Κόκκινη κάρτα στην ΕΕ για το προσφυγικό

Όταν πρόσφυγες χάνουν τη ζωή τους, οι αριθμοί δεν μετράνε.

Δεν έχει σημασία αν πνίγηκαν στη Μεσόγειο ή στο Αιγαίο, αν τους χτύπησε μια νάρκη σε κάποιο σύνορο στην απέλπιδα προσπάθειά τους να βρουν σανίδα σωτηρίας μακριά από τον πόλεμο και τη δυστυχία.

Οι αριθμοί δεν μετράνε όταν πίσω από κάθε μονάδα, από κάθε ψηφίο κρύβεται ένα προσωπικό δράμα και μια χούφτα όνειρα που δεν έχουν χρώμα, ούτε θρησκεία, παρά μόνον ελπίδες για μια καλύτερη ζωή.

Οι αριθμοί, όμως, έχουν σημασία όταν αποδεικνύουν περίτρανα την επιτυχία ή την αποτυχία πολιτικών για το προσφυγικό. Τα στατιστικά στοιχεία, λοιπόν, για το 2018 «έβγαλαν κόκκινη κάρτα» σε όσους στην Ευρωπαϊκή Ένωση χαράζουν και στα λόγια τουλάχιστον υποστηρίζουν ότι δίνουν λύσεις στο προσφυγικό.

Διπλασιάστηκε πέρυσι ο αριθμός των προσφύγων που πνίγηκαν στη Μεσόγειο, σύμφωνα με έκθεση της Ύπατης Αρμοστείας για τους Πρόσφυγες (UNHCR), που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα. 2.275 πρόσφυγες και μετανάστες, αριθμός-ρεκόρ, κυρίως προερχόμενοι από τη Λιβύη, έχασαν τη ζωή τους στην προσπάθειά τους να φτάσουν σε μια ακτή της Γηραιάς Ηπείρου.

2.275 άνθρωποι, στην πλειοψηφία τους γυναικόπαιδα πνίγηκαν γιατί ευρωπαϊκές κυβερνήσεις κάνουν αγώνα δρόμου για ποια θα τους απορρίψει πρώτη. Για το πώς θα μετατρέψουν την Ευρώπη σε φρούριο. Στην κορυφή της μισαλλοδοξίας και της ξενοφοβίας βρίσκονται η Ιταλία του ακροδεξιού Σαλβίνι και η Μάλτα του κεντροαριστερού Μουσκάτ. Και οι δύο χώρες έκλεισαν τα λιμάνιά τους, απαγορεύοντας για μεγάλο χρονικό διάστημα την προσέγγιση ακόμη και πλοίων διάσωσης Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων.

Είχε δίκιο ο κεντροαριστερός Μουσκάτ όταν μόλις προχθές στη Σύνοδο MED7, που πραγματοποιήθηκε στην Κύπρο, δήλωσε, αναφερόμενος στο προσφυγικό ότι «ως χώρες της πρώτης γραμμής, όταν βρεθούμε στην κρίσιμη ώρα βρίσκουμε αλληλεγγύη ο ένας από τον άλλον». Αλληλεγγύη ο ένας στον άλλον για πολιτικούς λόγους, όχι αλληλεγγύη απέναντι στους πρόσφυγες.

Σύμφωνα με την έκθεση της UNHCR, με το συμβολικό τίτλο «Απελπισμένα Ταξίδια», κάθε μέρα κατά μέσο όρο έξι μετανάστες και πρόσφυγες χάνονται στη Μεσόγειο. Και το 85% αυτών που επιχειρούν να επιβιβαστούν σ΄ ένα φουσκωτό από μια ακτή της Λιβύης, συλλαμβάνεται και οδηγείται σε φυλακές-μπουντρούμια. Σε συνθήκες άθλιες, χωρίς τροφή και νερό για μέρες, άνδρες βασανίζονται, γυναίκες βιάζονται, παιδιά πεθαίνουν από αρρώστιες.

Μειώθηκε πράγματι ο συνολικός αριθμός αυτών που φτάνουν στην Ευρώπη: από 172.324 που ήταν το 2017 κατέβηκε στους 139.300 το 2018. Εξαίρεση η Ελλάδα, όπου οι αφίξεις ήταν πέρυσι περισσότερες σε σχέση με το 2017 (από 35.400 σε 50.500).

Το προσφυγικό μήπως λύθηκε; Μήπως γίνεται μια καλύτερη κατανομή των βαρών ανάμεσα στους «28» της ΕΕ; Μήπως καταβάλλονται προσπάθειες για να υπάρξει συνεργασία; Για ν΄ αντιμετωπιστούν οι αιτίες που προκαλούν τον ξεριζωμό εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων; Όχι βεβαίως. Απλώς με ισχυρές δόσεις στρουθοκαμηλισμού οι ευρωπαίοι ηγέτες προχώρησαν στην επαν-εξαγωγή του προβλήματος, αδιαφορώντας για την κατάσταση εκτός ευρωπαϊκών συνόρων. «Έξω από την αυλή μου κι ας είναι και η αδελφή μου…».

Και ας μη ισχυριστεί πάλι κανείς ότι η Ευρώπη δεν τους χωράει όλους. Τους χωράει, αρκεί να γίνει μια ορθολογική κατανομή. Υπάρχουν χώρες στην Αφρική και την Ασία που δέχονται κατά μέσο όρο 130-140.000 πρόσφυγες τον μήνα. Μπορούν συνεπώς όποιες χώρες της ΕΕ συμφωνήσουν εθελοντικά ότι πρέπει άμεσα να δοθεί λύση στο πρόβλημα, να δράσουν.

Και δύο ερωτήματα ως επίλογος. Η διάσωση μιας ζωής στη θάλασσα είναι πολιτικό θέμα; Ή επιβάλλεται από το Ναυτικό Δίκαιο;

Και δεύτερον, γιατί η ελληνική κυβέρνηση δεν ερευνά τις καταγγελίες για παράνομη επαναπροώθηση προσφύγων από την ελληνική αστυνομία προς τις τουρκικές αρχές;