Η θρηνωδία του σώματος στο Σύνταγμα

Λέξεις: Κωστής Παπαϊωάννου 

Η τελετουργία του σώματος στο Σύνταγμα: «το σώμα μου για το σώμα του».

Στο Σύνταγμα τελείται ένα μυστήριο με πρωθιερέα (και μάρτυρα μαζί) έναν γονέα.

Ένας γονέας. Προσέξτε τη λέξη: γονέας ή γονιός -γράφει το λεξικό- λέγεται ο πατέρας ή η μητέρα, κάποιος που γεννά, τίκτει, ή ανατρέφει και μεγαλώνει ένα τέκνο. Άρα, εν προκειμένω, κάποιος για τον οποίο η ίδια η έννοια του λεξικού έμεινε μετέωρη, κόπηκε βίαια. Έμεινε λειψός, στέκεται εκεί μπροστά μας ένας γον- ή πατ- ή μια μητ-, ημιτελής, χωρίς το άκρο τους.

Στέκεται λοιπόν στον πιο δημόσιο από τους δημόσιους χώρους, στέκεται στο κέντρο της ορχήστρας απέναντι από το μεγάλο δημόσιο κοίλο, ενώπιος ενωπίω με τον δήμο, όρθιος και προφέρει τη φράση της μεγάλης διαπραγμάτευσης: «το σώμα μου για το σώμα του».

Μπροστά από το μαρμάρινο σώμα του αγνώστου στρατιώτη που ετάφη, ανώνυμος πεσών, στέκεται ο γονέας. Τι λέει; «Άγνωστος στρατιώτης ο γιος μου, δεν ξέρω αν ετάφη όπως έπρεπε, δεν ξέρω καν πώς πέθανε. Ζητώ την εκταφή του».

Φέρνει ο πατέρας το δικό του σώμα, το αποθέτει μπροστά στον δήμο και το μετατρέπει σε πεδίο της σύγκρουσης. Τούτο μου εστί το σώμα μου.

Ο πατέρας διακόπτει την θεμελιώδη πρωταρχική λειτουργία της τροφής για να κάνει το σώμα του έναν ζωντανό φθίνοντα καμβά, ένα ταμπλό βιβάν της φθοράς –ελάτε και γράψτε πάνω του- σε μια μάχη με τον χρόνο.

«Το σώμα μου για το σώμα του».

Κάνει τα σώμα του μήνυμα, ζωντανό τελεσίγραφο, μέσο κατάδειξης της ακαμψίας της εξουσίας.

Τι λέει ο πατέρας; Γίνομαι αναλώσιμος για να δείξω πόσο αναλώσιμο ήταν το άλλο μισό μου σώμα, αυτό του παιδιού μου που χάθηκε.

Ο πατέρας ανατρέπει την ισορροπία ισχύος με μόνο μέσο το σώμα του. Πάνω σε αυτό «βιαιοπραγεί», στο δικό του σώμα, στέκεται στο Σύνταγμα, επικαλούμενος το Σύνταγμα, και τελεί μια ποιητική πράξη βίας χωρίς βία, μια κραυγή αυτοκαταστροφής.

Έχει γραφεί πως το σώμα του βασανιζόμενου υφίσταται τις «πιο εξαίσιες αγωνίες» για να επιβεβαιωθεί η άνευ ορίων κρατική εξουσία.

Το ίδιο δε συμβαίνει και με τον απεργό πείνας;

Να πάμε στο Σύνταγμα, να αγγίξουμε και να στηρίξουμε το σώμα που δοκιμάζεται από τις «πιο εξαίσιες αγωνίες». Να είμαστε εκεί.

Υγ. Αδυνατούν να συλλάβουν το μυστήριο του Συντάγματος όσοι το προσεγγίζουν στεγνά με όρους πολιτικής αριθμητικής και μόνο σκοπό τους έχουν την υπεράσπιση της Αγίας εκ Χανίων Οικογένειας. Υπερβαίνει το μυστήριο αυτό τους στενούς ορίζοντες των εντεταλμένων ομιλουσών κεφαλών στα κανάλια και της κακόμοιρης στρατιάς πραιτωριανών στα σόσιαλ. Η χειρότερη στιγμή τους είναι όταν λένε «τιμούμε τον πόνο των συγγενών αλλά…» για να μπορέσουν μετά, απελευθερωμένοι από κάθε ίχνος ανθρωπιάς και σεβασμού, να εκστομίσουν χυδαιότητες.

Αλλά δε μας νοιάζουν αυτοί τώρα. Είναι αξιολύπητοι. Ακόμα κι αν τους βγει τελικά το παιχνίδι, ακόμα κι αν τα καταφέρουν. Αξιολύπητοι γιατί έχουν χάσει την ψυχή τους και μένουν εκτός ανθρώπινου σχήματος.

Ά-ψυχοι και ά-σχημοι.

*Ο Κωστής Παπαϊωάννου σπούδασε Ιστορία και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στις Πολιτικές Επιστήμες. Διδάσκει στην Ελληνογαλλική Σχολή Αγίας Παρασκευής. Έχει ασχοληθεί με την κατάρτιση ενηλίκων, τη διά βίου μάθηση και τη διαπολιτισμική εκπαίδευση. Ήταν πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και γενικός γραμματέας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Υπήρξε πρόεδρος του ελληνικού τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας. Πρωτοστάτησε στη σύσταση του Δικτύου Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας, μετείχε στον συντονισμό του Παρατηρητηρίου στη Δίκη της Χρυσής Αυγής και διευθύνει το Σημείο για τη μελέτη και αντιμετώπιση της ακροδεξιάς.