Ημερολόγιο κορονοϊού, 30 Μαΐου 2025: Περπατώντας στα τυφλά

Λέξεις: Γιώργος Παππάς 

1. Με προχθεσινή ανακοίνωσή του ο ΕΟΔΥ διακόπτει την δημοσιοποίηση των εβδομαδιαίων εκθέσεων επιδημιολογικής επιτήρησης αναπνευστικών λοιμώξεων, που περιείχαν και τα στοιχεία για τον κορονοϊό. Οι εκθέσεις θα είναι μηνιαίες, οπότε θα ξαναέχουμε δεδομένα την Πέμπτη 3 Ιουλίου.

Την ίδια μέρα, 28 Μαΐου 2025, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας υπογράμμισε με έκθεσή του (1) την ανάγκη εγρήγορσης, επειδή σε πολλές περιοχές του κόσμου παρατηρείται μια έξαρση κρουσμάτων κορονοϊού, και μια αυξανόμενη κυκλοφορία ενός νέου στελέχους, του NB.1.8.1, το οποίο (σε σχέση με το προηγούμενο στέλεχος, το LP.8.1 που κυριάρχησε από τον Μάρτιο και μετά) εμφανίζει μεταλλάξεις που αυξάνουν την μεταδοτικότητα και την διαφυγή από την ανοσία μας.

Να ανησυχούμε λοιπόν; Μια κινεζική πειραματική μελέτη είπε “οχι ιδιαίτερα, της ίδιας ευρύτερης οικογένειας των στελεχών που κυκλοφορούν τους τελευταίους 18 μήνες είναι” (2) και συνεπώς δεν αναμένεται να διαφύγει τόσο πολύ της ανοσίας “μας”. Αλλά όπως τονίζουν και οι συγγραφείς, η ανοσία “μας” σημαίνει διαφορετικά πράγματα για Κινέζους και Δυτικούς, εξαιτίας και του διαφορετικού τύπου εμβολίων που χρησιμοποιήθηκαν. Δυτική μελέτη για το θέμα δεν υπήρξε ακόμη. Από την άλλη, στην Ανατολική και Νοτιοανατολική Ασία, η αυξημένη κυκλοφορία αυτού του νέου στελέχους συνοδεύεται από αυξημένα κρούσματα και νοσηλείες, λέει ο ΠΟΥ.

2. Σαφώς και περάσαμε μια περίοδο ελαττωμένων άμεσων σοβαρών επιπτώσεων του κορονοϊού, με μονοψήφιο αριθμό θανάτων τον τελευταίο μήνα. Σαφώς όμως η προειδοποίηση του ΠΟΥ, αλλά και η περσινή εμπειρία με το καλοκαιρινό κύμα που έδινε 25-30 θανάτους την εβδομάδα τον Αύγουστο στην Ελλάδα, δεν επιτρέπουν μακαριότητα, και δεν ωφελούνται από την επιδημιολογική σιγή. Χωρίς να γνωρίζουμε τι κυκλοφορεί από πλευράς ιού στην κοινότητα (όσο το γνωρίζαμε μελετώντας τα λύματα στις εκθέσεις του ΕΟΔΥ και τις τάσεις σε θετικότητα τεστ-όσα λίγα τεστ τέλος πάντων), νοσηλείες και θανάτους, πορεύομαστε στα τυφλά. Το να ενημερωθεί ο κόσμος αφού έρθει το νέο κύμα, δεν βοηθά ιδιαίτερα. Τα κύματα πρέπει να περιορίζονται εν τη γενέσει.

Γιατί εξακολουθούμε να μην θέλουμε να κολλήσουμε κορονοϊό;

3. Η βιβλιογραφία για το πόσο επιβλαβής είναι η κάθε λοίμωξη από κορονοϊό, ανεξάρτητα από βαρύτητα, ηλικία, προϋπάρχοντα νοσήματα, εμπλουτίστηκε με ένα σπουδαίο άρθρο με τίτλο “Επιμένουσα ανοσολογική απορρύθμιση και μεταβολικές διαταραχές μετά από λοίμωξη από SARS-CoV-2” (3) που έρχεται από το NIH των ΗΠΑ με κύρια συγγραφέα την Ειρήνη Σερέτη, επικεφαλής του τμήματος παθογένεσης του HIV, επιστήμονα τεράστιου παγκόσμιου εκτοπίσματος (4): η μελέτη σημειώνει ότι άτομα που νόσησαν από SARS-CoV-2 (στην συντριπτική τους πλειοψηφία χωρίς ανάγκη νοσηλείας) σε σχέση με άτομα άνευ νόσησης, εμφάνιζαν σοβαρές μεταβολικές και ανοσολογικές διαταραχές με επιμένουσα ενεργοποίηση του φλεγμονοσώματος και του οξειδωτικού στρες, κοινώς μια διαρκή φλεγμονώδης ταραχή του οργανισμού.

Αλλά ακόμη σημαντικότερο: μετά από λοίμωξη από SARS-CoV-2 χάνεται η ικανότητα του οργανισμού να μπλοκάρει γονίδια που επάγουν ογκογένεση, ενώ απορρυθμίζεται η λειτουργία γονιδίων που ελέγχουν σημαντικές κυτταρικές λειτουργίες ομοιόστασης. Και καταλήγουν οι συγγραφείς ότι πρέπει να ψάξουμε περισσότερο, καλύτερα, και σε βάθος χρόνου, την σχέση μεταξύ πολλαπλών λοιμώξεων από κορωνοϊό και κινδύνου εμφάνισης καρκίνου.

4. Μια άλλη προδημοσίευση (5) σημειώνει ότι βρέφη που η μητέρα τους νόσησε (ήπια ή και ασυμπτωματικά! ) από SARS-CoV-2 κατά την εγκυμοσύνη, εμφανίζουν μεταβολές στην μεθυλίωση του DΝΑ τους, με πιθανές επιδράσεις (αγνώστου βαρύτητας και διάρκειας στην υπόλοιπη ζωή) σχετιζόμενες με τη νευροανάπτυξη, την αρτηριακή πίεση, αλλά και την αλληλεπίδραση με ιούς. Η μελέτη είναι από τo Λίνκεπινγκ της Σουηδίας με πρώτη συγγραφέα την Ειρήνη Αποστόλου.

5. Μια μελέτη αθλητών επιπέδου Ολυμπιακών αγώνων στην Γερμανία (6) έδειξε ότι ακόμη και 4 μήνες μετά από λοίμωξη από SARS-CoV-2, το 64% ανέφερε ενεργούς περιορισμούς στην άθληση, με σωματική και πνευματική κόπωση, αλλά και δύσπνοια και αρθραλγίες και μυαλγίες.

Είχε αρχή, εξακολουθεί να μην έχει τέλος, η ιστορία του κορονοϊού. Δεν έχει εποχικότητα, το τονίζει ο ΠΟΥ. Δαιμονοποιήσαμε τα μέτρα προφύλαξης- τις μάσκες και τον εμβολιασμό και τον διαγνωστικό έλεγχο, απαξιώσαμε την πληροφόρηση, αγνοήσαμε την Long Covid κατάσταση, “ονομάσαμε ίαση την δύσκολη προσαρμογή στην δυσλειτουργία” (7), δεν απαντάμε επίμονα στους αξιωματούχους παραπληροφορητές της απέναντι όχθης, αποφασίσαμε να πορευτούμε στα τυφλά.

*O Γιώργος Παππάς είναι παθολόγος και διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.