Λουλούδια στις ράγες…

Εικόνες: Ελένη Βράκα, Ορχάν Τσολάκ

Ξημερώματα Δευτέρας της 15ης Μαρτίου 1943. 2.500 άνθρωποι, εβραίοι Θεσσαλονικείς, φορτώνονται στα βαγόνια (προορισμένα να μεταφέρουν ζώα) του πρώτου συρμού που αναχωρεί για τα Στρατόπεδα της Πολωνίας. Ο φόβος υπήρχε σε όλους αλλά κανείς από αυτούς δεν φανταζόταν, ότι δεν θα ξανάβλεπαν την αγαπημένη πόλη. Δίπλα ακριβώς από τον παλαιό Σιδηροδρομικό Σταθμό, τότε υπήρχε ο λησμονημένος πια Συνοικισμός Χιρς. Αδειάζει πρώτος για να μετατραπεί σε τόπο συγκέντρωσης 50.000 συνολικά Εβραίων που θα μεταφερθούν στις επόμενες μέρες στο τρένο για το ταξίδι χωρίς γυρισμό. 70 χρόνια μετά μια πορεία μνήμης διοργανώνεται με αφετηρία την Πλατεία Ελευθερίας (όπου συγκεντρώθηκαν για πρώτη φορά τον Ιούλιο του ’42, οι Εβραίοι της πόλης από τους Ναζί σε μια επίδειξη ισχύος των κατοχικών δυνάμεων), μέχρι τον Παλαιό Σιδηροδρομικό Σταθμό (από όπου τον Μάρτη του 43 αναχώρησε το πρώτο τρένο του θανάτου). Η πορεία γίνεται θεσμός και χθες επαναλήφθηκε για τρίτη φορά. 

Οι λίγοι επιζώντες μέχρι σήμερα αλλά και χιλιάδες κόσμου συγκεντρώθηκαν και περπάτησαν σιωπηλά την ίδια διαδρομή για να τιμήσουν τη μνήμη των χαμένων Θεσσαλονικέων, κρατώντας τα πρώτα πολύχρωμα λουλούδια της άνοιξης. Η λαμπερή μέρα δεν συμβάδιζε με το “μάυρο” της θύμησης αλλά η άνοιξη αποφάσισε σήμερα να κάνει την εμφάνισή της για να σκορπίσει θαρρείς τη θλίψη.Το κεντρικό πανό το έγραφε ξεκάθαρα “Ποτέ ξανά” και τα λουλούδια στο τέρμα της διαδρομής αφέθηκαν στις ράγες και στα ίδια εκείνα βαγόνια που στέκουν ακίνητα κάτω από το βάρος της ιστορίας για να θυμίζουν θηριωδίες που ελπίζουμε να μην ξανασυμβούν.

Οι ομιλητές μίλησαν για τη μάχη ενάντια στη λήθη και το σχέδιο για τη δημιουργία ενός Μουσείου Ολοκαυτώματος και εκπαιδευτικού κέντρου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, αλλά και τη λειτουργία της έδρας Εβραϊκών σπουδών στο ΑΠΘ (ο πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης Δαυίδ Σαλτιέλ). Μνημόνιο Συνεργασίας υπογράφτηκε στα τελη του 2013 μεταξύ του Δήμου Θεσσαλονίκης, της ΓΑΙΑΟΣΕ και της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης που προβλέπει τη δημιουργία Μουσείου Ολοκαυτώματος στον χώρο του παλιού Σιδηροδρομικού Σταθμού. Επίσης, εκτός από το Μουσείο για το Ολοκαύτωμα, το Μνημόνιο Συνεργασίας θα προβλέπει την δημιουργία Συνεδριακού Κέντρου μέσα στον χώρο του παλιού Σταθμού της πόλης. Για πρώτη φορά θίχτηκε από τον βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Τριαντάφυλλο Μηταφίδη, και το θέμα της διεκδίκησης των λύτρων που κατέβαλε η Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης στις κατοχικές δυνάμεις (ώστε να επιστρέψουν σώοι οι άνθρωποί τους), στο πλαίσιο της ευρύτερης διεκδίκησης των κατοχικών οφειλών.