«Λευτεριά στη Κύπρο»: 51 χρόνια μετά

Λέξεις: Θανάσης Σκούφιας

Στις δεκαετίες που ακολούθησαν της εισβολής, το δράμα εξελίχθηκε σε ρουτίνα, σε πόνο με τον οποίο μάθαμε να ζούμε. Τα δάκρυα στέγνωσαν και το «δεν ξεχνώ» ξεθώριασε.

Στην εθνική μας αφήγηση το πρόβλημα της Κύπρου αποδίδεται αποκλειστικά στην τουρκική εισβολή του 1974, παραγκωνίζοντας τις ευθύνες της Ελλάδας που, δια της χούντας του Ιωαννίδη, η Τουρκία εκμεταλλεύτηκε υποδειγματικά.

Ψάλλουμε τον εθνικό ύμνο, πραγματοποιούμε εθιμοτυπικά μνημόσυνα, αλλά ίσα που μουρμουρίζουμε αυτά που προηγήθηκαν.

Τα χρόνια που πέρασαν είναι πολλά και οι περισσότεροι από μας γεννηθήκαμε και εξακολουθούμε να μεγαλώνουμε με το Κυπριακό ως παγιωμένη κατάσταση. Αυτό που δεν πρέπει να ξεχνάμε είναι πως η τουρκική εισβολή βασίστηκε στο πραξικόπημα του Ιωαννίδη και τη καταπάτηση της Συνθήκης Εγγύησης. Η Τουρκία θεμελίωσε το αφήγημα της στη προστασία του τουρκοκυπριακού πληθυσμού. Η Χούντα άλλαξε το status quo παράνομα και αυθαίρετα. Αυτό ακριβώς εκμεταλλεύτηκε η Τουρκία. Και γιατί η Ελλάδα δεν την οδήγησε τις επόμενες δεκαετίες στο διεθνές Δικαστήριο; Διότι υπήρχε σοβαρή περίπτωση να το χάσει.

Όπως εξελίχθηκαν τα πράγματα τις ημέρες εκείνες, οι Τούρκοι μπορούσαν να καταλάβουν και ολόκληρο το νησί. Αυτό όμως θα σήμαινε ολοκληρωτικό πόλεμο με την Ελλάδα και δεν θα ήταν διαχειρίσιμο διπλωματικά έναντι της διεθνής κοινότητας. Τελικά το 1983 ανακηρύχθηκε η Τουρκική Δημοκρατία της Βορείου Κύπρου, το ψευδοκράτος. Κάθε χρόνο, μέρες σαν και αυτές που διανύουμε και με αφορμή την εισβολή, γίνεται λόγος για ‘’μια δίκαιη και βιώσιμη λύση’’. Αυτό σημαίνει άραγε αποχώρηση των τουρκικών δυνάμεων από το νησί; Σημαίνει κράτος με κοινή ιθαγένεια για όλους;

Κάθε φορά που συναντώνται αντιπροσωπείες των δύο πλευρών, πίνουν τον καφέ τους, καταγράφουν το αδιέξοδο και τελικά συμφωνούν ότι διαφωνούν. Η διεθνής κοινότητα παρατηρεί και αναγνωρίζει ότι οδεύουμε αγόγγυστα προς de facto διχοτόμηση. Δεν πρόκειται ποτέ να υπάρξει κυβέρνηση στη Λευκωσία ή στην Αθήνα που θα αποδεχθεί κάτι τέτοιο. Ταυτόχρονα όμως, δεν υπάρχει περίπτωση μία τουρκική κυβέρνηση να υποχωρήσει από τη λύση των δυο κρατών. Ακόμη και αν η Τουρκία είναι η μόνη που αναγνωρίζει το ψευδοκράτος.

Η διχοτόμηση παγιώνεται, η διεθνής κοινότητα την αναγνωρίζει σιωπηρά. Το θέμα ίσως να το θεωρούν και μπαγιάτικο και αυτό ακριβώς με κάνει να πιστεύω ότι σήμερα είναι πιο πιθανό να επιλυθεί το Μεσανατολικό παρά το Κυπριακό. Ενδεχομένως περάσουν πολλές δεκαετίες, μέχρι να φύγουν από τη ζωή και οι τελευταίες γενιές όσων διατηρούν άσβεστη τη μνήμη της τραγωδίας στο μυαλό τους. Τότε ίσως να υπάρξει ‘’βιώσιμη λύση’’. Αυτό ίσως συμβεί τον επόμενο αιώνα και τελικά ένα από τα πιο σημαντικά προβλήματα της εξωτερικής μας πολιτικής να λυθεί με άδικο τρόπο.

Η τουρκική κατοχή είναι παράνομη και απόλυτα καταδικαστέα. Οι ένοχοι οφείλουν να λογοδοτήσουν για τα εγκλήματα τους. Και αυτό αφορά κάθε καταπιεστή, παλιότερο ή σύγχρονο.

Η Κύπρος μάτωσε στο παρελθόν, σήμερα ματώνει η Παλαιστίνη. Η καταδίκη απέναντι στα ειδεχθή εγκλήματα που διέπραξε η Τουρκία και σε αυτά που διαπράττει σήμερα το κράτος του Ισραήλ είναι δεδομένη. Οφείλουμε να είμαστε στο πλευρό των λαών που πασχίζουν να επιβιώσουν και να ζήσουν ελεύθεροι.

Λευτεριά στη Κύπρο! Λευτεριά στη Παλαιστίνη! Λευτεριά σε κάθε καταπιεσμένο λαό!

*Ο Θανάσης Σκούφιας είναι δημοσιογράφος, μεταπτυχιακός φοιτητής στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας στο HR και την Επικοινωνία