Μια πόλη αυτοκαταστροφική

Πέρσι τον Ιούνιο, στη διάρκεια του πρώτου αστικού πειράματος ‘’Η Θεσσαλονίκη αλλιώς’’, τρεις γνωστοί αρχιτέκτονες της πόλης είχαν την καλοσύνη να δημιουργήσουν για τις ανάγκες του project δυο εξαιρετικές προτάσεις δημοσίας παρέμβασης, σε μια πόλη που δεν διαθέτει απόθεμα τέτοιων προτάσεων.

Συγκεκριμένα η Νίκη Μάνου-Ανδρεάδη σχεδίασε και με δικά της έξοδα κατασκεύασε ένα φωτιστικό σώμα υψηλών προδιαγραφών και αισθητικής αξίας, που τοποθετήσαμε μπροστά από το κτίριο της ΧΑΝΘ στην πλατεία έναντι της Έκθεσης. Το φωτιστικό σώμα κόσμησε, ιδιαίτερα τη νύχτα την περιοχή δημιουργώντας μια αληθινή αίσθηση ανανέωσης και φρεσκάδας σε ένα δημόσιο χώρο που στερείται παντελώς τέτοιων πρωτοβουλιών. Δυο άλλοι νέοι αρχιτέκτονες που ζουν και εργάζονται στη Νέα Υόρκη, η Ελένη Πεταλωτή και ο Λεωνίδας Τραμπούκης, σχεδίασαν δυο σταθμούς στάθμευσης ποδηλάτων, εξαιρετικής επίσης αισθητικής, μια ουσιαστική πρόταση καθώς οι σταθμοί είχαν το σχήμα ενός αυτοκινήτου και λειτουργούσαν συμβολικά στο επίπεδο της σύγκρισης του χώρου που καταλαμβάνει ένα αυτοκίνητο και δεκαπέντε ποδήλατα. Οι σταθμοί κατασκευάστηκαν με έξοδα των αρχιτεκτόνων και τοποθετήθηκαν μετά από πολλά προβλήματα σε δημόσιους χώρους της πόλης.

Τα προβλήματα που αντιμετωπίσαμε για να δωρίσουμε στην πόλη τις συγκεκριμένες κατασκευές ήταν απίστευτα πολλά. Εκεί καταλαβαίνει κάνεις πως η ελληνική γραφειοκρατία και ο τρόπος που αυτός ο λαός έχει μάθει να αντιδρά, ακόμα και στο καλό, είναι ανίκητα. Ας υποθέσουμε όμως ότι ξεπερνά κάνεις τα προβλήματα αυτά και φτάνει η στιγμή η πόλη να έχει στη διάθεση της αυτά τα αναπάντεχα δώρα. Και χωρίς να χρειάζεται να κάνει απολύτως τίποτε για αυτά παρά μόνο να τα χαρεί. Λογικά εδώ θα τελείωνε η απογοήτευση του δημιουργού και του δωροθέτη και θα άρχιζε μια περίοδος απόλαυσης. Λάθος. Εκεί που νομίζεις ότι τα έχεις δει όλα έρχεται αυτό που θα αποτελειώσει την ελπίδα. Στην περίπτωση των σταθμών ποδηλάτων η έκπληξη ήρθε πολύ νωρίς. Μέσα στη διάρκεια του περσινού καλοκαιριού ο ένας σταθμός, διαστάσεων ενός αυτοκινήτου, κλάπηκε μπροστά από το άγαλμα του Βενιζέλου στην Εγνατία, πιθανότατα για να καταλήξει σε παλιοσίδερα. Ο άλλος εξαφανίστηκε για κάποιες μέρες και εμφανίστηκε στο πάρκο έναντι της ΧΑΝΘ ένα μήνα μετά όπου και σκουριάζει παρατημένος μέχρι σήμερα. Στην άλλη περίπτωση του φωτιστικού σώματος η χαρά κράτησε λίγο περισσότερο αφού μόλις πριν ένα μήνα άγνωστοι έσπασαν το μάρμαρο που το περιβάλλει, αφαίρεσαν τα φωτιστικά σώματα led και το κατέστησαν άχρηστο. Έτσι η αρχιτέκτονας αποφάσισε να απομακρύνει το έργο και να το τοποθετήσει σε ιδιωτικό χώρο που θα είναι ασφαλέστερο.

Τα δύο περιστατικά που βίωσα από την αρχή μέχρι σήμερα και ενεπλάκην ξοδεύοντας αρκετές ώρες, για ένα θέμα που προσωπικά πίστεψα ότι αφορά το κοινό καλό για το οποίο δεν περιμένει κάνεις κανενός είδους δικαίωση, μου γέννησαν αισθήματα τεράστιας απογοήτευσης. Το θέμα του σεβασμού και κυρίως της έλλειψης του, σε ότι αφορά στο δημόσιο χώρο δεν είναι τίποτε λιγότερο από ένας καθρέφτης με τον οποίο η ελληνική κοινωνία γαλουχήθηκε δεκαετίες τώρα. Καταστρέφοντας δεν προχώρησε ποτέ μια κοινωνία, αυτό είναι σίγουρο.