Η υποεκπροσώπηση καλά κρατεί

Ο αναπληρωτής εκπρόσωπος Τύπου της γερμανικής Καγκελαρίας Sebastian Hille σε ερώτηση δημοσιογράφου για το έλλειμα εμπιστοσύνης στις γυναίκες- πολιτικούς, κοινώς για την έλλειψη γυναικών-πολιτικών σε θέσεις αυξημένης ευθύνης στη σύνθεση της νέας κυβέρνησης (η ακριβής ερώτηση του δημοσιογράφου «Μήπως ο καγκελάριος έχει λιγότερη εμπιστοσύνη στις γυναίκες;»), έδωσε την εξής απάντηση «Δεν νομίζω. Ο ίδιος έχει γυναίκα, έχει κόρες. Ο καγκελάριος συνεργάζεται καλά και ευχάριστα με τις γυναίκες»!

Από τότε που διάβασα την περίφημη αυτή στιχομυθία, η φράση έχει καρφωθεί στο μυαλό μου, ποιο είναι το ακριβές μήνυμα που αποσκοπεί να περάσει στο ευρύ κοινό;

Πέραν σαφώς της προσπάθειας δημόσιου εντυπωσιασμού και επικοινωνιακής στρατηγικής -δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω, εάν όντως μια τέτοια δήλωση συνάδει με την καλλιέργεια ενός επιτυχούς και σύγχρονου επικοινωνιακού κυβερνητικού προφίλ- τη λογίζω ως ιδιαίτερα προβληματική και κομματάκι αναχρονιστική. Προσωπικά, το μήνυμα που έλαβα τόσο από την εν λόγω δήλωση, όσο και από την έλλειψη γυναικών-πολιτικών σε θέσεις- κλειδιά είναι πως οι γυναίκες είμαστε καλές και -κυρίως- αρεστές ως σύζυγοι ή κόρες, όχι όμως ως επαγγελματίες! Οι ταιριαστοί ρόλοι ακόμη και σήμερα ανάγονται στην ιδιωτική σφαίρα!

Σύμφωνα με τα στατιστικά δεδομένα που δόθηκαν στη δημοσιότητα από το δημοσιογραφικό δίκτυο της Deutsche Welle και το δημοσιογραφικό ρεπορτάζ του Γιώργου Πασσά στη Bundestag (Ομοσπονδιακή Βουλή) μόνο το 32,4% των βουλευτών είναι γυναίκες. Συγκεκριμένα από τους συνολικά εξακόσια τριάντα (630) βουλευτές, μόλις οι διακόσιες τέσσερις (204) είναι γυναίκες. Το ποσοστό αντιστοιχεί σε λιγότερες από μια στις τρεις γυναίκες, με το ακροδεξιό κόμμα AfD να έχει τις λιγότερες γυναίκες- πολιτικούς σε ποσοστό 11,8 %. Ακόμη και στο ίδιο το κυβερνόν κόμμα των Χριστιανοδημοκρατών (CDU) η αναλογία ανδρών- γυναικών πολιτικών είναι χαμηλή.

Οι συνεχιζόμενες και πολυετείς διακρίσεις στον επαγγελματικό στίβο και δη στις ευκαιρίες για τις γυναίκες-επαγγελματίες να αναλάβουν θέσεις-ευθύνης σε τομείς, όπως η πολιτική, τα οικονομικά, η έρευνα, τα Μέσα Ενημέρωσης και ο αθλητισμός διαμορφώνουν ένα στατικό περιβάλλον για την υγιή ανέλιξη των γυναικών. Δυστυχώς, ακόμη και η λήψη του μέτρου της ποσόστωσης, παραδείγματος χάριν στα ψηφοδέλτια, ως μια πρακτική λύση ενίσχυσης της συμμετοχικότητας των γυναικών στη δημόσια σφαίρα δεν δύναται να καρποφορήσει όταν το περιρρέον κλίμα δρα συνειδητά ή ασυνείδητα με ισχυρές στο χρόνο έμφυλες προκαταλήψεις, οι οποίες οδηγούν σε συγκεκριμένη κατανομή ρόλων τόσο σε δημόσιο επίπεδο, όσο και σε ιδιωτικό. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε στατιστικά δεδομένα σχετικά με την έμφυλη εκπροσώπηση σε θέσεις- ευθύνης, επισημαίνοντας ότι οι γυναίκες στην Ευρωπαϊκή Ένωση υποεκπροσωπούνται σε επίπεδο λήψης πολιτικών αποφάσεων, καθώς αποτελούν μόνον το 33% των κυβερνήσεων. Τέλος, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Έμφυλη Ισότητα (EIGE) δημοσιοποίησε ότι για το έτος του 2023 μόνον το 23% στα είκοσι επτά (27) κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης επικεφαλής κυβερνήσεων ήταν γυναίκες.

Η παγιοποίηση της υποεκπροσώπησης των γυναικών σε θέσεις- ευθύνης αποτελεί δυστυχώς έναν υπαρκτό κίνδυνο που καλείται να αντιμετωπίσει τόσο σε συλλογικό επίπεδο η Ευρωπαϊκή Ένωση, όσο σε εθνικό επίπεδο κάθε κράτος-μέλος μεμονωμένα. Παρά την ύπαρξη στρατηγικού σχεδίου δράσης και της λήψης ενισχυτικών μέτρων προς την κατεύθυνση της ίσης εκπροσώπησης των φύλων, η απαραίτητη αλλαγή θα έρθει από την εστίαση στην καθημερινή αλλαγή αντιλήψεων, στην ανάληψη ευκαιριών από τις γυναίκες-επαγγελματίες, από τον ίσο καταμερισμό εργασιών στον ιδιωτικό βίο, κοινώς απαιτείται παράλληλα με την επίτευξη των μεγάλων γενικευμένων στόχων, αναγκαία επεξεργασία από τα κάτω προς τα πάνω (bottom up approach).