Κυβέρνηση-Εκκλησία: 1-0;

Λέξεις: Παναγιώτης Μπαρδάκης*

Αναλογιζόμενοι την σύγχρονη πολιτική μας ιστορία, θα πρέπει να παραδεχθούμε ότι θα ήταν παράδοξο να περιμέναμε πως μία πολιτική παράταξη που θα μετρούσε λίγα χρόνια ή έστω λίγες δεκαετίες ζωής θα μπορούσε να επιβληθεί πλήρως σε ένα θεσμό, όπως η Εκκλησία, που έχει ριζώσει εδώ και αιώνες στην Ελληνική κοινωνία ορίζοντας μεγάλο κομμάτι της πολιτισμικής και πολιτιστικής της ταυτότητας.

Από τις πρώτες κιόλας στιγμές της ανάληψης της διακυβέρνησης της χώρας από τη Νέα Δημοκρατία, η Κυβερνώσα παράταξη στάθηκε ιδιαίτερα παραχωρητική έναντι της Εκκλησίας. Αν και η Εκκλησία είχε καταφέρει να διατηρήσει όλα της τα προνόμια παρά την τετραετή διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, όπου μεγάλη μερίδα της βάσης του κόμματος αλλά και κορυφαίων στελεχών επιζητούσαν την ρήξη, πέρασε στη συνείδηση των πιστών πως είχε υποστεί μια ιδιότυπη δίωξη. Έτσι η τακτική Μητσοτάκη αφενός είχε πρωταρχικό στόχο να επιδείξει στην εκλογική βάση της Νέας Δημοκρατίας την αντίθεση της πολιτικής της στο συγκεκριμένο ζήτημα, και αφετέρου να αποκτήσει έναν ισχυρό σύμμαχο εντός της χώρας.

Η πρόσφατη απόφαση του Πρωθυπουργού αποτελεί ένα ιστορικό βήμα. Ανεξάρτητα των συνθηκών κάτω από τις οποίες πάρθηκε, υπάρχουν συγκεκριμένοι λόγοι που την κάνουν ξεχωριστή. Αρχικά η αναγγελία της γίνεται απευθείας από τον Πρωθυπουργό και ενώ ήδη έχει προηγηθεί η απόφαση της Ιεράς Συνόδου. Δεν ήταν η επιβολή της πολιτείας σε μια Εκκλησία που θα ξαφνιαζόταν. Ήταν η αντίδραση της Πολιτείας απέναντι σε μία Εκκλησία η οποία φάνηκε ανίσχυρη να επιβληθεί στον ίδιο της τον εαυτό.

Θα μπορούσαμε να πούμε πως η στάση της Εκκλησίας θεωρήθηκε τρόπον τινά ως αχαριστία απέναντι στις μέχρι τώρα προθέσεις της Κυβέρνησης. Η στιγμή για την πολιτική σκηνή ήταν κομβική. Ο ισχυρός θεσμός που φιγουράρει σταθερά ως ο θεσμός που εμπιστεύονται περισσότερο οι Έλληνες πολίτες έδειχνε να έχει εγκλωβιστεί μέσα σε μία θεολογική συζήτηση την οποία η πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας σε αυτή την έκτακτη κατάσταση αδυνατεί να αφουγκραστεί.

Καταλύτης όμως στην σημασία αυτής της απόφασης είναι το ποιος την λαμβάνει. Η «επιβολή» μιας συντηρητικής Κυβέρνησης στην Εκκλησία δημιουργεί τετελεσμένα για τα επόμενα χρόνια. Αν και οι βουλευτές της ΝΔ μετά την απόφαση του Πρωθυπουργού απέφυγαν να ασκήσουν κριτική στην Ιερά Σύνοδο, άλλωστε μια ρήξη την συγκεκριμένη χρονική περίοδο δεν θα ήταν θεμιτή, γίνεται εύκολα κατανοητό πως η στάση της Εκκλησίας στο ζήτημα της αντιμετώπισης του Κορονοϊού θα κρίνει πολλά μελλοντικά θέματα. Η συνέχιση αυτής της πολιτικής, θα μπορούσε να δημιουργήσει μία τελείως διαφορετική ισορροπία δυνάμεων στις σχέσεις Κράτους και Εκκλησίας.

Και το πιο σημαντικό. Μια ισορροπία που δεν θα κινδύνευε να διαταραχθεί από μια πιθανή πολιτική εναλλαγή έπειτα από εκλογές.

*Ο Παναγιώτης Μπαρδάκης είναι Ιστορικός ΔΠΘ