Μια αυτοκτονία, ένα γράμμα και η άστοχη “είδηση” της ημέρας

της Βαγγελιώς Χρηστίδου

Χτες το πρωί, ξεκίνησε από τα ελληνικά ηλεκτρονικά ΜΜΕ και ειδικά τα αθηναϊκά, μια από τις πιο «τραγικές» αναδημοσιεύσεις είδησης, πρωτοφανής ίσως, για τα μέχρι τώρα δεδομένα. Μεγάλες ειδησεογραφικές πύλες, αλλά και τοπικά ηλεκτρονικά blogs και ιστοσελίδες, δημοσίευσαν ως είδηση την αυτοκτονία ενός ανθρώπου, τέως καθηγητή που, για προσωπικούς του λόγους, έδωσε τέλος στη ζωή του ένα χρόνο πριν. Δεκάδες σύντομα δημοσιεύματα, αναφερόμενα τόσο στη ζωή του, όσο και στην επιστολή που είχε αφήσει πίσω του, με χρονολογία: «Ελλάδα, 20/9/2013», έκαναν όλη μέρα χτες το γύρο του διαδικτύου. Κι αυτό, με έκανε να αναρωτιέμαι, εκτός από τις επιπτώσεις που θα έχει – ξανά – στην οικογένειά του συγκεκριμένου ανθρώπου η έκταση που πήρε και πάλι το θέμα, το πού έχει πάει η έγκυρη – πόσο μάλλον «έγκαιρη» – ενημέρωση, η δημοσιογραφική δεοντολογία και η διακριτικότητα των εμπλεκομένων στο χώρο.

Έχοντας εργαστεί σε τοπική εφημερίδα της Λέσβου κι ακούγοντας χτες το πρωί για «άλλη μια αυτοκτονία στη Μυτιλήνη», ρώτησα, από ενδιαφέρον, διάφορους γνωστούς από το νησί. Κανείς δεν ήξερε τίποτα. Ψάχνοντας κι άλλο στο διαδίκτυο, είδα απανωτά δημοσιεύματα σε όλα τα μεγάλα αθηναϊκά ηλεκτρονικά ΜΜΕ, ακόμη και σε κάποια που είναι τα κατ’ εξοχήν έγκυρα για την ενημέρωση των εκπαιδευτικών, εκτός από αυτά της Λέσβου. Σε ένα από αθηναϊκά sites, το οποίο αναδημοσιεύει συστηματικά ειδήσεις από όλα τα υπόλοιπα, η ιδιόχειρη επιστολή που συνόδευε την είδηση της αυτοκτονίας, ήταν αναρτημένη πάνω από πέντε φορές.

Μέχρι που κάτι άρχισα να θυμάμαι κι έψαξα καλύτερα σε παλαιότερες ειδήσεις της Λέσβου. Ο τέως καθηγητής που, σύμφωνα με τις χτεσινές ειδήσεις «έδωσε τέλος στη ζωή του την περασμένη Παρασκευή» (για άλλους που, μάλιστα «υπενθυμίζουν το νέο», την Παρασκευή 19/9!), είχε «φύγει» την Παρασκευή 20 Σεπτεμβρίου του 2013 και η είδηση αυτή συγκλόνισε ήδη αρκετά, πέρυσι την τοπική κοινωνία, πόσο μάλλον αυτή του νησιού από το οποίο καταγόταν, με την ιδιόχειρη επιστολή που είχε αφήσει πίσω του. Δεν θα αναφερθώ περαιτέρω στην επιστολή, ούτε σε οποιοδήποτε άλλο στοιχείο σχετικά με το πρόσωπό του, για να μη χρειαστεί να το ξαναδιαβάσουν οι οικείοι του, για να μη δώσω άλλη διάσταση σε μια παραπληροφόρηση που έχει αρχίσει (στο κάτω-κάτω, όποιος θέλει, μπορεί να αναζητήσει την είδηση, σε φετινά και περσινά δημοσιεύματα).

Απλώς σκεπτόμενη καθαρά τις επιπτώσεις που ήδη θα έχουν τα τελευταία στην οικογένειά του, αλλά και στις τοπικές κοινωνίες που τον γνώριζαν, αφιέρωσα χτες αρκετό προσωπικό χρόνο, ώστε να ενημερώσω κάποια ΜΜΕ για το λάθος που έχει γίνει. Κάποια, κατέβασαν την «είδηση». Το περίεργο είναι ότι, κανείς απ’ όσους συναδέλφους με τους οποίους επικοινώνησα, δεν γνώριζε από πού είχε προέλθει η τελευταία (απ’ όσο μου είπαν έφτασε σε αυτούς ηλεκτρονικά, με e-mail μαζικής αποστολής), κανείς δεν έψαξε να μάθει περισσότερα, κανείς δεν είχε καν αναρωτηθεί, γιατί η επιστολή είχε περσινή ημερομηνία ή έστω, ημερομηνία που να μη συνάδει με αυτήν που είχαμε την περασμένη Παρασκευή. Κανείς δεν αναρωτήθηκε έστω και κατά συνέπεια δε ρώτησε κάποιον πιο αρμόδιο πώς, κάποιος που έφυγε από τη ζωή Παρασκευή 19 του μήνα, είναι δυνατόν να έχει αφήσει πίσω του επιστολή, γραμμένη στις … 20;. Κι έτσι, μια «αυτοκτονία» (άλλη μια για τον ήδη μακρύ κατάλογο αυτών που έχουν δει το φως της δημοσιότητας εν μέσω οικονομικής κρίσης), έκανε το γύρο της χώρας. Με τη διαφορά ότι, αυτή τη φορά, «δημιουργήθηκε» από τα ίδια τα Μέσα που υπάρχουν για να «υπηρετούν» την αλήθεια και την έγκυρη ενημέρωση του κόσμου.

Κι αναρωτιέμαι: τόσο συνηθισμένο φαινόμενο θεωρούνται πλέον οι αυτοκτονίες στη χώρα, ώστε η εξεύρεση πηγών παύει να είναι αναγκαία προϋπόθεση ενός άρθρου κι απλώς επειδή η είδηση «πουλάει», καταλήγει να αναπαράγεται με τη μορφή «φούσκας», χωρίς καν να διαβαστεί από το δημοσιογράφο που θα την πάρει στα χέρια του; Δεν είμαι αρμόδια να υπαγορέψω στον οποιονδήποτε τι θα κάνει στη δουλειά του και πώς θα την κάνει, ούτε φυσικά να κάνω «μάθημα» δεοντολογίας. Είμαι από τους σχετικά νέους δημοσιογράφους, με αρκετή εμπειρία ωστόσο σε όλα σχεδόν τα είδη ρεπορτάζ και λυπάμαι πραγματικά, που μέσα από το τόσο σημαντικό επάγγελμά μας, που συχνά νιώθω τυχερή κι ευτυχισμένη για το ότι έχω επιλέξει να ασκώ, μπορεί παράλληλα να προκληθεί τόσος αναίτιος πόνος. Προσωπικά, ζητώ συγγνώμη γι’ αυτό, από όσους σχετίζονταν με τον άνθρωπο περί ου ο λόγος…Κι ας μην έχω καμία απολύτως σχέση με τα χτεσινά δημοσιεύματα, παρά μόνο γνωρίζοντας τα περσινά…

* Δεδομένου ότι οι αναδημοσιεύσεις συνεχίζονται, ακόμη και στις ιστοσελίδες τηλεοπτικών καναλιών, όσοι ενδιαφέρονται για ένα από τα περσινά ρεπορτάζ, που είχε γραφεί στον τοπικό μυτιληνιό Τύπο από συνάδελφο δημοσιογράφο, μπορούν να διαβάσουν εδώ