«Κλειστά κέντρα» και αποτροπή ενισχύουν τις αφίξεις των προσφύγων και μεταναστών

Το χειρότερο για μια κυβέρνηση είναι να σχεδιάζει πολιτικές στη βάση ιδεοληψιών και χωρίς αίσθηση της πραγματικότητας. Η κυβερνητική πολιτική για το προσφυγικό βασίζεται στην παντελώς αβάσιμη υπόθεση ότι όσο δυσχεραίνουν οι συνθήκες ζωής των προσφύγων και μεταναστών στην χώρα μας τόσο λιγότερες θα είναι οι νέες αφίξεις.

Όλες οι έρευνες που έχουν γίνει τα τελευταία 40 χρόνια στις κοινωνικές επιστήμες αλλά και η απλή ιστορική ανασκόπηση των προσφυγικών και μεταναστευτικών μετακινήσεων δείχνουν ότι αυτό δεν ισχύει. Απλά, ξεκάθαρα και χωρίς αμφιβολίες: δεν ισχύει. Δεν λειτούργησε πουθενά στον κόσμο και δεν θα λειτουργήσει και εδώ. Οι επιδείξεις φωτογραφιών με «κλειστά κέντρα κράτησης» στα ξερονήσια ενώπιον των δημοσιογράφων και η βαρύγδουπη ρητορική περί «φύλαξης των συνόρων» παράγουν ακριβώς το αντίθετο από ότι επιδιώκουν: ενισχύουν και επιταχύνουν τους ρυθμούς άφιξης προσφύγων και μεταναστών.

Στο βαθμό που οι πόλεμοι συνεχίζονται στη Μέση Ανατολή και τη βόρεια Αφρική και δεδομένου ότι το καθεστώς Ερντογάν χρησιμοποιεί τους πρόσφυγες ως γεωπολιτικό εκβιασμό, οι απελπισμένοι για επιβίωση δεν αποθαρρύνονται ούτε από τα πιο αυστηρά μέτρα περιορισμού της μετακίνησης τους ούτε από την επιδείνωση των συνθηκών ζωής τους στην Ελλάδα.

Απλά και μόνο διότι δεν έχουν εναλλακτική λύση στον τόπο τους. Φοβούμενοι ότι θα υπάρξει περαιτέρω αύξηση της αποτροπής και ανησυχώντας ότι το ταξίδι τους θα γίνεται όλο και πιο επικίνδυνο και ακριβό, επιταχύνουν την απόφαση για μετακίνηση. Το «σπιράλ» αποτροπής – περαιτέρω αύξησης – περαιτέρω αποτροπής – περαιτέρω αύξησης είναι ατέλειωτο.

Οι άνθρωποι αυτοί ενημερώνονται εξαντλητικά ώστε να γνωρίζουν τους όρους υπό τους οποίους θα ρισκάρουν τη ζωή τους στο ταξίδι. Η κυβερνητική πολιτική αποτροπής των αφίξεων προσφύγων και μεταναστών λειτουργεί ως καταλύτης ενισχύοντας όλους τους παράγοντες που οδηγούν στην απόφαση αυτών των ανθρώπων να μετακινηθούν προς την Ελλάδα.

Στο βαθμό που θα συνεχιστούν αυτές οι επιλογές, το προσφυγικό θα αποτελέσει πεδίο παταγώδους αποτυχίας της κυβέρνησης. Η συνεχής αύξηση των αφίξεων δεν θα μπορεί να αντιμετωπιστεί κοινωνικά και πολιτικά. Θα παράγει θυμό και αγανάκτηση από τους συντηρητικούς πολίτες που δεν θα κατανοούν τους λόγους αποτυχίας της κυβερνητικής πολιτικής και ταυτόχρονα θα βιώνουν την ύπαρξη δεκάδων χιλιάδων προσφύγων και μεταναστών που θα στερούνται την κανονικότητα μιας ενταξιακής πρόνοιας. Παράλληλα, θα παράγει συνεχώς βία, πόνο, ευρύτατο κοινωνικό αποκλεισμό και οργή, κυρίως στη δεύτερη γενιά των μετακινούμενων.

Το παράδειγμα της Γαλλίας, της Ισπανίας, της Γερμανίας και άλλων χωρών μας δείχνουν που οδηγεί αυτή η επιλογή… Το προσφυγικό και μεταναστευτικό φαινόμενο γίνεται πρόβλημα μόνο αν εμείς το κάνουμε. Δεν υπάρχει προσφυγική κρίση, υπάρχει κρίση υποδοχής των προσφύγων και των μεταναστών εξαιτίας επιλογών που περιορίζουν την κοινωνική τους ένταξη. Η κρίση αυτή δεν απειλεί μόνο τους μετακινούμενους πληθυσμούς. Απειλεί πρωτίστως εμάς που είμαστε πολίτες αυτού του τόπου λόγω των εκπτώσεων της δημοκρατίας και των αξιών μας. Η πλειοψηφία όσων αντιδρούν στις αφίξεις προσφύγων και μεταναστών δεν είναι ρατσιστές.

Καιρός είναι να τους πούμε την αλήθεια: τα «κλειστά κέντρα» στα ξερονήσια και όλα τα σχετικά μέτρα αποτροπής δεν ενισχύουν μόνο τις αφίξεις των προσφύγων και μεταναστών αλλά υπονομεύουν το μέλλον μας ως κοινωνία.