Μια ενδιαφέρουσα ζωή

Μια τεράστια θεατρική φυσιογνωμία με αναλλοίωτο ηχόχρωμα φωνής στο αδυσώπητο πέρασμα του χρόνου, κάθεται απέναντί μου και ξεκινάει την κουβέντα μας. Είναι η Αιμιλία Υψηλάντη με την παράσταση, «Οι Αγνοούμενοι. Μια ενδιαφέρουσα ζωή».

‘’Το έργο δεν φιλοδοξεί να θέσει ιστορικά ζητήματα. Πρόκειται για ένα θεατρικό έργο, στην πραγματικότητα κοινωνικό και ψυχολογικό. Το ιστορικό γεγονός είναι μόνο μια αφορμή για να αντιμετωπιστούν τα ζητήματα που απασχολούν το ελληνικό ζευγάρι. Ο πραγματικός τίτλος είναι το δεύτερο, ‘’Μια ενδιαφέρουσα ζωή’’. Εξαιρετικά σοφά, ο Κατσικονούρης εισήγαγε τον δεύτερο τίτλο, ο οποίος ακυρώνει τον πρώτο και ο πρώτος με τη σειρά του ακυρώνει το δεύτερο. Πώς οι αγνοούμενοι θα είναι μια ενδιαφέρουσα ζωή; Το θέμα του έργου είναι πώς βιώνει ένας άνθρωπος σήμερα τη ζωή του, ένας σύγχρονος Έλληνας. Το έργο είναι γραμμένο το 2005, οπότε είναι σε όλους μας οικεία η αντίληψη του καριερισμού του ανταγωνισμού για την απόκτηση υλικών αγαθών και η πεποίθηση ότι χρήματα θα έχουμε πάντα. Μια πραγματικότητα, ελληνική την οποία τη βιώσαμε και αναμφισβήτητα τη γνωρίζει το κοινό. Υπήρχαν πολλά μυστικά που δεν αποκαλύπτονταν και πολλά γεγονότα παρέμειναν κρυφά στο δημόσιο βίο. Μυστικά πάντα θα ακολουθούν τις οικογένειες και τα ζευγάρια και εδώ πρωταγωνιστεί ένα ζευγάρι. Το ζευγάρι αυτό έχει μυστικά, έχουν πει πολλά ψέματα ο ένας στον άλλο. Πόσο μπορούμε να αντέξουμε και να συνεχίζουμε να ζούμε, αν αποκρύπτουμε την αλήθεια, αν δεν διαχειριζόμαστε τα επώδυνα γεγονότα; Αυτό είναι κοινό φαινόμενο τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό βίο. Όσο αποκρύπτεις τα πράγματα δημόσια, εθνικά, ιδιωτικά, θα έρθουν μοιραία στο προσκήνιο και θα αποδειχτεί ότι η ζωή σου είναι ξεκρέμαστη. Το έργο έχει αυτό το τρομακτικό πλεονέκτημα, συνδέει το ιδιωτικό με το δημόσιο. Κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να ιδιωτεύει και να μην επηρεάζεται από το δημόσιο βίο. Αυτό το ζευγάρι, δέχεται στο σπίτι του μια αδερφή η οποία υπεισέρχεται ως μνήμη. Η Κύπρια αδερφή, κρατάει ψηλά την ευθύνη και το χρέος, εξακολουθεί να καταβάλει το τίμημα του ανθρώπου πάνω στη γη, μέσα από τη ζωή της σε αντίθεση με την παντρεμένη αδερφή της που δεν επιθυμεί να ασχολείται μ’ αυτά. Η παρουσία της λειτουργεί σαν καταλύτης, κλονίζει το ζευγάρι, το οποίο πρέπει να πει την αλήθεια. Ποια είναι η πραγματική τους σχέση.’’

Σύγχρονο έργο που αναφέρεται σε ένα ανεπίλυτο ιστορικό θέμα. Ξεχνάμε την ιστορία μας ή τη γνωρίζουμε ελλιπώς;

Το έργο είναι ‘’ένα έργο για το έγκαυμα της μνήμης’’, λέει ο συγγραφέας του, ο Βασίλης Κατσικονούρης. Ένας λαός που δεν ξέρει από πού έρχεται, δεν μπορεί να διαχειριστεί τις ήττες του, τη μνήμη του, τις προδοσίες του, έστω με το πιο δύσκολο τρόπο, αδυνατεί να προχωρήσει. Η ουσιαστική ευτυχία πηγάζει από την αλήθεια και μόνο. Βεβαίως υπάρχει αναφορά στους αγνοούμενους, είτε είναι αγνοούμενοι πολέμου ή ατυχημάτων, γεγονός τραγικό για τις οικογένειές τους που δεν έχουν τη δυνατότητα να θρηνήσουν το σώμα των αγαπημένων τους προσώπων. Ο Βασίλης Κατσικονούρης θεωρεί ότι αγνοούμενοι μπορεί να είμαστε και μεις οι ζωντανοί. Γιατί στην ουσία αγνοούμενοι είναι οι αγνοούντες. ¨Όταν αγνοούμε την ιστορία μας, είμαστε αγνοούμενοι, εμείς οι αγνοούντες.

Η μεγάλη αδερφή είναι κάτι σαν τη συνείδηση για τη ζωή του ζευγαριού;

Η μεγάλη αδερφή, κάθεται μόνη της σε ένα δωμάτιο, σιωπηλή και δεν τους ενοχλεί καθόλου. Στην ουσία όμως, είναι αυτό που λέτε, η συνείδηση. Αυτό που νιώθεις ότι το’ χεις καταχωνιάσει και κάποια στιγμή επανέρχεται.

Έργο με σαφείς αναφορές στον άκρατο ευδαιμονισμό Ελλάδας και στα ιστορικά γεγονότα της Κύπρου. Η επίπλαστη ευτυχία ισοπεδώνει την αλήθεια;

Είναι αλήθεια ότι ενυπάρχει μια ενοχική συνείδηση πάνω στο Κυπριακό. Δεν είναι αυτοσκοπός του έργου, όπως προανέφερα. Ωστόσο, είναι ένα γεγονός που μας ακολουθεί. Η καταστροφή προήλθε από δυο δικτατορικά καθεστώτα. Σαν λαός δε μπορούμε να το αγνοούμε γιατί καθορίζει και τη δική μας ζωή.

Γιατί οι άνθρωποι φοβούνται τη μνήμη;

Κάθε άνθρωπος έχει τους δικούς του λόγους. Κάποιοι δε φοβούνται γιατί έχουν διαχειριστεί τα πράγματα που τους αφορούν. Άλλοι τα έχουν απωθήσει, δεν έχουν επίγνωση της πραγματικότητας και όταν παρουσιάζεται ένας καταλύτης, ζωντανεύουν μέσα τους. Ο κίνδυνος είναι ότι θα έρθουν και θα ζητήσουν το λόγο. Όλοι έχουμε προβλήματα σε διάφορες ηλικίες. Ένα σύνηθες πρόβλημα είναι το ερώτημα αν μας αγαπούσαν οι γονείς μας. Ερωτήματα που σχετίζονται με το παρελθόν μας, τη συνύπαρξή μας με άλλους. Αν τα αντιμετωπίσει κανείς και τα εντάξει στη ζωή του, αυτό θα έχει θετικό αντίκτυπο στη ζωή του με άλλους ανθρώπους. Εάν έχει υποστεί κάποιος βία και δεν το αντιμετωπίσει, θα έχει μια προβληματική ζωή και μπορεί και ο ίδιος να γίνει βίαιος. Εμείς σαν λαός μάθαμε να κρύβουμε τα προβλήματά μας σε σύγκριση με ένα λαό ευρωπαϊκής κουλτούρας. Είτε είμαστε ενοχικοί, είτε κατασκευάζουμε εχθρούς και πετάμε τα προβλήματά μας στους άλλους.

Στη σύγχρονη Ελλάδα ποιοι είναι οι αγνοούμενοι και ποιοι οι αγνοούντες;

Μπορεί να είναι και ο ελληνικός λαός ο αγνοών και ο αγνοούμενος ταυτόχρονα. Ο φάκελος της Κύπρου δεν έχει ανοιχτεί, ο ελληνικός λαός είναι αγνοών του θέματος.

Στις πληροφορίες του έργου αναγράφεται ότι: *Οι τρεις ηθοποιοί επέλεξαν να αναζητήσουν οι ίδιοι τους εσωτερικούς προσωπικούς ερμηνευτικούς τους δρόμους στην παρουσίαση των χαρακτήρων του έργου και συνεργάστηκαν δημιουργικά με όλους τους συντελεστές της παράστασης.

Είμαστε τρεις έμπειροι ηθοποιοί που αποφασίσαμε να κάνουμε τη δουλειά μόνη μας. Αυτό το λόγο του Κατσικονούρη να τον σκηνοθετήσουμε στην ουσία να τον ερμηνεύσουμε μόνοι μας. Να μη ζητήσουμε να έχουμε ένα σκηνοθέτη αλλά να εμβαθύνουμε οι ίδιοι στο κείμενο. Νομίζω τα καταφέραμε. Επικεντρωθήκαμε στο ψυχολογικό τομέα, ο οποίος αποτελεί τη βάση μας, διότι όταν καλούμαστε να φέρουμε εις πέρα έναν ρόλο πρέπει να βρούμε μέσα από τα δικά μας στοιχεία, πώς θα εμπλουτίσουμε τον ήρωά μας. Ακολουθήσαμε μια μακροχρόνια διαδικασία προβών και καταφέραμε να κομίσουμε στην σκηνή ένα εκφραστικό πλούτο των ηρώων αυτών που αποφασίσαμε να ενσαρκώσουμε. Είμαστε καθοδηγητές των εαυτών μας και των ρόλων μας αλλά μέσα από την ομάδα.

Ο θεατής πώς αποχωρεί από την παράσταση αυτή;

Κάθε θεατής εξέρχεται διαφορετικά. Μπορεί να είναι προβληματισμένος, λυτρωμένος ακόμη και τελείως αδιάφορος. Δεν είναι υποχρεωτικό ένα έργο τέχνης να έχει το ίδιο αντίκτυπο σε όλους. Ο καθένας εισπράττει κάτι το διαφορετικό. Πολύ σημαντικό δεν είναι μόνο πώς θα αποχωρήσει ο θεατής αλλά τι συναισθήματα και σκέψεις του δημιουργούνται κατά τη διάρκεια της παράστασης. Αν κάποια στιγμή της παράστασης κοινό και ηθοποιοί βιώσουν μια στιγμή αλήθειας, ανοίγει μια πόρτα ηδονής, απόλαυσης, αυτογνωσίας.

Έχουν έρθει Κύπριοι θεατές στην παράσταση;

Νομίζω οι περισσότεροι Κύπριοι της Αθήνας. Για τους Κυπρίους έχει μια ιδιαίτερη συγκινησιακή φόρτιση όπως και άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας που έχουν βιώσει τα γεγονότα. Το γυναικείο κοινό αναγνωρίζει τον εαυτό του μέσα από τη σχέση της γυναίκας του έργου με τον άντρα της, σε μια δεύτερη ανάγνωση του έργου.

Ταυτότητα παράστασης:

Ερμηνεύουν οι ηθοποιοί: Αιμιλία Υψηλάντη, ο Αλέξανδρος Σταύρου, Μαρία Τσαρούχα Κείμενο: Βασίλης Κατσικονούρης Σκηνοθεσία: Ομαδική* Σκηνικά- Κοστούμια: Χριστίνα Κωστέα Μουσική: Τάσος Δημόπουλος Φωτισμοί: Κατερίνα Μαραγκουδάκη Video: Grou Βοηθός Σκηνοθεσίας: Νίκος Χανιωτάκης Βοηθός Σκηνογράφου: Κωνσταντίνα Σκεπετάρη Φωτογραφίες : Πάνος Γκόλφης, Λέτα Γιαννούλη Παραστάσεις: Παρασκευή 21.00, Σάββατο 18.15 & 21:15 και Κυριακή στις 19:15 Θέατρο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟΝ (Εθνικής Αμύνης 2, τηλ. 2310 262 051)

Περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση εδώ