Είναι τελικά το θέμα μας η απαλλαγή των μαθητών από τα Θρησκευτικά;

της Κύας Τζήμου

Ο ντόρος προκλήθηκε όταν η νέα αναπληρώτρια Υπουργός Παιδείας Έρευνας και Θρησκευμάτων ανακοίνωσε, άμα τη αναλήψη των καθηκόντων της, την απλοποίηση της διαδικασίας απαλλαγής από το μάθημα των θρησκευτικών. Το θέμα αμφισβήτησης της εγκυκλίου του Υπουργείου σχετικά με την απαλλαγή είχε ξεκινήσει από γονέα μαθητή.

“Δεν είναι δυνατόν, είπε η αναπληρώτρια υπουργός, να οφείλει να δηλώνει ο μαθητής σε δημόσιο έγγραφο το θρήσκευμά του (ή την ιδιότητα του άθεου), ώστε να εξασφαλίσει την απαλλαγή”, αναφέρει η Σία Αναγνωστοπούλου στο «Κόκκινο» όπου ως καλεσμένη του σταθμού μίλησε για θέματα Παιδείας.

Ο πατριάρχης Ιερώνυμος έδωσε την απάντησή του με τον συνήθη ισοπεδωτικό τρόπο των εκκλησιαστικών αρχόντων.

Η δήλωση του Άνθιμου ακολούθησε στο ίδιο πνεύμα “Η ορθόδοξη χριστιανική πίστη είναι ο κορμός της διδασκαλίας των Θρησκευτικών, όπως συμβαίνει εδώ και 2 χιλιάδες χρόνια”.

Μα είναι τελικά το θέμα μας η απαλλαγή ή όχι και η απλοποίηση ή όχι της διαδικασίας; Όχι βέβαια αν θέλουμε να αλλάξουμε στα αλήθεια ριζικά τη σχέση θρησκείας παιδείας. Το θέμα είναι το ίδιο το μάθημα των θρησκευτικών που διδάσκεται στα σχολεία, ως κατήχηση. Το σχολείο δεν θα έπρεπε να χρησιμοποιείται για κατήχηση σε οποιαδήποτε θρησκεία. Άντε να το καταλάβω σε σχολεία που αναφέρουν στον τίτλο τους θρησκευτικό χαρακτηρισμό όπως είναι τα καθολικά σχολεία της Γαλλίας. Θα έπρεπε να είναι ένα μάθημα αμερόληπτο που θα δίνει μεγάλη βάση στην συγκριτική θρησκειολογία και την επίδραση της στους πολιτισμούς. Η κατήχηση είναι δουλειά της εκκλησίας με θεσμούς όπως τα κατηχητικά σχολεία, στα οποία επιλέγεις ως γονέας αν θα στείλεις τα παιδιά σου, όχι της δημόσιας Παιδείας.

Δεν είναι δυνατόν να γίνεται κατήχηση εντός της τάξης (σημειωτέον ότι συχνά γίνεται από εκπαιδευτικούς και ασχέτως με το αν διδάσκουν το μάθημα των θρησκευτικών). Η πνευματικότητα της θρησκείας είναι προσωπική υπόθεση του καθενός και η διδασκαλία του στα σχολεία μάλλον αρνητική επίδραση επιφέρει τελικά στον προσηλυτισμό, αφού αργά ή γρήγορα τα παιδιά θα τον αμφισβητήσουν.

Ένα μάθημα που να αφορά την ιστορία των θρησκειών και της άσκησής τους στο παγκόσμιο χωριό καθίσταται πλέον επείγουσα ανάγκη. Μάθημα που επιβάλεται να διδάσκεται στα σχολεία ως υποχρεωτικό και απαραίτητο πια για την κατανόηση του διαφορετικού στις συνθήκες παγκοσμιοποίησης που βιώνουμε αλλά και ιδιαίτερα μπροστά στη μεταναστευτική εισροή από μουσουλμανικές χώρες. Μόνο έτσι η εκπαίδευση θα καταφέρει να κτίσει το αίσθημα του σεβασμού απέναντι στα πιστεύω των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο και μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στην κατανόηση του διαφορετικού και την ανεκτικότητα, διδάσκοντας τεκμηριωμένα τις έννοιες στην πιο τρυφερή ηλικία. Δε νοείται η επιφυλακτικότητα και η καχυποψία μεταξύ των παιδιών με μόνο γνώμονα το θρήσκευμα, που ενίοτε οδηγεί στον χλευασμό και στην διαστρέβλωση, ιδιαίτερα στη σημερινή εποχή που κύρια και ενίοτε ανεξέλεγκτη πηγή γνώσης είναι το διαδίκτυο.

Αυτή θα έπρεπε, κατά τη γνώμη μου, να είναι η κατεύθυνση του Υπουργείου Παιδείας. Η απαλλαγή από το μάθημα των Θρησκευτικών είναι ένα ημίμετρο που τελικά και πάλι το αντίθετο αποτέλεσμα επιφέρει αφού δημιουργεί νέα ερείσματα για διαχωρισμούς μεταξύ των ανθρώπων που προσπαθούν να συμβιώσουν στον ίδιο τόπο ή θα κληθούν αργότερα ως ενήλικες να το κάνουν σε κάποια άλλη χώρα. Η άγνοια είναι το μεγαλύτερο όπλο στις διαμάχες μεταξύ των λαών και αυτό θα έπρεπε να πολεμηθεί στη βάση του. Μέσω της Παιδείας φυσικά. Με κατανόηση απέναντι στη διαφορετικότητα και γνώση για την ιστορία των θρησκειών αλλά και του τελετουργικού που ακολουθείται από τους πιστούς.

Και αυτή θα είναι μια κίνηση ουσίας την οποία δύσκολα θα αντικρούσει κανείς με επιχειρήματα εθνικιστικά και κατηγορίες περί αντιχρίστων και άλλων φαιδρών διαχωρισμών σε καλούς και κακούς. Και ας μην αναλωνόμαστε σε αφορισμούς και επιχειρηματολογίες περί απαλλαγής για ένα μάθημα που οι περισσότεροι μαθητές αντιμετωπίζουν ως ανούσιο, ασήμαντο, χωρίς κύρος και καταναγκαστικό.

Μπορούμε να το κάνουμε. Το Σύνταγμα, άλλωστε, που επικαλείται ο κάθε πικραμένος θρησκευάμενος αλλά και οι Μακριώτατοι προβλέπει την προάσπιση της ελευθερίας της θρησκευτικής συνείδησης και την τήρηση της ανεξιθρησκείας.

Θα είναι μια ωραία κίνηση για να επαναφέρει ο ΣΥΡΙΖΑ στην επιφάνεια το θέμα σχέσεις εκκλησίας κράτους. Η Παιδεία είναι μια καλή αρχή κύριε Τσίπρα.