για μερικούς ως τη χειρότερη εποχή του χρόνου. Οι απαιτήσεις των αγορών, των κοινωνικών και οικογενειακών υποχρεώσεων και επισκεπτών του σπιτιού, αλλά και η πίεση να γιορτάσουμε όσο καλύτερα γίνεται, μπορεί να συμβάλλουν στο να αισθάνονται συντριπτική και αυξημένη ένταση και να κάνουν τα Χριστούγεννα μια ιδιαίτερα δύσκολη στιγμή.

Το στρες και η κούραση μπορεί να αντανακλά στο σώμα, με συμπτώματα όπως: πονοκέφαλο, αυπνία και με συμπεριφορές όπως υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ ή φαγητού, στομαχόπονο, κλπ. Η περίοδος των διακοπών είναι αρκετά πολυάσχολη, έως και εξοντωτική για πολλούς ανθρώπους, οι οποίοι εργάζονται πολλές ώρες προσθέτοντας επιπλέον στρες στις ήδη πολυάσχολες ζωές τους. Άλλοι πάλι μπορεί να βιώσουν θλίψη την Πρωτοχρονιά. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε συγκεκριμένες προσδοκίες ή απογοητεύσεις από το προηγούμενο έτος, σε συνδυασμό με το άγχος και την κούραση.

Σύμφωνα με έρευνες, το άγχος των Χριστουγεννιάτικων διακοπών έχει ιδιαίτερη επίπτωση στις γυναίκες. Αυτές τείνουν να αναλαμβάνουν αρκετές υποχρεώσεις για τους εορτασμούς, αλλά και ιδιαίτερα καθήκοντα που σχετίζονται με την προετοιμασία των γευμάτων, τα ψώνια, τον καθαρισμό και τη διακόσμηση του σπιτιού, το μάζεμα και το πλύσιμο των πιάτων μετά από τα γεύματα, με αποτελεσμα να μην μπορούν να βρουν το χρόνο για να χαλαρώσουν.

Το άγχος των διακοπών φαίνεται να έχει περισσότερο αντίκτυπο στα άτομα του μεσαίου εισοδήματος. Αυτή η ομάδα ανθρώπων αισθάνεται πίεση και άγχος από την εργασία, την εποχιακή βιασύνη και το χρόνο που πρέπει να βρούνε για να κάνουν τα πάντα. Όλα αυτά σε συνδυασμό με τις ανησυχίες για τα χρήματα και τη διαφημιστική εκστρατεία της εποχής για καταναλωτισμό και δαπάνη πολλών χρημάτων. Η πρόκληση εδώ, είναι το εάν η οικογένεια καταφέρει να έχει αρκετά χρήματα για δώρα, αλλά και χρόνο για να εκτελέσει τις τέλειες διακοπές, χωρίς να υπερχρεώνει τις πιστωτικές κάρτες.

Μια άλλη ομάδα ανθρώπων που εμφανίζει θλίψη κατά την περίοδο των Χριστουγέννων είναι οι ηλικιωμένοι, οι οποίοι αισθάνονται μόνοι και περιορισμένοι, καθώς τα παιδιά και τα εγγόνια τους μπορεί να έχουν άλλες υποχρεώσεις και να μην μπορούν να τους επισκέπτονται συχνά. Μπορεί επίσης να νιώθουν τύψεις που δεν μπορούν να αγοράσουν δώρα στα εγγόνια τους, λόγω των χαμηλόποσων συντάξεών τους.

Όλοι οι παραπάνω λόγοι μπορεί να έχουν ως συνέπεια οι άνθρωποι να συμπεριφέρονται με τρόπους που είναι επικίνδυνοι για την υγεία τους με σκοπό να διαχειριστούν το άγχος, την κούραση και τη θλίψη, όπως οι πολλές ώρες ακινησίας μπροστά στην τηλεόραση, ο πολύς ύπνος, το υπερβολικό φαγητό αλλά και το ποτό το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε τροχαία ατυχήματα.

Τι μπορούμε όμως να κάνουμε για να αντιμετωπίσουμε το άγχος και τη θλίψη των εορτών;

1. Να θέτουμε ρεαλιστικές προσδοκίες για την περίοδο αυτή. Δεν είναι εφικτό να τα κάνουμε όλα. Στην πραγματικότητα αν κάνουμε τα μισά από αυτά που υπολογίζουμε ή και ακόμα πιο λίγα μπορεί να λάβουμε περισσότερη ικανοποίηση.

2. Να θέτουμε ρεαλιστικούς στόχους για τον εαυτό μας ώστε να μας μένει χρόνος για την φροντίδα του και να μην αναλαμβάνουμε περισσότερες ευθύνες από όσες μπορούμε να χειριστούμε.

3. Ας δημιουργήσουμε μια λίστα με σκοπό να δώσουμε προτεραιότητα στις σημαντικές δραστηριότητες και σε αυτές που μας είναι περισσότερο ευχάριστες.

4. Δεν υπάρχει λόγος να συγκρίνουμε τον εαυτό μας και την τωρινή μας κατάσταση με τις παλιές καλές ημέρες του παρελθόντος.

5. Εάν είμαστε μόνοι, μπορούμε να αφιερώσουμε κάποιες μέρες στο να βοηθήσουμε εθελοντικά άλλους.

6. Μπορούμε να βρούμε δραστηριότητες διακοπών που είναι δωρεάν.

7. Χρειάζεται να ξέρουμε ότι η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ αυξάνει τα συναισθήματα κατάθλιψης, οπότε ο περιορισμός του κρίνεται απαραίτητος.

8. Μπορούμε να δοκιμάσουμε κάτι καινούριο και να γιορτάσουμε τις διακοπές μας με ένα νέο τρόπο που θα μας φέρει ενθουσιασμό.

9. Καλό είναι να διαλέξουμε θετικούς και υποστηρικτικούς ανθρώπους για να περάσουμε την περίοδο των γιορτών.

10. Ας κάνουμε ένα όμορφο δώρο στον εαυτό μας, κάτι που θέλουμε πολύ και θα μας δώσει χαρά!

11. Ας επικοινωνήσουμε με έναν χαμένο φίλο ή συγγενή. Ακόμη και το γεγονός ότι τον σκεφτήκαμε μπορεί να του δώσει χαρά και αντίστοιχα και σε εμάς.

12. Ας επιτρέψουμε στους άλλους να μας βοηθήσουν και ας μοιράσουμε τις ευθύνες των καθημερινών εργασιών. Δεν γίνεται να τα κάνουμε όλα εμείς!

13. Χρειάζεται να παρακολουθούμε τις δαπάνες των διακοπών μας. Η υπέρβαση του ποσού των χρημάτων μπορεί να οδηγήσει σε άγχος και κατάθλιψη, οπότε είναι καλό να έχουμε εμείς τον έλεγχο.

14. Ο ερχομός του νέου έτους προσφέρει πάντα ευκαιρία για αναθεώρηση, θέσπιση νέων στόχων, απολογισμό, αλλαγή και αυτοβελτίωση. Ας χρησιμοποιήσουμε την περίοδο των γιορτών για ουσιαστική ανασκόπηση και αυτογνωσία.

Όπως και αν επιλέξεις να περάσεις τις διακοπές σου, σου εύχομαι ευτυχία, γαλήνη και αγάπη στην ψυχή σου και μια υπέροχη δημιουργική νέα χρονιά!

Η Βλαχοπούλου Αννίτα είναι Κλινική Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια