Λέξεις: Αθηνά Παπανικολάου
Σε αυτό το μπλε, σχολικό τετράδιο, που ονόμασε ημερολόγιο, έγραψε πριν από 5 χρόνια, η ενενηντάχρονη τότε πεθερά μου, Όλγα Λάσκαρη-Τσιγγάνη, τις αναμνήσεις της από την περίοδο της ιταλικής και γερμανικής Κατοχής στην πόλη της Λάρισας.
26 σελίδες γεμάτες από τα βιώματα μιας έφηβης, τότε, κοπέλας, που είδε τους Ιταλούς να συλλαμβάνουν τον αξιωματικό του στρατού πατέρα της και να τον οδηγούν σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στην Ιταλία και το σπίτι της να επιτάσσεται και να γίνεται κατοικία πρώτα του Ιταλού διοικητή της Θεσσαλίας και στη συνέχεια του Γερμανού.
Ο φόβος, η αγωνία, η πείνα, οι βομβαρδισμοί, η ζωή στο καταφύγιο, η πρόσκαιρη φυγή στο Μεταξοχώρι, ο αγώνας της για την επιβίωση της ίδιας, της μητέρας της και της μικρότερης αδερφής της που έπρεπε να συμβιώνουν στην ίδια στέγη με τον εκπρόσωπο της σκληρής κατοχικής δύναμης, το σχολείο στην Κατοχή, όλα περιγράφονται με λιτότητα αλλά και με θαυμαστή εκφραστική δύναμη, ισάξια του σθένους ενός κοριτσιού που πήρε στην πλάτη της τη βαριά ιστορία.
Πολλές φορές μας έλεγε πως δεν άντεχε να ακούει τη γερμανική γλώσσα ούτε στην τηλεόραση και στον κινηματογράφο ούτε ζωντανά.
Αντίγραφο του ημερολογίου παραδώσαμε στην ομάδα Ιστορίας του Δήμου Παύλου Μελά Θεσσαλονίκης, που εργάζεται για τη δημιουργία Μουσείου Αντίστασης στο ομώνυμο στρατόπεδο.
Για μας τα παιδιά της και τις εγγονές της, αυτό το τετράδιο είναι κάτι παραπάνω από ιστορικό ντοκουμέντο, είναι ιερό οικογενειακό κειμήλιο. Αντιγράφω μικρά αποσπάσματα. Στη μνήμη αυτής της εύψυχης γυναίκας, της αγαπημένης μας μητέρας και γιαγιάς που μας έφυγε τον φετινό Αύγουστο για το ανεπίστρεπτο ταξίδι.
“Για ρούχα παίρναμε τσαντήλες. Οι τσαντήλες ήταν το ύφασμα που βάζουν και στραγγίζουν το τυρί. Το βάφαμε στο καζάνι με αντιπυρίνες. Οι αντιπυρίνες ήταν χάπια που παίρναμε για την ελονοσία., κίτρινα, και όταν τα ράβαμε και τα φορούσαμε ήμασταν χάρμα οφθαλμών (ειρωνικά).
Για παπούτσια είχαμε βρει ένα κόλπο.Παίρναμε από τα μαγαζιά έτοιμες σόλες από ξύλο. Γύρω γύρω είχαν τρυπίτσες.Εγώ όπως κι άλλα κορίτσια πλέκαμε το επάνω μέρος του παπουτσιού και μετά το ράβαμε ή το καρφώναμε στο ξύλο. Εγώ ξήλωσα τα κουρτινάκια και έκανα πολλά σχέδια…..
Τους Γερμανούς τους φοβόμασταν πιο πολύ από τους Ιταλούς. Όταν τους βλέπαμε να περνούν δύο δύο από τον δρόμο, εμείς κρυβόμασταν. Στον λαιμό φορούσαν κάτι μεγάλα κομμάτια σίδερο σαν μεγάλα πέταλα αλόγων…. Ο καιρός περνούσε και στην Ελλάδα άρχισε να πέφτει πείνα. Άνθρωποι από τις πιο μεγάλες πόλεις άρχισαν να έρχονται στη Λάρισα ζητώντας λίγο αλεύρι, λίγο ψωμί ή ό,τι άλλο μπορούσε να δώσει κανείς. Αλλά μήπως είχαμε και εμείς για να δώσουμε; Στη γειτονιά άρχισαν να τρέφουν κουνέλια γιατί γεννούν πολλά κουνελάκια κι έτσι είχαμε φαγητό. Παρόλο που ήμουν μικρή, αφού η μητέρα μου δεν μπορούσε να τα σκοτώσει, ανέλαβα εγώ.”
