Μετανάστες στο Μόντρεαλ

Μόντρεαλ, Αύγουστος 2013

Την εβδομάδα αυτή συμπληρώθηκαν δύο χρόνια από την στιγμή που φτάσαμε στο Μόντρεαλ. Μετακομίσαμε εδώ γιατί βρέθηκε εργασία για τον ένα από τους δύο μας, πολύ καλά πληρωμένη για τα μέτρα της Ελλάδας, αξιοπρεπής για τα αντίστοιχα του Καναδά.

Το Μόντρεαλ είναι μία από τις μεγάλες πόλεις του Καναδά και η μεγαλύτερη της επαρχίας του Κεμπέκ. Σε ολόκληρη την πόλη είναι διάχυτη η γαλλική κουλτούρα, κάτι που την ξεχωρίζει από τις υπόλοιπες πόλεις της Βόρειας Αμερικής. Οι κάτοικοι είναι δίγλωσσοι και είναι εντυπωσιακό το με πόση μαεστρία περνάνε από τα γαλλικά στα αγγλικά ή ακόμα και μπερδεύουν τις δύο γλώσσες σε έναν αχταρμά πολυγλωσσίας. Εάν βέβαια προσθέσετε και τους μη Καναδούς που μένουν έδω, τότε άνετα το Μόντρεαλ μπορεί να θεωρηθεί μία σύγχρονη Βαβέλ. Οι κάτοικοι της επαρχίας είναι αρκετά ευαίσθητοι με τη γαλλική τους ιδιαιτερότητα και αντιμετωπίζουν το Κεμπέκ ώς ένα γαλατικό χωριό (με γλωσσικά κριτήρια), που αντιστέκεται στις προκλήσεις και στις ορδές των αγγλόφωνων επιβουλευτών.

Το γλωσσικό στοιχείο και η έντονη ανησυχία για την απώλειά του θέτουν κάποιους ανασταλτικούς περιορισμούς για τη μετανάστευση εδώ. Για να έρθει κάποιος από την Ελλάδα στον Καναδά ως τουρίστας δεν χρειάζεται βίζα και μπορεί να διαμείνει μέχρι 6 μήνες. Διαφορετικά θα πρέπει να έρθει αποδεχόμενος εκ των προτέρων κάποια θέση εργασίας ή για φοίτηση σε κάποιο πανεπιστημιακό ίδρυμα. Σε αυτή την περίπτωση εκδίδεται μία άδεια διαμονής (work ή study permit), με διάρκεια όσο η εργασία ή η φοίτηση και δυνατότητα ανανέωσης.

Αν βέβαια κάποιος έχει πάρει την απόφαση να μεταναστεύσει εδώ, ο Καναδάς δέχεται κόσμο. Μπορεί κανείς να κάνει αίτηση για μόνιμος κάτοικος, που ουσιαστικά αποτελεί το προοίμιο της απόκτησης υπηκοότητας. Πρόκειται για χρονοβόρα διαδικασἰα, με σημαντικό οικονομικό κόστος αλλά με θετική έκβαση σχεδόν πάντα. Για το Κεμπέκ η ευχέρεια στη γαλλική γλώσσα είναι υπερβολικά σημαντικό προσόν.

Το Μόντρεαλ είναι μια πόλη που αξίζει να ζήσει κανείς ακόμη και για πάντα. Οι άνθρωποι εδώ αδιαφορούν πλήρως για το αν είσαι μετανάστης, αν τους τρως τη δουλειά και άλλα τέτοια όμορφα. Δε νοιώσαμε καμιά στιγμή ότι τυγχάνουμε διαφορετικής αντιμετώπισης, επειδή δεν είμαστε από εδώ. Ισως βοηθάει το ότι είναι μια κοινωνία όπου πολλοί άνθρωποι βρίσκονται στην ίδια μοίρα με εμάς.

Η πόλη είναι γεμάτη μετανάστες ή απόγονους μεταναστών και συγκεκριμένα το 20% του συνολικού πληθυσμού έχει γεννηθεί σε κάποια άλλη χώρα.. Οπότε ήταν σχετικά αναμενόμενο να αποκτήσουμε μία διεθνή συντροφιά. Για του λόγου το αληθές, πέρα από Έλληνες, κάνουμε παρέα με Κινέζους, Μεξικανούς, Ινδούς, Βούλγαρους, Γάλλους, Λιβανέζους, Νοτιοαμερικάνους, Μαροκινούς και η λίστα συνεχίζεται. Η ελληνική κοινότητα είναι μεγάλη και οργανωμένη. Οι περισσότεροι Έλληνες έφτασαν εδώ για ένα καλύτερο αύριο και δουλέψαν εργάτες και χαμηλόμισθοι σε πολλές δουλειές. Σήμερα το μεγαλύτερο ποσοστό των επιχειρήσεων σίτησης ανήκει σε Έλληνες. Αγαπάνε το Κεμπέκ αλλά δεν ξεχνούν την πατρίδα. Σε καλωσορίζουν με ανοιχτή καρδιά αλλά όλοι θα σου πουν το παράπονό τους και τη γνώμη τους για την κατάσταση στην Ελλάδα.

Γενικά υπάρχει μία αίσθηση ελευθερίας και μια βαθειά αποδοχή της διαφορετικότητας. Στο Κεμπέκ επιτρέπεται ο γάμος μεταξύ ομοφιλόφιλων και η υιοθεσία. Απλά να σημειώσουμε ότι η Gay Pride παρέλαση εδώ είναι μέρος του Gay Montreal φεστιβάλ που διαρκεί μια εβδομάδα και αποτελεί από τα πλέον αναμενόμενα γεγονότα του καλοκαιριού. Η ίδια ανοχή στο διαφορετικό ισχύει και για τις θρησκείες. Παντού στην πόλη υπάρχουν χώροι λατρείας που λειτουργούν καθημερινά. Οι άνθρωποι διατηρούν την πίστη και τις συνήθειές τους ανεμπόδιστα και περήφανα. Διοργανώνουν φεστιβάλ, παρελάσεις, πανυγήρια. Δρόμοι κλείνουν, σημαίες ανεμίζουν και ενώ θα μπορούσαμε να παραδεχτούμε ότι οι ντόπιοι βγαίνουν από την βόλεψή τους κανείς δε θα βγει να φωνάξει «Να φύγετε! Να πάτε αλλού!»

Το  Μόντρεαλ είναι ένα πραγματικά κοσμοπολίτικο κέντρο. Προσφέρει δραστηριότητες για όλα τα γούστα και όλα τα βαλάντια. Από αθλητικά γεγονότα (Φόρμουλα 1, Rogers Cup) μέχρι συναυλίες και Cirque du Soleil. Αλλά μπορείς να πεις ότι είναι και η πόλη των φεστιβάλ. Έχει φεστιβάλ για τα πάντα! Από φεστιβάλ μουσικής και κινηματογράφου μέχρι φεστιβάλ πυροτεχνημάτων και κωμωδίας.

Η ένταξή μας στην τοπική κοινωνία και η επιβίωσή μας σε αυτή μπορούν να θεωρηθουν αβίαστες και ομαλές, σε σημείο που πλέον έχουμε καλομάθει. Από τη μία η σχετικά ανύπαρκτη γραφειοκρατία και από την άλλη η διευκόλυνση της καθημερινότητάς. Πολλά πάρκα, χαμηλή δόμηση στο μεγαλύτερο μέρος της πόλης, συστήματα κοινοκτημοσύνης αυτοκινήτων και ποδηλάτων συνθέτουν την εικόνα ενός αστικού ιστού καλά οργανωμένου που αποσκοπεί στην ευκολότερη διαβίωση και συμβίωση των κατοίκων.

Όλα αυτά είναι αρκετά για να μιλήσουμε για ένα πανέμορφο μέρος που σου προσφέρει υψηλή ποιότητα ζωής όμως είναι μόνο η μία πλευρά του νομίσματος.  Στο Κεμπέκ υπάρχουν και οι τέσσερις εποχές και ο χειμώνας είναι ο βασικότερος λόγος για να αποφύγει κάποιος να μετακομίσει εδώ. Όσο γλυκό είναι το καλοκαίρι και σε κάνει να ξεχνιέσαι, ο χειμώνας έρχεται πάντα και συνοδεύεται από πάρα πολύ χιόνι (όσο φαντάζεστε και τουλάχιστον δύο φορές άλλο τόσο) και θερμοκρασίες κολλημένες διαρκώς κάτω από το μηδέν. Μας αρέσει να διηγούμαστε το γεγονός ότι για μία εβδομάδα φέτος η θερμοκρασία ήταν ανάμεσα στο -34 και -38, αλλά η αλήθεια είναι ότι για 3 μήνες περίπου κυμαίνεται από τους -12 έως τους -25. Χωρίς καμία διάθεση υπερβολής, το κρύο αυτό υπήρξε σοκαριστικό για εμάς. Βέβαια, παρά τις πολικές θερμοκρασίες η ζωή συνεχίζεται κανονικά, τα πάντα λειτουργούν ενώ ακόμα και τις ημέρες της έντονης παγωνιάς, δεν τίθεται θέμα να μη δουλέψεις.

Το κόστος ζωής είναι αυξημένο σε σύγκριση με την Ελλάδα, αν και για να ακριβολογούμε, ακόμα και προ κρίσης οι μισθοί εδώ ήταν καλύτεροι. Το κόστος των εισιτηρίων για ένα ετήσιο εθιμοτυπικό ταξίδι στην Ελλάδα είναι επίσης αρκετά μεγάλο. Εδώ το Φ.Π.Α. είναι 15% και δεν περιλαμβάνεται στις τιμές, πράγμα που σε μπερδεύει αρκετά. Γενικά σχεδόν καμιά υπηρεσία δεν είναι τζάμπα και νιώθεις ότι μονίμως σου παίρνουν λεφτά από παντού. Χαρακτηριστικά όταν είσαι πελάτης τραπέζης ό,τι συναλλαγή κάνεις είτε στο ταμέιο είτε διαδικτυακά χρεώνεσαι. Για να μην πούμε για την κινητή τηλεφωνία όπου χρεώνεσαι τόσο για τις εξερχόμενες όσο και για τις εισερχόμενες κλήσεις.

Ένα μεγάλο πρόβλημα των μη Καναδών είναι ότι είναι δύσκολη η πρόσβαση στην αγορά εργασίας. Μία πληθώρα επαγγελμάτων προστατεύεται τόσο από την ομοσπονδιακή όσο και την επαρχιακή κυβέρνηση και επιμελητήρια κατοχυρώνουν τα δικαιώματα των μελών τους. Η πρόσβαση και η εγγραφή σε αυτά τα επιμελητήρια είναι μία επίπονη διαδικασία μακράς διάρκειας, που απαιτεί μαθητεία και εξετάσεις γνωστικής και γλωσσικής επάρκειας. Επιπλέον η ανεργία είναι μεγαλύτερη για τους μετανάστες. Τα στατιστικά εδώ . Η καλύτερη προοπτική είναι η εύρεση εργασίας πρίν την μετακόμιση εδώ.

Δεν θα ισχυριζόμασταν ποτέ ότι το Μόντρεαλ είναι ειδυλλιακό ή ότι πλησιέστερο στον παράδεισο επί γης. Ίσα-ίσα. Υπάρχουν γωνιές της πόλης όπου συναντάς πλήθος χαμένων ανθρώπων ενώ σε αστικό διοικητικό επίπεδο μόλις τον τελευταίο χρόνο παραιτήθηκαν δύο δήμαρχοι για καταγγελίες διαφθοράς.

Η αίσθηση που έχουμε αποκομίσει από το Μόντρεαλ και η οποία μας μένει τελικά είναι ότι η καθημερινότητα εδώ είναι πιο απλή και σε αυτό συμβάλλει το ότι πολλές λειτουργίες της πόλης πραγματικά προσφέρουν αυτό που υπόσχονται, ενώ γίνονται σεβαστές από τη μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών, που διαχειρίζονται αποτελεσματικότερα τη σχέση ανάμεσα στο ατομικό και στο γενικό συμφέρον.

Μαρία και Νίκος

*H Mαρία και ο Νίκος Τσακίρης, Θεσσαλονικείς και φίλοι της Parallaxi, βλέπουν ένα μέλλον στον Καναδά και μας μετφέρουν τις εντυπώσεις τους από τα πρώτα 2 χρόνια της ζωης τους εκεί.