Κρίση Πολιτισμού

Αρκετά με τις συμμορίες που λυμαίνονται την πολιτική ζωή του τόπου, ας πούμε και μια αλήθεια για τις αντίστοιχες της πολιτιστικής. Που δεν πρέπει να θεωρηθούν μικρότερης σημασίας. Γιατί διαμορφώνουν συνειδήσεις, επιβάλλουν πρότυπα, αναδεικνύουν τους υποτίθεται κορυφαίους, απαξιώνουν και περιθωριοποιούν άλλους…

Πρόκειται για γνωστά κυκλώματα καλλιτεχνών ή των λεγόμενων ανθρώπων των γραμμάτων, συγγραφέων κλπ., που με τη συνδρομή των απαραίτητων δημοσιογράφων, και με κάθε άλλο παρά καλλιτεχνικά κριτήρια, επιβάλλουν μια συγκεκριμένη αισθητική, αμφισβητούμενης αξίας, μια συγκεκριμένη ηθική, εξαιρετικά ελαστική, μια συγκεκριμένη ποιότητα, ιδιαζόντως ευτελή. Καθιερώνουν ως είδωλα, κάτι ανθρώπινα όντα, στα οποία η τηλεόραση αφιερώνει ώρες επί ωρών, υπαγορεύουν ύμνους για θεατρικές παραστάσεις που ελάχιστη σχέση έχουν με τη θεατρική τέχνη, προβάλλουν μετριότητες ως κορυφαίους, όλοι μαζί λιβανίζουν ο ένας τον άλλο, το σκηνικό αναπαράγεται, το μέτριο και το ασήμαντο καταγράφεται ως το απαύγασμα της τέχνης και της γραφής, το ύψος του πήχη τοποθετείται πολύ, μα πάρα πολύ χαμηλά, καθορίζοντας έτσι το πολιτιστικό παρόν και μέλλον της χώρας σε επίπεδα πολύ κάτω του μετρίου, την ίδια στιγμή αγνοούνται πνευματικές δυνάμεις, καλλιτέχνες που αληθινά δημιουργούν, που θα μπορούσαν να κάνουν τη διαφορά, να δώσουν ώθηση στον πολιτισμό και το αύριο του τόπου.

Θέλετε παραδείγματα; Παραστάσεις αρχαίου δράματος των κρατικών σκηνών κακής τηλεοπτικής αισθητικής, για λόγους απολύτως άσχετους με την τέχνη, καταχωρίζονται ως τεράστιες επιτυχίες, με κορυφαία τη στιγμή, που ο Ευριπίδης ως Μαρινέλλα τραγουδά «άνοιξε πέτρααα». Οι εξαιρετικές ερμηνείες και το αξεπέραστο κείμενο, στο επί δύο – τρία χρόνια sold out τετράωρο «Τρίτο στεφάνι», θάβονται κάτω από μια υστερική, νεκρόφιλη και υπό πλήρη σύγχυση σκηνοθετική οπτική, μια ανύπαρκτη σκηνογραφική άποψη, κάτω από κραυγαλέους προβολείς και όλα μαζί εξαίρονται από την κριτική και καταχειροκροτούνται από το κοινό, που αδυνατεί πλέον να ξεχωρίσει την τέχνη από τον τηλεοπτικό χυλό. Με βαθιά χασμουρητά βγαίνεις από ταινία χαρακτηρισμένη με τα πέντε αστέρια της παγκόσμιας αντικαθεστωτικής προπαγάνδας εναντίον του Ιράν.

Ο Αγγελόπουλος πεθαίνει και τα ιδιωτικά κανάλια, που αναλώνουν δίωρα σε γελοίες περσόνες, προβάλλουν δευτερόλεπτα κλεμμένων πλάνων από ταινίες του, δεν έχουν ούτε ένα τρίλεπτο δικό του, δεν τους απασχόλησε ποτέ ούτε ο ίδιος, ούτε η τέχνη του. (Ευτυχώς υπάρχει πάντα η ΕΡΤ και μόνο αυτή!). Το βραβείο αναγνωστών του ΕΚΕΒΙ πρέπει κάθε χρόνο να απονεμηθεί μεταξύ δέκα συγκεκριμένων βιβλίων, δέκα συγκεκριμένων συγγραφέων, ισάριθμων συγκεκριμένων εκδοτικών οίκων. Αν δεν διαβάζεις καθ’ υπόδειξιν δεν θεωρείσαι αναγνώστης. Οι «κορυφαίοι» που απονέμουν τα κρατικά βραβεία, δεν κατορθώνουν να ομονοήσουν και να δώσουν παμψηφεί το βραβείο στον Χριστιανόπουλο, κάποιοι αντιδρούν, προφανώς οι ίδιοι έχουν πίσω τους σημαντικότερο έργο, το μέγα βραβείο λογοτεχνίας απονέμεται κατά πλειοψηφία! (Το κουράγιο του να τους μουντζώσει αρνούμενος ήρθε σαν ανάσα οξυγόνου μέσα στον νεοελληνικό ζόφο). Αν τα καλύτερα κείμενα που γράφονται στη χώρα μέσα σ’ ένα χρόνο είναι τα προτεινόμενα προς βράβευση, τότε είμαστε άξιοι της μοίρας μας.

Τα ελληνικά διδάσκονται από τηλεοράσεως από ξασμένες ξανθιές, που δεν ξέρουν να ξεχωρίσουν το Αιγαίο από το Αίγιο. Η ηχορύπανση που θεωρείται σήμερα μουσική στην Ελλάδα είναι μια άλλη λυπητερή ιστορία, με δικούς της θύτες και θύματα. Κανείς μας δεν ξαφνιάζεται πια περνώντας δίπλα από έναν αρχαιολογικό χώρο γεμάτο σκουπίδια, πρόκειται για νεοελληνικό κανόνα. Για να μη μιλήσουμε για όσους ηγήθηκαν του υπουργείου Πολιτισμού μετά τη Μελίνα, (τι Κούβελας, τι Ντόρα, τι Λιάπης, τι Βουλγαράκης, τι φρίκη, φρίκη!) με αποκορύφωμα το τελευταίο κατάλοιπο των παπανδρεϊκών κηπουρών.

Η οικονομική κρίση δεν είναι μόνο οικονομική. Είναι κρίση Πολιτισμού, κρίση Αξιών. Σ’ έναν τόπο που παράγει Πολιτισμό και Αξίες, καμιά κρίση δεν μπορεί να επιβληθεί. Αλλά στην Ελλάδα, με την ευγενική συνδρομή όλων μας, Πολιτισμός δεν παράγεται εδώ και χρόνια! Όσο για τις Αξίες, η τύχη τους αγνοείται.