Μας χρειάζονται οι βιβλιοθήκες στο κάτω-κάτω;

της Ελευθερίας Κοσέογλου

Το Οκτώβριο του 1996 δημοσιεύτηκε σε εφημερίδα προκήρυξη για την πρόσληψη βιβλιοθηκονόμων. Ύστερα από συνέντευξη προσλήφθηκα μαζί με πολλούς από τους συναδέλφους που σήμερα φεύγουν στο «Πρόγραμμα εκσυγχρονισμός συστήματος βιβλιοθηκών».  Δουλέψαμε με μεράκι και δώσαμε άλλη μορφή κι άλλη πνοή  στις μέχρι τότε ανοργάνωτες και υποστελεχωμένες βιβλιοθήκες του ΑΠΘ που για πρώτη φορά στελεχώθηκαν επαρκώς με επιστημονικό προσωπικό, στη φιλότιμη δουλειά του  οποίου οφείλεται η σημερινή τους λειτουργία και εικόνα. Σήμερα, όμως, εγώ μαζί με άλλους 23 συναδέλφους, βγήκαμε στη διαθεσιμότητα, όχι γιατί δεν ήμασταν εργατικοί, όχι γιατί κάποιος μας αξιολόγησε και μας βρήκε «ελλιπών  προσόντων», όχι γιατί περισσεύαμε,  αλλά γιατί έπρεπε να θυσιαστούμε στο βωμό των μνημονιακών απαιτήσεων αλλά  και για να ικανοποιήσουμε τη δίψα της κοινωνίας για απολύσεις στο δημόσιο, που συστηματικά έχει καλλιεργήσει η κυβέρνηση, συνεπικουρούμενη στο «έργο» της από τις «ηλεκτρονικές μας γκουβερνάντες», τα ΜΜΕ.

Με τη βοήθειά τους, το υπουργείο μας κατασυκοφαντεί  από το καλοκαίρι (άλλωστε τα πρόσφατα πειράματα της ΕΡΤ και των καθηγητών του τομέα υγείας των ΕΠΑΛ αποδείχθηκαν ιδιαιτέρως επιτυχημένα). Παράλληλα, δημοσιεύει,  νόμους και προεδρικά διατάγματα, που αναιρούν  το ένα το άλλο και παραβιάζουν κατάφωρα το Σύνταγμα και κάθε έννοια νομιμότητας. Τον Οκτώβριο, αδυνατώντας να βρει άλλη λύση και αρνούμενο σταθερά το διάλογο με τους εργαζόμενους, μας εξανάγκασε, με την απειλή της αργίας, σε  απογραφή. Η διαδικασία της απογραφής προέβλεπε και καταχώριση, σε ηλεκτρονική πλατφόρμα, των τυπικών μας προσόντων αλλά και αποστολή των στοιχείων που τα πιστοποιούσαν στο Υπουργείο. Στην προκειμένη περίπτωση στήθηκε ένα ύπουλο παιχνίδι στις πλάτες των εργαζομένων, αφού το υπουργείο, αποδεδειγμένα πλέον, μας ενέπαιζε δίνοντάς μας, υποκριτικά, διαβεβαιώσεις για το αδιάβλητο της διαδικασίας και τον ενδελεχή έλεγχο των στοιχείων.

Ώσπου ήρθε η ημέρα, Δευτέρα 18 Νοεμβρίου 2013, που αναρτήθηκαν οι προσωρινοί πίνακες στην ιστοσελίδα του ΑΣΕΠ γεμάτες λάθη και ανακρίβειες. Πολλοί συνάδελφοι, είτε από άγνοια είτε από δόλο, καταχώρησαν στοιχεία ανακριβή, για τον έλεγχο, την επαλήθευση ή την απόρριψη των οποίων την αποκλειστική ευθύνη την είχε η τριμελής επιτροπή που όρισε το Υπουργείο. Την Πέμπτη το μεσημέρι, το υπουργείο, με μια αιφνιδιαστική κίνηση και ενώ στέλναμε με υπόδειξή του ενστάσεις θεραπείας, ανάρτησε  τους ίδιους (προσωρινούς) πίνακες ως τελικούς, δικαιώνοντας τον Τσαρούχη, αφού τελικά  η Ελλάδα είναι πράγματι η χώρα του «είσαι ό,τι δηλώσεις». Δύο ώρες αργότερα υπογράφηκαν από τον ίδιο τον υπουργό οι διαπιστωτικές πράξεις με αναδρομική μάλιστα ισχύ.

Η επόμενη μέρα μας βρίσκει σοκαρισμένους και διχασμένους, τον  καθένα από εμάς να  κοιτά καχύποπτα τον άλλο, να εκτοξεύει βολές εναντίον του ΑΠΘ, των συνδικαλιστών και των συναδέλφων.

Η ουσία όμως είναι μια: το ΑΠΘ, εντελώς άδικα, στερείται των υπηρεσιών 169 υπαλλήλων. Όλοι αυτοί οι εργαζόμενοι προσέφεραν, ο καθένας από το πόστο του, πολύτιμες και εντελώς απαραίτητες για την απρόσκοπτη λειτουργία του ιδρύματος υπηρεσίες. Οι 23 από αυτούς είμαστε βιβλιοθηκονόμοι, έμπειρα στελέχη βιβλιοθηκών που μέχρι χθες λειτουργούσαν ομαλά χάρη στη δική μας δουλειά. Ίσως για τον Υπουργό τα πανεπιστήμια δεν έχουν σχέση  με  την επιστημονική έρευνα, άρα δεν χρειάζονται και τις βιβλιοθήκες. Ίσως, πάλι, στα μάτια του Υπουργού Παιδείας  (και πανεπιστημιακού δασκάλου άλλωστε) να είμαστε κάτι γραφικές κυρίες, που απλώς τοποθετούν τα βιβλία στα ράφια… Το σίγουρο, πάντως, είναι ότι τέτοιες μεθοδεύσεις αποδεικνύουν ότι τα υποκείμενά τους (και διαβάστε το όπως θέλετε) δεν έχουν σχέση με τη πραγματική δουλειά του επιστήμονα βιβλιοθηκονόμου και  του ερευνητή, αλλά ούτε και με την πραγματική αγωνία και τον αγώνα του φοιτητή για γνώση. Η βιβλιοθήκη σήμερα θρηνεί τους εργαζομένους της, θρηνεί όμως και τη λειτουργία της.

Τα πανεπιστήμια πρέπει να είναι ανοικτά, αλλά πώς θα γίνει η έρευνα ποιος θα ανανεώσει τις ηλεκτρονικές συνδρομές των ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών (HEAL –Link), ποιος θα ενδιαφερθεί για τα περιοδικά, τα βιβλία, τα εργαλεία ηλεκτρονικής αναζήτησης, ποιος θα ψηφιοποιήσει τους θησαυρούς της κεντρικής βιβλιοθήκης, ποιος θα υποστηρίξει τα ηλεκτρονικά μαθήματα (blackboard), ποιος θα βάλει το κλειδί στην πόρτα της βιβλιοθήκης της γεωπονίας, των μηχανολόγων μηχανικών, των πολιτικών επιστημών, των πολιτικών μηχανικών, του ιταλικού, της θεολογίας και τόσων άλλων βιβλιοθηκών… Το βέβαιο είναι ότι το πρόβλημα της υποστελέχωσης δεν θα το αντιμετωπίσει ο κύριος(;) υπουργός αλλά οι φοιτητές, για τις σπουδές των οποίων μυρολογεί (sic) “καθώς κλαίγει η φώκια τον πνιγμένον – είναι τα δάκρυά της καυτερά, σαπίζει τον πνιγμένον και κάθεται και τον τρώγει”,  για να θυμηθούμε και τον-δυστυχώς πάντα επίκαιρο-Μακρυγιάννη…

Συνάδελφοι και συνεργάτες τόσα χρόνια στεκόμαστε σήμερα αμήχανοι οι περισσότεροι,  και αυτοί που φεύγουν κι αυτοί που μένουν, με τα μάτια κατεβασμένα,  χωρίς να ξέρουμε τι να περιμένουμε.

Ένα αύριο δύσκολο για όλους, δυσβάσταχτο και άδικο για μας που φεύγουμε.  

* Η Ελευθερία Κοσέογλου είναι βιβλιοθηκονόμος και εργαζόταν μέχρι χθες στην Κεντρική Βιβλιοθήκη του ΑΠΘ