Ημερολόγιο κορωνοϊού (και αναπνευστικών λοιμώξεων) : 13 σημεία ενάντια στην επανάπαυση και την άγνοια

Λέξεις: Γιώργος Παππάς

Ημερολόγιο κορωνοϊού (και αναπνευστικών λοιμώξεων), 24-10-24: δεκατρία σημεία ενάντια στην επανάπαυση και την άγνοια:

1. Τον τελευταίο μήνα, με βάση τις εκθέσεις του ΕΟΔΥ, στην Ελλάδα πέθαναν από κορωνοϊό 99 άτομα. Καθημερινά, 1500-2000 νέα κρούσματα δηλώνονται και 70-100 περίπου άτομα εισάγονται στο νοσοκομείο εξαιτίας λοίμωξης από SARS2. Χωρίς να έχουν κλείσει ακόμη τα παράθυρα και παρά τις προβλέψεις κάποιων ότι το θερινό κύμα θα είχε ατονήσει εντός του Σεπτεμβρίου. Οι Αυστραλοί που συστηματικά καταγράφουν τους “με COVID” και “από COVID” θανάτους σημειώνουν (1, όλοι οι σύνδεσμοι στα σχόλια) ότι το ποσοστό των θανάτων που είναι εξαιτίας COVID για το 2024 είναι τουλάχιστον 78%- η παραφιλολογία του “πέθαναν από κάτι άλλο” δεν ισχύει.

2. Το ευχάριστο είναι ότι ο εμβολιασμός με το επικαιροποιημένο εμβόλιο JN.1, αυτό που έχουμε στην Ελλάδα, δείχνει αποτελεσματικός απέναντι και στα στελέχη που αναμένεται να επικρατήσουν στο άμεσο μέλλον ανά τον κόσμο (όπως το στέλεχος XEC, υβρίδιο διαφορετικών απογόνων του JN.1), και μάλιστα προσφέρει επαρκέστατη ανοσία, περισσότερη ακόμη και από καλοκαιρινή λοίμωξη με νεότερα στελέχη, σύμφωνα με πρόσφατη προδημοσίευση (2).

3. Η μελέτη σε βάθος έως και 3 ετών ασθενών με SARS2 που νόσησαν πριν την έλευση των εμβολίων (3), έδειξε ότι η λοίμωξη από κορωνοϊό, ανεξαρτήτως βαρύτητας, είναι αυτή που επάγει αυξημένο κίνδυνο για έμφραγμα, εγκεφαλικό και θάνατο- ο κίνδυνος μεγαλύτερος σε άτομα που νοσηλεύτηκαν και μικρότερος σε άτομα με ομάδα αίματος Ο. Όπως σημειώνει και μια πρόσφατη ανασκόπηση από το Johns Hopkins με συμμετοχή των Παναγή Γαλιατσάτου και Πέτρου Καρακούση (4), η λοίμωξη από SARS2 ίσως θα πρέπει επίσημα να θεωρείται πλέον παράγοντας κινδύνου για αθηρωμάτωση και αγγειακή νόσο (όπως το κάπνισμα, ο διαβήτης, η παχυσαρκία, η υπέρταση και η υπερλιπιδαιμία πχ).

4. Στο (πολυσυζητημένο) πείραμα προκλητής λοίμωξης από SARS2 σε νέους υγιείς ενήλικες, παρατηρήθηκε, σε βάθος έτους, αρνητική επίδραση της λοίμωξης στην μνήμη και σε εκτελεστικές/ επιτελικές λειτουργίες, όπως και στον χρόνο αντίδρασης σε κάποιο ερέθισμα (5). Οι παθόντες δεν είναι απαραίτητο ότι αναγνώριζαν αυτή την επίδραση, θα μπορούσε για παράδειγμα να έχουν επιβραδυνθεί τα αντανακλαστικά τους στην οδήγηση, χωρίς να το καταλαβαίνουν.

5. Πρόσφατη μελέτη από την Κίνα (6) σημείωσε ότι, σε σχέση με άτομα που δεν είχαν μολυνθεί από SARS2, άτομα που είχαν μολυνθεί εμφάνιζαν στη συνέχεια στατιστικά σημαντική αύξηση λοιμώξεων από γρίπη, μυκόπλασμα και βακτήρια, ενώ μικρότερη αύξηση παρατηρήθηκε και για τον RSV, τον αναπνευστικό συγκυτιακό ιό. Το “ανοσιακό χρέος” είναι “αγνωσιακό χρέος” δυστυχώς, για όσους το διακινούν.

6. Η μόλυνση από SARS2 το πρώτο δίμηνο της εγκυμοσύνης αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο να εμφανίσει το νεογνό συγγενή καρδιοπάθεια σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη από την Κίνα (7).

7. Η πιθανότητα εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη παραμένει αυξημένη κατά 11%, μετά από λοίμωξη από SARS2, ακόμη και τον δεύτερο χρόνο από την λοίμωξη σύμφωνα με βρετανική μελέτη ( 8 ).

8. Για το 2023 στην Βρετανία, τα βρέφη παρέμεναν ο πληθυσμός με την μεγαλύτερη πιθανότητα να χρειαστεί νοσηλεία μετά από λοίμωξη από SARS2- μόνο το 10% αυτών των βρεφών έχει κάποιο υποκείμενο νόσημα, και το 4,8% των νοσηλειών οδηγεί σε νοσηλεία σε παιδιατρική ΜΕΘ (9). Στην Ιαπωνία, για το 2022, οι θάνατοι παιδιών από SARS2 ήταν κατά πλειοψηφία σε παιδιά χωρίς υποκείμενα νοσήματα, και ήταν απότοκοι εγκεφαλοπάθειας, μυοκαρδίτιδας ή πνευμονίας (10). Η μελέτη RECOVER-Pediatrics, με έλεγχο 16-18 μήνες μετά από λοίμωξη από SARS2 (11), έδειξε σε παιδιά 6-11 ετών: πολλαπλάσια πιθανότητα για διαταραχές ύπνου, κόπωσης σε περπάτημα, ελαττωμένης ενέργειας, ζάλης, αισθήματος παλμών σε άσκηση, κεφαλαλγίας, γενικευμένου πόνου, και διαταραχών συγκέντρωσης σε σχέση με παιδιά χωρίς λοίμωξη. Σε παιδιά 12-17 ετών, παρατηρήθηκε αυξημένη πιθανότητα διαταραχών/ απώλειας οσμής και όσφρησης, και σε μικρότερο βαθμό κόπωσης, ζάλης, πόνου, διαταραχών συγκέντρωσης, και κεφαλαλγίας.

9. Στην χτεσινή συνεδρίασή της η αμερικανική συμβουλευτική επιτροπή για τους εμβολιασμούς (ACIP) πρότεινε (επιτέλους) ότι ο εμβολιασμός για SARS2 πρέπει να είναι ανά 6μηνο και όχι ετήσιος, σε άτομα άνω των 65 ετών και άτομα με ανοσοκαταστολή. Τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν έδειξαν ότι στο 6μηνο η προστασία του εμβολιασμού από νόσηση που απειλεί την ζωή έφτανε μόλις το 40% [το οποίο βέβαια ήταν περισσότερο από αυτό όσων δεν εμβολιάστηκαν- μελέτη από την Αυστραλία κατέδειξε ελάττωση της θνησιμότητας από SARS2 κατά 75% σε άτομα άνω των 65 ετών που είχαν επικαιροποιήσει τον εμβολιασμό τους (12)].

10. Το ιικό φορτίο του SARS2 στα λύματα των Ιωαννίνων έφτασε στο υψηλότερο σημείο της τελευταίας διετίας, τουλάχιστον, την προηγούμενη εβδομάδα, σύμφωνα με τις εκθέσεις του ΕΟΔΥ (13).

11. Να θυμόμαστε την πιθανότητα μετάδοσης SARS2 (και άλλων παθογόνων που μεταδίδονται με τον αέρα) σε ανελκυστήρες- πρόσφατη, ακόμη μία, μελέτη κατέδειξε πώς μπορεί να γίνουν παγίδες μόλυνσης (14). 12. Υπενθυμίζω την δυνατότητα εμβολιασμού για τον RSV, σε άτομα άνω των 75 ετών και ευπαθείς ηλικίας 60-74 ετών. Είναι εφάπαξ, με την προστασία απέναντι στην ανάγκη νοσηλείας να φτάνει στο 80% στις ΗΠΑ την περσινή περίοδο (73% σε ανοσοκατασταλμένους) (15) και να διατηρείται υψηλή και στο δεύτερο έτος (16).

13. Οι άνω των 65 ετών έχουν την δυνατότητα να εμβολιαστούν με τα ενισχυμένα σκευάσματα κατά της εποχικής γρίπης- είναι πλέον η εποχή: Πρόσφατη αμερικανική μελέτη (17) κατέδειξε ότι ο εμβολιασμός με το ενισχυμένο εμβόλιο που περιέχει και ανοσοενισχυτικό προσφέρει επιπρόσθετη προστασία απέναντι στην ανάγκη νοσηλείας από γρίπη, κατά 61%. Επιπρόσθετη προστασία προσφέρει και το άλλο ενισχυμένο εμβόλιο, αυτό με την τετραπλή δόση, κατά 25%, ποσοστό που τεκμηριώθηκε και σε άλλη, γαλλική μελέτη (18).

Υ.Γ.: H εικόνα από το Θηρίο του Bertrand Bonello, που έφτασε πρόσφατα στις ελληνικές αίθουσες και πραγματεύεται γοητευτικά και πολύπλοκα την λησμονιά, και την λήθη. Σαν αυτή που επιθυμούμε για την προηγούμενη πενταετία σχεδόν.

*Ο Γιώργος Παππάς ζει και εργάζεται στα Ιωάννινα ως παθολόγος. Είναι διδάκτορας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων