Κεντρική Μακεδονία: Δέκα προβλήματα ζητούν αλλαγή πολιτικής

Λέξεις: Γιάννης Μυλόπουλος

Η παράταξη «ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ» υπέβαλε κατά τη διάρκεια του 2024 συνολικά 39 ερωτήσεις στο Περιφερειακό Συμβούλιο, απευθυνόμενη προς τη Διοίκηση της Περιφέρειας.

Οι ερωτήσεις υποβλήθηκαν είτε με τη διαδικασία της γραπτής απάντησης, είτε κατά τη διάρκεια των συνεδριάσεων λογοδοσίας. Μέσα από αυτές τις ερωτήσεις αναδείχθηκαν τα δέκα σημαντικότερα προβλήματα που εγκυμονούν σοβαρές απειλές για την Περιφέρεια.

Για την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων η παράταξη «ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ» επεξεργάστηκε μια σειρά από υλοποιήσιμες προτάσεις, οι οποίες υποδεικνύουν την άμεση ανάγκη αλλαγής πολιτικής στην περιφέρεια.

Τα προβλήματα και η λύση τους περιγράφονται σύντομα και συνοπτικά ως εξής:

1. Υποβάθμιση του ενεργού αυτοδιοικητικού ρόλου της Περιφέρειας. Ο συγκεντρωτισμός των αρμοδιοτήτων από πλευράς κυβέρνησης τα τελευταία χρόνια αποδυνάμωσε τον θεσμό της περιφερειακής αυτοδιοίκησης, αναδεικνύοντας την ανάγκη μιας μεγάλης αλλαγής στην πολιτική της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας.

Μιας αλλαγής που θα ωθήσει τη διοίκηση της Περιφέρειας να αναλαμβάνει τις ευθύνες της, να επεξεργάζεται προτάσεις και εφαρμόσιμες λύσεις και να διεκδικεί θεσμικές αλλαγές και νέους χρηματοδοτικούς πόρους σε μια σειρά από σοβαρά ζητήματα που υποβαθμίζουν την οικονομική ανάπτυξη, την κοινωνική ευημερία και την περιβαλλοντική ακεραιότητα στην περιφέρεια και την απομακρύνουν από το στόχο της Βιώσιμης Ανάπτυξης.

Από την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών και τη διαχείριση των κινδύνων της κλιματικής αλλαγής, όπως είναι οι πλημμύρες και η λειψυδρία, μέχρι τη δρομολόγηση βιώσιμων λύσεων και την ενίσχυση της Περιφέρειας με σύγχρονες υποδομές για την αντιμετώπιση των μεγάλων αναπτυξιακών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών προκλήσεων της εποχής, η διαρκής επίκληση του συγκεντρωτισμού των αρμοδιοτήτων και της έλλειψης χρηματοδοτικών πόρων από την πλευρά της διοίκησης αποδυναμώνει την Περιφέρεια από τον ενεργό αυτοδιοικητικό της ρόλο και την υποβαθμίζει σε κρατική υπηρεσία που υλοποιεί νόμους και εκτελεί εντολές της κρατικής διοίκησης.

• Αδιαφανής διαχείριση του δημόσιου χρήματος και συντήρηση πελατειακών σχέσεων. Η διαφάνεια στη διαχείριση του δημόσιου χρήματος και ο εκσυγχρονισμός του συστήματος των απευθείας αναθέσεων για τη χρηματοδότηση εκδηλώσεων και την παροχή χορηγιών σε κοινωνικούς φορείς, είναι ένα μεγάλο ζητούμενο στην ΠΚΜ. 

Αν η σημερινή πολιτική δεν αλλάξει, σύμφωνα με την πρόταση που η παράταξή μας έχει υποβάλει για τη διαφάνεια στην προκήρυξη των χορηγιών και για την αξιοκρατία στην αξιολόγηση των προτάσεων χρηματοδότησης που υποβάλλονται, η παθογένεια των πελατειακών σχέσεων στην Περιφέρεια δεν θα ξεπεραστεί.

• Ανάγκη σχεδιασμού μιας νέας ενεργητικής πολιτικής για την πρόβλεψη των ακραίων φαινομένων και τον περιορισμό των φυσικών καταστροφών που συντελούνται ή απειλούνται να συντελεστούν στο πλαίσιο της κλιμακούμενης κλιματικής κρίσης.

Η υιοθέτηση της νέας ενεργητικής πολιτικής πρόληψης των φυσικών καταστροφών και έγκαιρου περιορισμού των συνεπειών τους που εισηγείται η παράταξή μας, αντί της πολιτικής της εκ των υστέρων πυροσβεστικής παρέμβασης που εφαρμόζεται σήμερα, θα συμβάλει αποφασιστικά στη μείωση των απειλών και στην αντιμετώπιση των κινδύνων. Ανοίγοντας τον δρόμο για την προοπτική της Βιώσιμης Ανάπτυξης στην ΠΚΜ.

• Οι ιδιωτικοποιήσεις δημόσιων αγαθών και οικοσυστημάτων απομακρύνουν την Περιφέρεια από τον στόχο της Βιώσιμης Ανάπτυξης.

Βασική προϋπόθεση της Βιώσιμης Ανάπτυξης είναι η ύπαρξη κοινών αγαθών. Που σημαίνει ότι η ιδιωτικοποίηση των οικοσυστημάτων στην Περιφέρεια είναι πρακτική εκτός κάθε πνεύματος αειφορίας.

Η υιοθέτηση των προτάσεων που υποβάλλει η παράταξή μας για τη διατήρηση των κοινών αγαθών και των Οικοσυστημάτων σε δημόσιο χαρακτήρα είναι αναγκαία προϋπόθεση για να διατηρηθεί ζωντανή η προοπτικής της Βιώσιμης Ανάπτυξης στην Περιφέρεια.

• Η ολιγοπωλιακή και εκτός Χωροταξικού Σχεδιασμού αντιμετώπιση της πράσινης ενεργειακής μετάβασης είναι καταστροφική για την οικονομία και για το περιβάλλον και απειλεί την ύπαιθρο με περιβαλλοντική, οικονομική και κοινωνική απερήμωση.

Η ανεξέλεγκτη και χωρίς Χωροταξικό Σχεδιασμό εγκατάσταση εκτεταμένων βιομηχανικών συστημάτων ανεμογεννητριών και φωτοβολταϊκών πάρκων στα οικοσυστήματα της περιφέρειας είναι εκτός πλαισίου κάθε έννοιας Βιώσιμης Ανάπτυξης.

Γι’ αυτό και η παράταξή μας προτείνει την αναστολή της αποσπασματικής και κατά τόπους έγκρισης εγκατάστασης νέων φαραωνικών και βιομηχανικής έκτασης αιολικών και φωτοβολταϊκών πάρκων στην Περιφέρεια, μέχρι να αποκατασταθεί ένας Χωροταξικός Σχεδιασμός που θα εξασφαλίζει την ολοκληρωμένη ανάπτυξη των πράσινων παρεμβάσεων, που θα εξασφαλίζει την προστασία των τοπικών αναπτυξιακών δραστηριοτήτων και τη διατήρηση του περιβάλλοντος στην ύπαιθρο.

• Η Περιφέρεια παραμένει αθωράκιστη απέναντι στον επαπειλούμενο πλημμυρικό κίνδυνο που φέρνει η προϊούσα κλιματική αλλαγή. 

Η ανάγκη αναθεώρησης και εκσυγχρονισμού του αντιπλημμυρικού σχεδιασμού, με αιχμή τη διεκδίκηση θεσμικής αναθεώρησης και εξεύρεσης πρόσθετων χρηματοδοτικών πηγών για τον ολοκληρωμένο σχεδιασμό και την ενίσχυση της αντιπλημμυρικής θωράκισης της Περιφέρειας, που έχει προτείνει η παράταξή μας εδώ και ένα χρόνο, με τη συγκρότηση Ειδικής Διαπαραταξιακής Επιτροπής, παρά το γεγονός ότι έγινε αποδεκτή από τη Διοίκηση της Περιφέρειας, εντούτοις δεν έχει ακόμη υλοποιηθεί. 

Ελπίζουμε ότι η νέα Περιφερειάρχης θα τιμήσει την υπόσχεσή της και θα ανταποκριθεί το συντομότερο δυνατό στη μεγάλη πρόκληση της κλιματικής αλλαγής.

• Η λειψυδρία που χτυπά την πόρτα της Περιφέρειας με οξυμένα προβλήματα στην Χαλκιδική και αλλού, δεν είναι θεομηνία. Είναι πρόβλημα απολύτως ανθρωπογενές, η λύση του οποίου είναι πολιτική.

Η ανάγκη ανάληψης ευθύνης σε επίπεδο περιφερειακής αυτοδιοίκησης, με την εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου πλαισίου μέτρων, έργων και παρεμβάσεων σε όλα τα επίπεδα της αναπτυξιακής διαδικασίας, για την αντιμετώπιση της μεγάλης απειλής της λειψυδρίας είναι επείγουσα και δεν μπορεί να μένει σε υποσχέσεις παρέμβασης της κυβέρνησης.

• Ο πρωτογενής τομέας μιας πάλαι ποτέ ακμάζουσας αγροτικά Περιφέρειας υποβαθμίζεται και παρακμάζει. 

Ο υποβιβασμός της περιφέρειας ως προς την απασχόληση τα τελευταία χρόνια από τη δεύτερη στην όγδοη θέση μεταξύ των 13 περιφερειών της χώρας, είναι το αποτέλεσμα και της παρακμής του πάλαι ποτέ ακμάζοντα πρωτογενούς της τομέα.

Η πρότασή μας για μια πολιτική ενίσχυσης του πρωτογενούς τομέα της Οικονομίας, με την εφαρμογή μιας πολιτικές στήριξης της αγροτικής ανάπτυξης και σχεδιασμού σύγχρονων εγγειοβελτιωτικών έργων, με έμφαση στην παραγωγή διεθνώς ισχυρά ανταγωνιστικών προϊόντων που αποτελούν συγκριτικά πλεονεκτήματα της Περιφέρειας Κ. Μακεδονίας, είναι μονόδρομος για την ενίσχυση της απασχόλησης, την αντιμετώπιση της ερημοποίησης της υπαίθρου και την επαναφορά της Περιφέρειας σε τροχιά ανάπτυξης.

• Η μονοκαλλιέργεια του τουρισμού έχει υπερβεί τη Φέρουσα Ικανότητα του οικοσυστήματος στη Χαλκιδική.

Η πρότασή μας για αναθεώρηση του μοντέλου του υπερτουρισμού είναι αναγκαία, προκειμένου να αποκατασταθεί ένα νέο μοντέλο ισόρροπης και ποιοτικής τουριστικής ανάπτυξης, που θα ωφελεί συγχρόνως και την Οικονομία και την Κοινωνία και το Περιβάλλον.

• Αναγκαία προϋπόθεση για την επίτευξη του στόχου της Βιώσιμης Ανάπτυξης είναι η εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού σύγχρονων υποδομών στην Περιφέρεια.

Η πρότασή μας για ανάπτυξη σύγχρονων υποδομών για τις Μεταφορές, με έμφαση στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς και στα Έργα Σταθερής Τροχιάς θα αναβαθμίσει την ποιότητα των Μεταφορών, θα βελτιώσει σημαντικά το Περιβάλλον και θα τονώσει την Οικονομία, ενισχύοντας το εμπόριο, τις εξαγωγές και τον Τουρισμό στην Περιφέρεια.

Η Περιφέρεια Κ. Μακεδονίας δεν μπορεί να μην έχει σιδηροδρομικό δίκτυο που να τη συνδέει με τις υπόλοιπες περιφέρειες της χώρας. Όπως δεν μπορεί να είναι η μόνη διασυνοριακή περιφέρεια στην Ευρώπη, χωρίς σιδηροδρομική σύνδεση με αυτήν. 

Αλλά και η Θεσσαλονίκη του ενός και πλέον εκατομμυρίου κατοίκων δεν μπορεί να διαθέτει μια μόνο γραμμή Μετρό, μήκους μόλις 9,5 χιλιομέτρων και να μην έχουν ακόμη ξεκινήσει οι επεκτάσεις δυτικά και προς αεροδρόμιο. 

Ούτε μπορεί να μην έχει ξεκινήσει ακόμη ο σχεδιασμός ενός δικτύου προαστιακού σιδηροδρόμου που να συνδέει το αεροδρόμιο το λιμάνι και τον σιδηροδρομικό σταθμό της Θεσσαλονίκης με τις υπόλοιπες ΠΕ της περιφέρειας.

Και τέλος, όταν η προσπάθεια στο πλαίσιο της Βιώσιμης Ανάπτυξης γίνεται για μείωση της κυκλοφορίας των αυτοκινήτων, μέσω του σχεδιασμού Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, δεν είναι δυνατόν να κατασκευάζεται στη Θεσσαλονίκη, αντί νέων Μέσων μαζικής Μεταφοράς, ένα ακόμη φαραωνικό οδικό έργο, ο FlyOver, η αναγκαιότητα του οποίου, μάλιστα, δεν έχει τεκμηριωθεί στη μετά τη λειτουργία του Μετρό εποχή.

Η πρακτική αυτή ενισχύει, αντί να αποδυναμώνει τη χρήση ΙΧ αυτοκινήτων, γεγονός που ανατροφοδοτεί τα οξυμμένα κυκλοφοριακά προβλήματα στη Θεσσαλονίκη.

Οι λύσεις και στα δέκα κορυφαία προβλήματα που περιγράφτηκαν αναδεικνύουν την ανάγκη μιας μεγάλης στροφής στην πολιτική της Περιφέρειας Κ. Μακεδονίας. Μιας στροφής στην κατεύθυνση μιας πιο ενεργητικής και πιο δραστήριας αυτοδιοικητικής πολιτικής, όπου η ανάληψη πρωτοβουλιών και η επεξεργασία λύσεων για την αντιμετώπιση των προβλημάτων, ακολουθούμενη από τη διεκδίκηση θεσμικών αλλαγών και επιπλέον χρηματοδοτικών πόρων που θα επιτρέψουν την υλοποίηση των λύσεων, θα αποτελεί τη νέα καθημερινότητα της διοίκησης στην περιφέρεια.

*O Γιάννης Μυλόπουλος είναι Καθηγητής, πρώην Πρύτανης ΑΠΘ και Επικεφαλής Παράταξης «ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Κ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ»