Mε τη δύναμη της σκέψης, χτίζεις νοοτροπία ευτυχίας
Η Σοφία Αγαθονικοπούλου γράφει για το πώς ο νους είναι το κλειδί της ευτυχίας και της προόδου
Λέξεις: Σοφία Αγαθονικοπούλου | Εικόνα: Unsplash
Ο τρόπος σκέψης και η νοοτροπία, αποτελούν βασικούς πυλώνες της ανθρώπινης προσωπικότητας και καθοριστικούς παράγοντες στη ζωή του ανθρώπου, καθώς επηρεάζουν τις επιλογές, τις συμπεριφορές και, τελικά, την πορεία του. Από την αρχαιότητα έως σήμερα, πολλοί φιλόσοφοι και στοχαστές έχουν τονίσει ότι η δύναμη του νου είναι το κλειδί για την ευτυχία και την πρόοδο.
- Ο Σωκράτης, για παράδειγμα, υποστήριζε πως «ο ανεξέταστος βίος δεν είναι άξιος να βιωθεί», δείχνοντας ότι η αυτογνωσία και η εξέταση των σκέψεων μας είναι ουσιαστικά στοιχεία για την προσωπική εξέλιξη.
- O Χαλίλ Γκιμπράν & Λάο Τσου έλεγαν:
Πρόσεχε τις σκέψεις σου 🡪γίνονται οι λέξεις σου
Πρόσεχε τις λέξεις σου🡪γίνονται οι πράξεις σου
Πρόσεχε τις πράξεις σου🡪γίνονται οι συνήθειές σου
Πρόσεχε τις συνήθειές σου🡪γίνονται ο χαρακτήρας σου
Πρόσεχε το χαρακτήρα σου🡪γίνεται το πεπρωμένο σου
- H αρχή είναι ο λόγος “εν αρχή ην ο λόγος», είπε ο Ηράκλειτος. Και η παραγωγή και η ορθή χρήση του συνιστά πρωταρχικό μέλημα κάθε ανθρώπου που στοχεύει στην εξέλιξη του εαυτού του. Αυτό υποδηλώνει ότι ο ανθρώπινος νους έχει την ικανότητα να αναπτύσσεται και να εξελίσσεται μέσω της λογικής και της αυτοκριτικής.
- Επίσης, ο Ρωμαίος αυτοκράτορας και σπουδαίος μελετητής του ανθρώπινου μυαλού Μάρκος Αυρήλιος ανέφερε ότι: «Η ευτυχία της ζωής μας εξαρτάται από την ποιότητα των σκέψεων μας»
Και σε αυτό το σημείο αναρωτιόμαστε: Τι μας ορίζει? Η μοίρα ή το πεπρωμένο?
Μοίρα🡪 σημαίνει «αυτό που έχει ειπωθεί». Έχει προκαθοριστεί στη ζωή μας, είναι αναπόφευκτη (προκαλεί αρνητικούς συνειρμούς).
Πεπρωμένο🡪 λατ. Destinare αυτό που έχει παγιωθεί. Είναι κάτι που μπορούμε να διαμορφώσουμε και να αλλάξουμε, αν θελήσουμε να δεσμευτούμε. Βρίσκεται στον αντίποδα της μοίρας και έχει το στοιχείο της επιλογής.
Ο τρόπος σκέψης και η νοοτροπία, είναι τα στοιχεία που καθορίζουν όχι μόνο τον τρόπο με τον οποίο ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται τον κόσμο γύρω του, αλλά και το πώς δρα, αντιδρά και πορεύεται στη ζωή. Όπως τόνιζε και ο Επίκτητος «δεν είναι τα πράγματα που μας ταράζουν, αλλά οι γνώμες που έχουμε για τα πράγματα».
Η νοοτροπία δεν είναι απλώς ένα σύνολο πεποιθήσεων, στάσεων και αντιλήψεων∙ είναι η αφετηρία από την οποία ξεκινούν οι αποφάσεις, οι πράξεις και, τελικά, η ίδια η πορεία ενός ατόμου. Η νοοτροπία δεν είναι σταθερή ούτε γενετικά προκαθορισμένη. Διαμορφώνεται μέσα από παράγοντες όπως η οικογένεια, η παιδεία, οι κοινωνικές συνθήκες και οι προσωπικές εμπειρίες. Ένα παιδί που μεγαλώνει σε περιβάλλον ενθάρρυνσης μαθαίνει να πιστεύει στις δυνατότητές του, ενώ αντίθετα ένα παιδί που βιώνει συνεχή απόρριψη συχνά αναπτύσσει φοβική και αμυντική στάση. Ακόμη και σε μεγαλύτερη ηλικία, όμως, η νοοτροπία μπορεί να αλλάξει.
Σύγχρονη ψυχολογική έρευνα της ψυχολόγου Carol Dweck, μετά από χρόνια έδειξε ότι υπάρχουν δύο βασικοί τρόποι σκέψης :
Ο παγιωμένος τρόπος σκέψης (fixed mindset) , πιστεύουμε ότι οι ικανότητες μας δεν μπορούν ν’ αλλάξουν, να βελτιωθούν, ν’ αναπτυχθούν. Έχουμε γεννηθεί με αυτές και δεν αλλάζουν. Αρκεί μια αποτυχία για να σταματήσουμε την προσπάθεια!
Η νοοτροπία ανάπτυξης (growth mindset) , πιστεύουμε ότι μπορούμε να αναπτύξουμε τις ικανότητες μας ή να αποκτήσουμε καινούριες, αρκεί να υπάρχει συνειδητή πρόθεση και προσπάθεια.
Πως θα μπορούσε κάποιος να κάνει βήματα για τη μετάβαση από τον παγιωμένο τρόπο σκέψης στη νοοτροπία ανάπτυξης?
- Αυτογνωσία (αναγνωρίζω τις πεποιθήσεις μου και τι με περιορίζει)
- Αμφισβήτηση πεποιθήσεων (κουβαλάμε ιδέες που δεν είναι δικές μας)
- Επαφή με νέες εμπειρίες (έκθεσή του εαυτού μας σε διαφορετικές ιδέες, ανθρώπους, καταστάσεις)
- Εξάσκηση στη θετική στάση (μετασχηματισμός της ματιάς μας. Το πρόβλημα γίνεται ευκαιρία για μάθηση)
- Συνέπεια και υπομονή (η αλλαγή δεν γίνεται από τη μια στιγμή στην άλλη. Χρειάζεται καθημερινή φροντίδα)
Πρακτικά tips που αναπτύσσουν τη νοοτροπία ανάνπτυξης:
- Αγκάλιασε τις προκλήσεις. Κάθε δυσκολία είναι μονοπάτι εξέλιξης.
- Δες τα λάθη ως μάθημα. «Τι μπορώ να μάθω από αυτό?»
- Εστίασε στην πρόοδο, όχι στην τελειότητα. Μικρά καθημερινά βήματα οδηγούν σε μεγάλη αλλαγή.
- Αντικατέστησε το «δεν μπορώ» με τη μαγική λέξη «ακόμα». Ανοίγει το δρόμο στη βελτίωση.
- Ζήτα και δέξου ανατροφοδότηση. Είναι καθρέφτης εξέλιξης.
- Διάβαζε και μάθαινε συνεχώς. Η νοοτροπία ανάπτυξης τρέφεται από τη γνώση και την περιέργεια.
- Κάνε παρέα με ανθρώπους που σε εμπνέουν. Το περιβάλλον διαμορφώνει τη σκέψη μας. Είμαστε ο μέσος όρος των 5 κοντινών μας ανθρώπων, ή αν είσαι ο πιο έξυπνος άνθρωπος στο τραπέζι, ήρθε η ώρα να αλλάξεις τραπέζι.
- Αναγνώρισε και πανηγύρισε τις μικρές επιτυχίες. Είναι τα βήματα που σε φέρνουν πιο κοντά στο στόχο σου
Υιοθετώντας έναν θετικό τρόπο σκέψης, μεταμορφώνουμε το τώρα μας και χτίζουμε ένα δημιουργικό μέλλον. Ωφέλιμο για εμάς και τους άλλους. Γινόμαστε η αλλαγή που θέλουμε να δούμε στους άλλους. Αντίστοιχα, η νοοτροπία ανάπτυξης αποτελεί έναν καθρέφτη εξέλιξης και ταυτόχρονα καταλύτη μάθησης. Το ερώτημα που τίθεται είναι, τι σκέψεις επιλέγει ο καθένας μας να κάνει για να βιώνει μια ευτυχισμένη ζωή.
