Η κατάργηση ή πιο -ευγενικά- υποβάθμιση της Γενικής Γραμματείας Ισότητας Φύλων

Λέξεις: Αθηνά Κοτζάμπαση

Η μεταπολιτευτική ζωή στη χώρα μας σημαδεύτηκε –και- από τις κατακτήσεις του γυναικείου κινήματος που είχαν ως αίτημα την ισότητα ανδρών και γυναικών. Η ισότητα των φύλων πρώτα κατοχυρώθηκε στο Σύνταγμα και αυτό οδήγησε στην αλλαγή του οικογενειακού δικαίου, στην αποποινικοποίηση των αμβλώσεων, στην κατάργηση της μοιχείας ως ποινικού αδικήματος κ.ά.

Μέσα σε αυτό το κλίμα ιδρύθηκε τότε από τη νέα Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και η Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων με το άρθρο 27 του Ν. 1558/1985 προκειμένου να προωθήσει τις πολιτικές ισότητας.  

Η Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων, αφού μετονομάστηκε με το Π.Δ. 84/2019 σε Γενική Γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων, με το νέο ανασχηματισμό της Κυβέρνησης και το Π.Δ 3/2021  μετονομάζεται σε Γενική Γραμματεία Δημογραφικής και Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των φύλων. Έτσι, μια ακόμη κατάκτηση του γυναικείου κινήματος και της μεταπολιτευτικής εποχής ουσιαστικά περιθωριοποιείται και μέσα σε αυτό το κλίμα, σαν να μην έφθανε, έρχεται μια φημολογούμενη αλλαγή του οικογενειακού δικαίου για την γονική μέριμνα και τη (συν)επιμέλεια των παιδιών με στόχο την παλινόρθωση της πατριαρχίας. 

Η Γενική Γραμματεία Ισότητας ήταν μέχρι σήμερα στην πρωτοπορία της δημόσιας διοίκησης και προώθησε την Ισότητα των Φύλων στο δημόσιο χώρο με το νόμο για τις ποσοστώσεις υπέρ των γυναικών στις αυτοδιοικητικές και βουλευτικές εκλογές, ενώ στον ιδιωτικό χώρο πρωτοστάτησε με το νόμο για την ενδοοικογενειακή βία στην προστασία των κοινωνικά αδύναμων μελών της οικογένειας, αφού ίδρυσε, και μάλιστα με κοινοτικά κονδύλια (ΕΣΠΑ),  και λειτούργησε τη γραμμή SOS 1599  και τους ξενώνες φιλοξενίας σε πολλές πόλεις της Ελλάδας.  

 Ωστόσο, ενώ η πανδημία ανέδειξε έντονα  τις οξυμένες έμφυλες ανισότητες στο σπίτι, με την άνοδο της ενδοοικογενειακής βίας από το 20% στο 30 % και με τις επισφαλείς συνθήκες εργασίας για τη γυναίκα και τις άδειες ειδικού σκοπού,  η ισότητα των φύλων φαίνεται ότι αξιολογείται ως τρίτη στην κατάταξη και στις προτεραιότητες της κυβέρνησης. Δηλαδή, σε μια εποχή που το φαινόμενο της ενδοοικογενειακής βίας βρίσκεται σε έξαρση λόγω της πανδημίας και του κοινωνικού αποκλεισμού κρίνεται πλέον αχρείαστη. Προηγείται η δημογραφική πολιτική, που θέλει τη γυναίκα πρώτα μητέρα και μάλιστα χωρίς να θέτει ως προτεραιότητα τις πολιτικές της εξισορρόπησης της οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής, που είναι η πολιτική της ΕΕ.  

Με τον τρόπο αυτό, της αναβάθμισης μεν της Γραμματέως σε Υφυπουργό αλλά της υποβάθμισης της Ισότητας των Φύλων, οι πολιτικές για την ισότητα των φύλων περνούν σε τρίτη μοίρα μπροστά στη ανάγκη της Δημογραφικής και Οικογενειακής Πολιτικής. Και άντε πάλι πίσω, από εκεί που ξεκινήσαμε. Αποκαθηλώνεται η μεταπολίτευση. Έτσι, το «Όλο σπίτι, κρεβάτι και εκκλησία» του Ντάριο Φο, φαίνεται να επανέρχεται ως πολιτικό σλόγκαν,  ετεροχρονισμένα και εφιαλτικά. 

*Η Αθηνά Κοτζάμπαση είναι καθηγήτρια στη Νομική Σχολή του ΑΠΘ