Κεντώντας τη μνήμη μας

Kάθε βδομάδα θα μοιράζομαι μαζί σας ένα μικρό κείμενο που θεωρητικά θα μπορούσε να είναι από το ημερολόγιό μου. Τίτλος της στήλης: «Τα σκόρπια» γιατί τα κείμενα δεν θα έχουν χρονολογική σειρά, θα δημοσιεύονται «σκόρπια». Με χιούμορ αλλά και σοβαρότητα θα γράφω για θέματα που με ή μας απασχολούν, λίγο πριν τα γενέθλια των 65. Άλλοτε ο λόγος θα είναι δημόσιος-πολιτικός, άλλοτε θα διαβάζετε μία προσωπική εξομολόγηση, ελπίζω χωρίς να δυσανασχετείτε.

Τη στήλη συνοδεύει το έργο της ζωγράφου Xριστίνας Φοίτου, «Το όνειρο», Μικτή τεχνική σε καμβά, 150x100cm, 2017

Η Θεσσαλονίκη είναι γεμάτη μουσεία, μεγάλα, επιβλητικά, σημαντικά και δημοφιλή. Εγώ όμως αγαπώ πολύ ένα μικρό μουσείο, αυτό της Μέριμνας Ποντίων Κυριών. Δεν θα σας πείσω, βεβαίως, ότι είμαι αντικειμενική γιατί με ξέρετε, πάντοτε λέω την αλήθεια! Το αγαπημένο μου μικρό μουσείο πρέπει να επισκεφθούν όλα τα σχολεία και όλοι οι κάτοικοι αυτής της πόλης που μισούν το παρελθόν τους αγνοώντας το εν πολλοίς.

Μία σημαντική διαφορά στη ζωή μου μεγαλώνοντας είναι ότι είμαι λιγότερο στραμμένη στην ιδεολογία και περισσότερο στο συναίσθημα και επιτρέπω στον εαυτό μου να συγκινείται, όπως με το Θεματικό Μουσείο με τίτλο: «Κεντώντας τη μνήμη: Τραπεζούς 1904-Θεσσαλονίκη 2004» της Μέριμνας, το μακροβιότερο αμιγώς γυναικείο σωματείο.

To Moυσείο στεγάζεται σε οίκημα της Μέριμνας που μετέτρεψαν με μαγικό τρόπο σε λειτουργικό και άψογο από αισθητική άποψη εκθεσιακό χώρο οι αρχιτέκτονες Μιχάλης Θεοφίλου, Γιάννης Κλειδαράς, Σάσα Λαδά & Λόης Παπαδόπουλος και την έκθεση σχεδίασε και επιμελήθηκε με τη γνωστή της ευαισθησία και ευρηματικότητα η κοινωνική ανθρωπολόγος Ελεονώρα Σκουτέρη-Διδασκάλου. Τη γραφιστική επιμέλεια του Μουσείου είχαν η Ελένη Νάστα και η Φωτεινή Φιλοξενίδου.

Έχω ξεναγήσει στο Μουσείο τις φοιτήτριες και τους φοιτητές μου, φίλες και φίλους και κάθε φορά συγκινούμαι με τον ίδιο τρόπο. Είναι η συγκεκριμένη αφήγηση και η υλοποίησή της. Τραπεζούντα και Θεσσαλονίκη βρίσκονται στον χάρτη αντικρίζοντας η μία την άλλη και το ίδιο και στο Μουσείο.  

Κεντρικό θέμα της έκθεσης είναι τα κεντήματα που έφτιαχναν τα κορίτσια που στήριζε η Μέριμνα. Κανονικά, δεν θα με ενδιέφερε καθόλου γιατί το θέμα είναι πολύ «γυναικείο» για τα φεμινιστικά μου γούστα και η φιλανθρωπία των πλουσίων και αντιπαθητικών (γιατί τάχα;) της Μέριμνας όταν ήμουν μικρή και επαναστάτρια με απωθούσε. 

Χώρια από τη σαφή υπογράμμιση της προσφυγιάς, που με αφορά άμεσα στο πιο κεντρικό σημείο της έκθεσης, δίνοντας έμφαση στη σημασία της κεντητικής ως εργαστηριακής τέχνης, δηλαδή στην ομαδική μαθητεία σε μια τεχνογνωσία για την εκμάθηση μιας επαγγελματικής τέχνης και εντάσσοντας την «γυναικεία μεγαλοαστική φιλανθρωπία» σ’ ένα γυναικείο κόσμο που βίωνε κοινωνικές μεταβολές και πάσχιζε να ανακαλύψει μια νέα ταυτότητα γυναικείας παρουσίας, η συνάδελφος Νόρα Σκουτέρη κατάφερε να κάνει αυτήν την περί «ασημάντων» έκθεση μία πολύ σημαντική στιγμή για τη δική μου αυτογνωσία, τουλάχιστον. 

Την πρώτη φορά που πήγα στο μουσείο κεραυνοβολήθηκα. Θέλεις τα ονόματα-προσκλητήριο πάνω από την Τραπεζούντα μέσα από τα σύννεφα, θέλεις η συνολική άποψη της έκθεσης για την ιστορία της συγκυρίας, θέλεις η αναφορά σε μικρές γυναικείες ιστορίες, θέλεις η έμφαση στα «γυναικεία» του «κόσμου των γυναικών», θέλεις η ηθελημένη προσοχή στην επωνυμία των επώνυμων αλλά και των ανώνυμων γυναικών, εγώ συγκινήθηκα και συγκινούμαι ακόμη. Κεντήθηκε η μνήμη μου, και συνεχίζει η συγκίνηση αυτή γι’ αυτό και σας συστήνω ανεπιφύλακτα την επίσκεψη.

Το facebook του Μουσείου 

https://www.facebook.com/profile.php?id=100057197960310 

η ιστοσελίδα του μουσείου: https://www.merponky.gr/moyseio