25 χρόνια χωρίς το Μάνο. Μόνο;
Η μεγάλη έλλειψη
Του Γεράσιμου Χαριτόπουλου
Λέμε 25 χρόνια χωρίς τον Μάνο Χατζιδάκι και ψευδόμαστε. Γιατί τόσο τον ίδιο όσο και όσα αντιπροσώπευε τα είχαμε αφήσει να πεθάνουν, τα είχαμε στριμώξει σ’ ένα βολικό, πρακτικό περιθώριο πολύ πριν το φυσικό του θάνατο.
Πολύ πριν το 1994 και την ήσυχη, ανεπαίσθητη αναχώρηση του ανθρώπου από τη ζωή αυτή, που πέρασε σαν μια παραφωνία σεμνότητας και ευπρέπειας στα δελτία ειδήσεων της ιδιωτικής τηλεόρασης, το σύνθημα είχε δοθεί. Από την περίφημη διαμάχη Χατζιδάκι-Αυριανής, νικητής με διαφορά και ακλόνητη κληρονομιά για την Ελλάδα του μέλλοντος, έμεινε η δεύτερη. Ο Αυριανισμός, η ευτέλεια που καμαρώνει για την «αυθεντικότητα» και την άσχημη, ανθρωποκτόνο πυγμή της, είχε έρθει για να μείνει και να μεταλλαχτεί, προσαρμοζόμενος στα δεδομένα των εποχών: από τον Μάκη Τριανταφυλλόπουλο μέχρι τους νεκροθάφτες της ΕΡΤ Σίμο Κεδίκογλου και Παντελή Καψή, το ίδιο το δημοσιογραφικό επάγγελμα πήρε μια στροφή ανθρωποφάγο, στρεφόμενο, στις μεγάλες του πείνες, ακόμα και κατά του ίδιου του εαυτού του, σαν θεριό ζαλισμένο από τις άγριες ορμές της αχαλίνωτης φύσης του.
Στα μουσικά πράγματα, πολύ πριν το θάνατο του Χατζιδάκι η πίστα είχε αρχίσει να μεσουρανεί στις μάζες, να στρογγυλοκάθεται στο θρόνο της και να θάβει σε αόρατες χωματερές, χωρίς αναστολές, οτιδήποτε δεν «τα έφερνε». Με το πέρασμα στις δεκαετίες της αλλαγής της χιλιετίας, το όλο πράγμα άρχισε να παίρνει εξωπραγματικές, σουρεαλιστικές διαστάσεις. Και πλέον, με τον εκλεγμένο δήμαρχο του πανέμορφου Βόλου να δηλώνει ευθυτενής ότι οι Έλληνες αυτού του περίεργου, πρόωρου, αιφνιδιαστικού 21ου αιώνα «λέμε της Πάολας θα γίνει» όταν ερχόμαστε στο κέφι, ζώντας ακομπλεξάριστα, «όλοι στητοί ως Ηρακλείς ροπαλοφόροι» με τα λόγια του Ανδρέα Εμπειρίκου, μέχρι τα μεδούλια μας την παρακμή, βρήκε και την πολιτική του έκφραση, γέμισε τις κάλπες.
Ευτυχώς δεν πρόλαβε ο Μάνος Χατζιδάκις να δει το τέρας να παίρνει μεγάλα ποσοστά στις εκλογές. Δεν πρόφτασε να νιώσει να ξεχύνεται παντού γύρω του, σαν ασίγαστη λάβα, μια ασχήμια που κανείς πια δε φοβάται, που φώλιασε στις ζωές των ανθρώπων. Μια ασχήμια εξημερωμένη, που οι ιδιοκτήτες της τη βγάζουν καθημερινά βόλτα επιδεικνύοντάς τη σαν φρόνιμο, καλομαθημένο pet. Παρότι τα είχε όλα δει βαθιά εντός του, σε όλη τους την πομπώδη φτήνια, να προελαύνουν, χωρίς να μπορεί να κάνει το παραμικρό. Πέραν του να μας αφήσει, για κάποιες απάνεμες στιγμές, τις μελωδίες του.
