Μετρό και Fly Over: Αλήθειες και ψέματα

Λέξεις: Γιάννης Μυλόπουλος

Το Μετρό στη Θεσσαλονίκη σήμερα θα έπρεπε να λειτουργεί.

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό που εκτελούνταν μέχρι το 2019, την οποία άλλαξε με δική του, μονομερή απόφαση, χωρίς τεχνική τεκμηρίωση ο κ. Μητσοτάκης, ήδη η βασική του γραμμή,  από το Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό μέχρι τη Νέα Ελβετία, μήκους 9,5 χιλιομέτρων, θα έπρεπε να λειτουργεί από το τέλος του 2020. Πλην του σταθμού Βενιζέλου, που λόγω της γνωστής ιδιαιτερότητας θα παραδίδονταν αργότερα και συγκεκριμένα το 2023.

Σήμερα όμως, εκτός από τη βασική γραμμή, σύμφωνα με τον σχεδιασμό που αναίτια ανέτρεψε ο κ. Μητσοτάκης μόλις ανέλαβε την κυβέρνηση της χώρας, θα έπρεπε να λειτουργεί και η γραμμή Καλαμαριάς.

Η οποία θα παραδίνονταν σε κυκλοφορία από το καλοκαίρι του 2021.

Θα είχε λυθεί, έτσι, οριστικά το κυκλοφοριακό πρόβλημα της Θεσσαλονίκης, το οποίο χρόνο με τον χρόνο επιδεινώνεται, με τεράστιες οικονομικές, κοινωνικές, αλλά και περιβαλλοντικές συνέπειες.

Δεν είναι άσχετη με την καθυστέρηση του Μετρό η ευρωπαϊκή καταδίκη της Θεσσαλονίκης λόγω ατμοσφαιρικής ρύπανσης και συγκεκριμένα λόγω υπέρβασης των συγκεντρώσεων των αιωρούμενων σωματιδίων στην ατμόσφαιρα.

Ο σχεδιασμός του Μετρό που εκτελούνταν μέχρι το 2019, τον οποίον ανέτρεψε αναίτια ο κ. Μητσοτάκης, προχωρούσε με επιτυχία, καθώς το έργο από το 30% που βρίσκονταν το 2015, δέκα χρόνια μετά την έναρξή του, έφτασε το 2019 στο 75% της ολοκλήρωσής του.

Με το 45% ενός έργου, το οποίο το μοναδικό στον κόσμο που κατασκευάζεται επί 18 συναπτά έτη και ακόμη δεν έχει τελειώσει, να έχει ολοκληρωθεί μέσα σε μόλις 4,5 χρόνια, (2015 – 2019).

Σύμφωνα με εκείνον τον σχεδιασμό, το εξαιρετικής αρχαιολογικής σημασίας και μοναδικότητας μνημείο του Decumanus Maximus, ένα ολόκληρο τμήμα του πολεοδομικού συγκροτήματος της Ρωμαϊκής και μετέπειτα της Βυζαντινής Θεσσαλονίκης, έκτασης 2.000 τ.μ., που βρέθηκε στο σταθμό Βενιζέλου αυθεντικό, αλώβητο και ακέραιο, θα παρέμενε αμετακίνητο στη θέση του, εκεί που βρίσκονταν επί 18 αιώνες. Για να γίνει ισχυρό τοπόσημο της Θεσσαλονίκης και να προσελκύει το ενδιαφέρον εκατομμυρίων τουριστών από όλο τον κόσμο.

Το Μετρό σήμερα, καλοκαίρι του 2024, δεν έχει ακόμη τεθεί σε λειτουργία. Κι αυτό, με αποκλειστική ευθύνη του κ. Μητσοτάκη και της κυβέρνησής του.

Οι οποίοι, αντί να παραδώσουν το έργο το 2020 με τα αρχαία στη θέση τους, άλλαξαν τον σχεδιασμό που ακολουθούνταν με επιτυχία μέχρι τότε, προφασιζόμενοι διάφορα ψευδή, αβάσιμα και αντιεπιστημονικά επιχειρήματα.

Όπως ότι εκείνος ο τεχνικός σχεδιασμός ήταν δήθεν εσφαλμένος, ότι τάχα δεν υποστηρίζονταν από μελέτες ή ακόμη ότι οι μελέτες που τον υποστήριζαν δεν ήταν, δήθεν, υπογεγραμμένες.

Παιδαριώδη και αντιεπιστημονικά επιχειρήματα για όσους δεν γνωρίζουν τη σχετική ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία.

Αφού ένα μεγάλο έργο υποδομής, που εκτελείται με τους κανόνες του δημοσίου και συγχρηματοδοτείται από τα ευρωπαϊκά ταμεία, για να αποπληρώνεται και να προχωρεί, έχει προφανώς υποστεί όλους τις νόμιμους ελέγχους και τις προβλεπόμενες εγκρίσεις από το ελληνικό κράτος, από τη διαχειριστική αρχή του υπουργείου Μεταφορών και από τα ευρωπαϊκά ταμεία που το χρηματοδοτούν.

Πιο συγκεκριμένα, η κατασκευή του σταθμού Βενιζέλου με τα αρχαία αμετακίνητα, την οποία η κυβερνητική προπαγάνδα κατηγόρησε ότι δεν ήταν τεχνικά εφικτή υποστηρίζονταν και συνοδεύονταν, κατά κακή τύχη του κ. Μητσοτάκη, του κ. Ταχιάου και της κας Μενδώνη, από 18 εφαρμοστικές μελέτες που είχαν ήδη ελεγχθεί, εγκριθεί και αποπληρωθεί από τους ελληνικούς και ευρωπαϊκούς θεσμούς.

Κι ακόμη, ένα σημαντικό τμήμα της κατασκευής του σταθμού Βενιζέλου με τα αρχαία αμετακίνητα, προϋπολογισμού περί τα 5 εκατομμύρια ευρώ, είχε ήδη εκτελεστεί και αποπληρωθεί κανονικά, έχοντας περάσει με επιτυχία τη βάσανο των ελληνικών και ευρωπαϊκών ελεγκτικών μηχανισμών.

450 περίπου εκατομμύρια ευρώ είχαν εγκριθεί συνολικά από τους αρμόδιους ελληνικούς και ευρωπαϊκούς φορείς και είχαν πληρωθεί εκείνα τα χρόνια, 2015 – 2019, για την ολοκλήρωση του 45% του έργου του Μετρό.

Επιπλέον αυτών, ο διευθύνων σύμβουλος της εργοληπτικής εταιρείας τότε και τώρα, ο Αλέξανδρος Εξάρχου, είχε τον Φεβρουάριο του 2019 διαβεβαιώσει δημόσια σε σχετική εκδήλωση στη Θεσσαλονίκη, ότι το έργο προχωρούσε κανονικά και θα ολοκληρώνονταν στο τέλος του 2020.

Και τέλος, η τεχνική λύση της κατασκευής της Βενιζέλου με τα αρχαία αμετακίνητα, που είχε εκπονηθεί από το μεγαλύτερο μελετητικό γραφείο της Αθήνας, είχε κατασκευαστεί με την ευθύνη δεκάδων μηχανικών του ελληνικού δημοσίου, υπό την επίβλεψη Καθηγητή της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ και ειδικού στο αντικείμενο της Εδαφομηχανικής και των Υπόγειων Έργων και είχε ελεγχθεί και αποπληρωθεί από τους αρμόδιους ελληνικούς και ευρωπαϊκούς θεσμούς, σύμφωνα με τον μη μηχανικό πρωθυπουργό της χώρας και τη μη μηχανικό υπουργό Πολιτισμού, με μια και μόνη τους δήλωση, σταμάτησε να προχωρεί ως, δήθεν, μη εφικτή τεχνικά.

Κατά σύμπτωση, εκείνη η «μη τεχνικά εφικτή λύση» που έφερε τη σφραγίδα δεκάδων επιστημόνων και την έγκριση του συνόλου των αρμόδιων ελληνικών και ευρωπαϊκών αρχών, ήταν η ίδια τεχνική λύση που η ίδια εταιρεία, η Αττικό Μετρό, είχε εφαρμόσει το 2000 – 2004 στο σταθμό Μοναστηράκι, στο Μετρό της Αθήνας.

Οι συνέπειες εκείνης της αντιεπιστημονικής και χωρίς καμία τεχνική τεκμηρίωση αυθαίρετης απόφασης πρωθυπουργού και κυβέρνησης ΝΔ, είχε ολέθρια αποτελέσματα:

1. Καθυστέρησε την παράδοση του έργου για άλλα 4, τουλάχιστον, χρόνια, αν πιστέψουμε ότι το έργο θα λειτουργήσει τέλος του 2024. Αφήνοντας την πόλη όμηρο της… μονοκαλλιέργειας των λεωφορείων του ΟΑΣΘ. Και αφήνοντάς την, εν έτει 2024, να είναι η τελευταία πόλη στην Ευρώπη με ένα εκατομμύριο κατοίκους, χωρίς Μέσα Σταθερής Τροχιάς.

Η καθυστέρηση αυτή συνέβη παρά τις διαβεβαιώσεις, τότε, ότι αυτή η λύση με τα κατεστραμμένα αρχαία θα ήταν, δήθεν, πιο γρήγορη και πιο φτηνή. Είχαν δώσει, μάλιστα, ως ημερομηνία λειτουργίας του Μετρό τον Απρίλιο του 2023, ενάμισι δηλαδή χρόνο πριν την ημερομηνία που τώρα υπόσχονται…

2. Το μοναδικό αρχαιολογικό σύμπλεγμα της Βενιζέλου τεμαχίστηκε, αποσπάστηκε και μεταφέρθηκε αλλού, με αποτέλεσμα να καταστραφεί δια παντός η μοναδική ακεραιότητα και η αυθεντικότητα ενός μνημείου πολιτισμού που θα γίνονταν σήμερα πόλος έλξης μεγάλης τουριστικής ανάπτυξης για την πόλη.

Αντί του αυθεντικού μνημείου, τοποθετούν τώρα στη Βενιζέλου ρεπλίκες, κομμάτια και αποσπάσματα, δηλαδή, ενός σπάνιου αρχαιολογικού μνημείου που επειδή το τεμάχισαν και το απέσπασαν, έχασε την ακεραιότητα και την πρωτογενή αυθεντική του αξία.

3. Επιβάρυνε τον κρατικό προϋπολογισμό με τουλάχιστον άλλα 100 εκ. ευρώ, λόγω αποζημιώσεων σε εργολάβους. Μια αιμορραγία που θα είχε αποφευχθεί αν η ίδια η κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός δεν είχαν με δικής τους, αποκλειστική ευθύνη, προκαλέσει την αδικαιολόγητη καθυστέρηση του έργου για άλλα τέσσερα χρόνια.
4. Εκτός των αποζημιώσεων, που ήταν… δώρο στους εργολάβους, η επιλογή να αλλάξει ο σχεδιασμός του έργου το 2019 επιβάρυνε επιπλέον και τον προϋπολογισμό του, με το κόστος που αντιστοιχεί στην επιμήκυνση του χρόνου αποπεράτωσής του για άλλα τέσσερα χρόνια.

Εκτός των ολέθριων συνεπειών που είχε για την πόλη και το κυκλοφοριακό της πρόβλημα, που επιδεινώθηκε σοβαρά εξ αιτίας της καθυστέρησης, αλλά και για τον πολιτισμό, που καταστράφηκε ένα μνημείο που υπήρχε λύση να σωθεί κι ακόμη και για τα δημόσια ταμεία, που επιβαρύνθηκαν σημαντικά σε εποχές δύσκολες, ο κ. Μητσοτάκης και η κυβέρνησή του:

1. Αντί να ξεκινήσουν τις επεκτάσεις του Μετρό δυτικά και προς αεροδρόμιο, που η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ τις είχε έτοιμες για δημοπράτηση από το 2019 και
2. Αντί να σχεδιάσουν Τραμ για τη Θεσσαλονίκη και προαστιακό σιδηρόδρομο για την ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Κ. Μακεδονίας, ώστε να δρομολογήσουν την οριστική επίλυση του κυκλοφοριακού προβλήματος, σύμφωνα και με τη διεθνή και την ευρωπαϊκή εμπειρία για τη συμβολή των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς και
3. Αντί να σχεδιάσουν σιδηροδρομική σύνδεση της Θεσσαλονίκης με την υπόλοιπη Ευρώπη, (ακούγεται σαν ανέκδοτο μετά τα Τέμπη, αλλά αυτό έπρεπε να έχει γίνει ήδη και όχι να γίνει προβληματική και η σύνδεση με την Αθήνα),

Εκείνοι ξεκίνησαν ένα νέο, αχρείαστο και ζημιογόνο για την πόλη και τους κατοίκους της, για το κυκλοφοριακό πρόβλημα, αλλά και για το περιβάλλον φαραωνικό οδικό έργο, τον FLYOVER.

Το οποίο:

1. Δημιουργεί μεγαλύτερα προβλήματα από αυτά που υποτίθεται ότι θα λύσει, προκαλώντας τεράστιες καθυστερήσεις και προβλήματα ήδη κατά την κατασκευή του.

Αφού στην πόλη δεν υπάρχουν Μέσα Μαζικής Μεταφοράς να απορροφήσουν την επιβάρυνση στην κυκλοφορία που προκαλεί το έμφραγμα στην περιφερειακή.

2. Κατασκευάζεται στον αέρα, χωρίς να υπάρχουν έτοιμες οι μελέτες που θα αποδείκνυαν την αναγκαιότητά του, ούτε και εκείνες που θα προέβλεπαν και θα μείωναν τις επιπτώσεις του στο κυκλοφοριακό και στο περιβάλλον.

Σήμερα, χωρίς εγκεκριμένη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και χωρίς να εκδικαστούν οι προσφυγές των κατοίκων που θίγονται και ζημιώνουν από το έργο, αυτό προχωρεί. Κόβοντας ανεξέλεγκτα δένδρα από το περιαστικό δάσος Σέιχ Σου και ρίχνοντας μπάζα στα ρέματα της περιοχής.

Η παράταξη ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Κ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ έχει ήδη υποβάλει ερώτημα με αίτημα για γραπτή απάντηση προς την περιφέρεια, που είναι και αρμόδια για την έγκριση της μελέτης που σήμερα δεν υπάρχει…

3. Όταν με το καλό το Fly Over τελειώσει, θα προκαλέσει επιδείνωση του κυκλοφοριακού.

Καθώς, αντί να συμβάλει στη μείωση της κυκλοφορίας ΙΧ αυτοκινήτων, όπως θα έκαναν τα ΜΜΜ, θα δώσει κίνητρο για την κυκλοφορία περισσότερων ΙΧ στους δρόμους.

Αφού η διεθνής εμπειρία διδάσκει ότι η επίλυση του κυκλοφοριακού δεν επιτυγχάνεται με την κατασκευή διαρκώς νέων δρόμων, αλλά με τη λειτουργία Μέσων Μαζικής Μεταφοράς και Μέσων Σταθερής Τροχιάς, που δίνουν μια άνετη και οικονομική εναλλακτική δυνατότητα μετακίνησης στους πολίτες. Με αποτέλεσμα να μειώνεται δραστικά η ζήτηση των μετακινήσεων με ιδιωτικά αυτοκίνητα, που είναι η κύρια αιτία του κυκλοφοριακού.

Ο κ. Μητσοτάκης, πλήρης έπαρσης, προπαγανδιστικής ρητορικής και αλαζονείας, ήρθε προχτές στη Θεσσαλονίκη φέρνοντας καθρεφτάκια για ιθαγενείς. Και ανακοινώνοντας, για μια ακόμη φορά, την καθυστερημένη ήδη για πολλά χρόνια λειτουργία του Μετρό.

Όμως, οι Θεσσαλονικείς, ακόμη και οι ψηφοφόροι της ΝΔ, γνωρίζουν πια ότι ο κ. Μητσοτάκης τους κοροϊδεύει.

Γι’ αυτό άλλωστε και στις ευρωεκλογές, ενώ η ΝΔ σε όλη την Ελλάδα πήρε 28,5%, στη Θεσσαλονίκη πήρε μόλις 24%…

 

*Ο Γιάννης Μυλόπουλος είναι Καθηγητής, πρώην Πρύτανης ΑΠΘ, Περιφερειακός Σύμβουλος και Επικεφαλής της παράταξης «Αλλαγή στην Περιφέρεια Κ. Μακεδονίας»