Μια παλιά μου δασκάλα, μια αγκαλιά από παιδιά και μια απουσία

 

Εικόνες: Γιώργος Τσιτιρίδης

Το φεστιβάλ ντοκιμαντέρ είναι ένα από αυτά τα γεγονότα της πόλης που μπορώ να πω ότι το έχω ζήσει από την γέννηση του. Θυμάμαι ταινίες που έχω δει και μου έκαναν τόση εντύπωση που δεν τiς ξέχασα ποτέ, ακόμα και σε ποιες αίθουσες είδα τι, μπορώ να θυμηθώ, με ποιον ήμουνα και πότε σταμάτησα να βλέπω ταινίες με κάποιον φίλο που έχουμε πλέον χαθεί. Το φεστιβάλ ντοκιμαντέρ ενηλικιώθηκε φέτος, όπως εγώ είχα ενηλικιωθεί ήδη όταν αυτό ξεκίνησε. Αυτό κλείνει τα 18 και εγώ πλέω οδεύω στα 38 μου. Αν και δεν έχει τον όγκο του μεγάλου φεστιβάλ της πόλης μας εντούτοις έχει ένα ιδιαίτερο βάρος και είναι σημαντικό διότι δίνει βήμα σε έλληνες και ξένους καλλιτέχνες να εκφραστούν μέσα από ένα ιδιαίτερο είδος κινηματογράφου που παίζει με την έννοια της αλήθειας – του ντοκουμέντου – και εμένα με γοητεύει  αυτή η αίσθηση της πραγματικότητας,  το ξεγύμνωμα της αλήθειας.

Οι ταινίες κάθε χρόνο όπως και φέτος πολλές και πολυθεματικές από τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη μουσική, τις τέχνες, τα ανθρώπινα πορτραίτα μέχρι το περιβάλλον και τις παιδικές προβολές. Κράτησα τρείς ιδιαίτερες  στιγμές που χαράχθηκαν πιο έντονα μέσα  μου κυρίως γιατί είχαν να κάνουν με δικά μου πολύ προσωπικά θέματα.

Η πρώτη είναι η  προβολή της ταινίας «Καλημέρα γειτόνισσα» της Τάνιας Χατζηγεωργίου, μια καταγραφή της ζωής στη νήσο Κίναρο, της καθημερινότητας των τριών κατοίκων της που στην πορεία γίνονται ένας. Η Τάνια υπήρξε δασκάλα μου στην κινηματογραφική σχολή της Παράλλαξης στο μάθημα του ντοκιμαντέρ και φίλη σε πολλές στιγμές της ζωής μου παλαιότερα, μιας και στην πορεία χαθήκαμε και χώρισαν οι δρόμοι μας. Τα συναισθήματα μου ανάμικτα από περηφάνια μέχρι το φόβο μιας ενδεχόμενης  απογοήτευσης μιας και οι προσδοκίες μου θα ήταν μεγάλες. Η Τάνια γοητεύτηκε από την ιστορία της Ρηνιώς που αποφάσισε να κρατήσει την υπόσχεση που έδωσε στον πατέρα της να μην αφήσει το νησί να ερημώσει και με τη σειρά της κράτησε την υπόσχεση που έδωσε στη Ρηνιώ και τον εαυτό της να κάνει μια ταινία γι’ αυτό, μια ταινία ζωής που κράτησε πολλά χρόνια μέσα στα οποία τα βιώματα της Τάνιας γίνονται οι εικόνες της ταινίας.

Η ματιά της, τρυφερή και διακριτική  όπως και η ίδια, δεν επιβάλλεται στο χώρο, δεν αποζητά να εισβάλει, απλά αφήνει να κυλήσουν τα γεγονότα τα οποία θα δημιουργήσουν την δομή της ιστορίας της. Μια ιδιαίτερα συγκινητική ταινία γύρω από τις ανθρώπινες σχέσεις, την επαφή μας με τα ζώα και  την φύση, την σχέση του ανθρώπου με το περιβάλλον του, την έννοια της ευθύνης, της αγάπης και ο  ξεχωριστός  τρόπος που ο καθένας μπορεί να βιώσει την μοναξιά. Με  χαροποίησε το γεγονός πως μετά από τόσα χρόνια η δασκάλα μου παραμένει πιστή στα όνειρα και τα πιστεύω της, ευαίσθητη, με μια ιδιαίτερη αγάπη για την  φύση  τα ζώα και τον άνθρωπο και μπορεί με το έργο της να συνεχίσει να με διδάσκει μέχρι σήμερα.

Η επόμενη σπουδαία στιγμή του φεστιβάλ  αφορά ένα από τα πιο δημοφιλή θέματα σε ντοκιμαντέρ που απασχολεί πολλούς  καλλιτέχνες σε πολιτιστικό, ανθρωπιστικό και κοινωνικό επίπεδο «η ζωή των τσιγγάνων». Και  φέτος  οι συνθήκες ζωής, οι διεκδικήσεις, τα ήθη ,έθιμα και η ζωή των τσιγγάνων καταγράφηκαν σε 4  ταινίες, οι δύο σε ταυτόχρονη προβολή η «Νέα Ζωή» και οι «Μετέωροι άνθρωποι» οι οποίες παρακολουθούν την ζωή των κατοίκων στον καταυλισμό της Νέας Ζωής και του Δροσερού Ξάνθης αντίστοιχα.

Το φεστιβάλ κινηματογράφου μετά από αίτημα δικό μου και του πατέρα Αθηναγόρα μας παραχώρησε 35 εισιτήρια  για τα παιδιά που δραστηριοποιούνται στο «Φάρο του κόσμου», ο οποίος εδρεύει στον Δενδροπόταμο την περιοχή με τους περισσότερους τσιγγάνους στην Θεσσαλονίκη. Αυτή θα ήταν για εμένα η καλύτερη προβολή του φεστιβάλ με τους καλύτερους χαμογελαστούς μικρούς θεατές που έχω την τύχη να γνωρίζω και να είναι φίλοι μου.  Για κάποια από τα παιδιά η προβολή αυτή θα ήταν η πρώτη τους επαφή και εμπειρία με το φεστιβάλ ντοκιμαντέρ.  Παρακολούθησαν  όλα μαζί με μεγάλο ενδιαφέρον τις ταινίες που είχαν σκηνές γνώριμες, σκηνές σκληρές  και  στενάχωρες από  υποβαθμισμένους οικισμούς, χωρίς καμία μέριμνα, είδαν πώς ζουν γονείς και παιδιά της  ηλικίας τους, που ανήκουν στην ίδια μ’ αυτούς φυλή αλλά ζουν σε άλλες περιοχές της Ελλάδος.

Μετά το τέλος της προβολής συμμετείχαν με τη  γνώμη  και τους προβληματισμούς τους στην συζήτηση, ανοίξανε διάλογο με τους καλλιτέχνες και το κοινό και στο τέλος θέλησαν να προτείνουν στους δημιουργούς να έρθουν στον Δενδροπόταμο να κινηματογραφήσουν τον τρόπο ζωής, τα επιτεύγματα τις διακρίσεις και το σπουδαίο έργο του Φάρου. Ο «φάρος του κόσμου» και ο πατέρας Αθηναγόρας είναι η ζωντανή απόδειξη πως με το ενδιαφέρον και την αγάπη  μπορούν να ξεπεραστούν όλα τα εμπόδια και να γίνουν θαύματα.

Εικόνα: Μotion team, Οι συντελεστές του Spectrum

Αργότερα στην τελευταία προβολή, στην ταινία Spectrum, ένα ντοκιμαντέρ για τη ζωή των τρανς ανθρώπων στην Ελλάδα, παρακολουθήσαμε την ζωή τριών τράνς γυναικών μιας εκ τον οποίον ήταν η  Νανά. Πέρσι, ακριβώς τέτοια μέρα και ώρα (σατανική σύμπτωση), στην προβολή του ντοκιμαντέρ για την ζωή της με τον τίτλο «Νανά»  της Λάρας και «Καλιαρντά» της Πάολας, η Νανά, αδιαμφισβήτητη σταρ, σε μια sold out προβολή όπως και η σημερινή μου ζήτησε να της κρατήσω μια θέση δίπλα  στη δική μου.

Τα φώτα έσβησαν και αυτή μου έσφιξε το χέρι  και δεν το άφησε πάρα μόνο στο τέλος της ταινίας για να κατέβει στην σκηνή. Περίεργο   συναίσθημα να τη βλέπω ξανά στην μεγάλη οθόνη και να μην είναι πλέον δίπλα μου. Έχει περάσει σχεδόν ένας χρόνος. Αποφεύγω να σκαλίσω το αρχείο να δω φωτογραφίες να αποδεχτώ ότι έφυγε. Η ταινία μου έφερε θλίψη και αρκετή μελαγχολία σε συνδυασμό με όλες αυτές τις όμορφες αναμνήσεις μιας φιλίας  20 χρόνων. Η Αντωνία με κοίταξε προς στιγμή στα μάτια «Σου λείπει η Νανά έ;» μου είπε και εγώ απλά κούνησα το κεφάλι.

Ένα έντονα συναισθηματικά φεστιβάλ με μια δασκάλα από τα παλιά που δεν μεγάλωσε ποτέ, μια αγκαλιά από παιδιά και μια απουσία που δεν αναπληρώνεται, σε ένα φεστιβάλ μουντό, βροχερό και κρύο που θα συνεχίσει ως την Κυριακή να μεταδίδει πολλά ανάμικτα συναισθήματα και σκέψεις στους θεατές του. Αξίζει τον κόπο να παρακολουθήσετε μια από τις ιστορίες που θεματολογικά σας ενδιαφέρει περισσότερο και να αφεθείτε στην μαγεία της ζωντανής αφήγησης της αλήθειας που προσφέρει το ντοκιμαντέρ.