Καταρρέει η διεθνής εικόνα του Ισραήλ
Το μποϊκοτάζ, η αποεπένδυση και οι κυρώσεις δεν είναι πλέον απλές εκστρατείες διαμαρτυρίας, αλλά μεταφράζονται σε απτά, μετρήσιμα οικονομικά αποτελέσματα.
Είτε το χαρακτηρίσεις κράτος-παρία, είτε όχι, είτε μιλήσεις για εγκλήματα πολέμου σε βάρος των Παλαιστινίων, είτε όχι, η διεθνής κοινή γνώμη, τουλάχιστον η πλειοψηφία, έχει αντιληφθεί τι πραγματικά τελείται στη Γάζα.
Μια άνευ προηγουμένου γενοκτονία χωρίς αστερίσκους και υποσημειώσεις.
Και αυτή τη φορά δεν θα μιλήσω πολιτικά, αλλά με όρους οικονομίας της αγοράς.
Παρά την υποστήριξη που έχει η κυβέρνηση Νετανιάχου από τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Γερμανία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες και παρά τα δισεκατομμύρια που επενδύονται από ισραηλινές επιχειρήσεις για την προβολή τους στα social media, οι χρήστες τις απορρίπτουν μαζικά και η οικονομική ζημία για το Ισραήλ είναι πλέον αδιαμφισβήτητη.
Το μποϊκοτάζ, η αποεπένδυση και οι κυρώσεις δεν είναι πλέον απλές εκστρατείες διαμαρτυρίας, αλλά μεταφράζονται σε απτά, μετρήσιμα οικονομικά αποτελέσματα που ούτε η Meta, ούτε η ίδια η κυβέρνηση του Ισραήλ μπορούν να αγνοήσουν. Οι υπέρμαχοι του Ισραήλ, φανεροί και ισλαμοφοβικοί, αυτοί που σε κάθε ευκαιρία υπενθυμίζουν το έγκλημα της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023, αλλά σκόπιμα αγνοούν το έγκλημα κατά της ανθρωπότητας που τελείται εδώ και δεκαετίες σε βάρος του παλαιστινιακού λαού με τους δεκάδες χιλιάδες νεκρούς, αυτοί που είδαν στην εκστρατεία των ακτιβιστών του ιστιοφόρου Madleen μόνον selfies, θα μιλήσουν πάλι για προπαγάνδα του αντισημιτισμού.
Οι φωνές τους, όμως, γίνονται όλο και πιο αδύναμες. Και τα στοιχεία, πέρα από την όποια επιχειρηματολογία, τους διαψεύδουν. Γιατί ο κόσμος μπορεί να κάθεται στον καναπέ του, μπορεί να φαίνεται αδιάφορος σε ό,τι συμβαίνει στη Γάζα, αλλά μέσα του παραμένει Άνθρωπος με άλφα κεφαλαίο. Και στην απανθρωπιά, στο «δε βαριέσαι, εμείς να ΄μαστε καλά», υπάρχουν όρια, τα οποία εάν ξεπεραστούν, αντιδρά.
Για να γίνω πιο σαφής. Η κρίση που αντιμετωπίζουν οι ισραηλινές επιχειρήσεις στις διαφημιστικές πλατφόρμες της Meta (Facebook, Instagram) αποτελεί αντανάκλαση της βαθιάς πολιτικής και ηθικής αποδοκιμασίας που πυροδοτεί η γενοκτονική πολιτική του Ισραήλ στη Γάζα. Παρά την καταιγιστική προπαγάνδα του Ισραήλ, παρά τις δισεκατομμύρια δολάρια που δαπανώνται ετησίως, οι ισραηλινές διαφημίσεις βλέπουν ραγδαία μείωση της αποτελεσματικότητάς τους.
Το κόστος ανά κλικ έχει εκτοξευθεί (+155% από το 2023), ενώ η εμπλοκή των χρηστών καταρρέει.
Τα δεδομένα του 2025 δείχνουν ότι τα κλικ στις διαφημίσεις τους ανέρχονται μόλις στο 39,2% του αντίστοιχου αριθμού του 2023. Πρόκειται για μια τεράστια πτώση που εξηγεί την αναγκαιότητα για διπλάσια διαφημιστικά κονδύλια, χωρίς ανάλογα αποτελέσματα.
Κοντολογίς, η διεθνής κοινή γνώμη, ιδιαίτερα στους νέους και στις παραδοσιακά φιλοϊσραηλινές αγορές, γυρνά την πλάτη σε επιχειρήσεις που συνδέονται, ανοιχτά ή συγκαλυμμένα, με το ισραηλινό κράτος.
Ούτε οι λογοκριτικές πολιτικές της Meta, ούτε οι κολοσσιαίες δαπάνες επικοινωνιακής προπαγάνδας του Τελ Αβίβ αποδίδουν πλέον.
Η διεθνής καμπάνια BDS (Boycott, Divestment & Sanctions) κερδίζει έδαφος. Την ίδια ώρα, κράτη της Ε.Ε. και το Ηνωμένο Βασίλειο παγώνουν οικονομικές σχέσεις με το Ισραήλ, ενώ η κοινωνική δυσαρέσκεια εντός του ίδιου του Ισραήλ βαθαίνει λόγω περικοπών και αποδιοργάνωσης.
Η αγορά λέει καθαρά αυτό που οι κυβερνήσεις φοβούνται: η παγκόσμια απομόνωση του Ισραήλ είναι πια γεγονός.